Αντιπροσωπευτικότητα εναντίον σταθερότητας;

Η πικρή για τον Μακρόν αλήθεια είναι ότι είναι ο ίδιος που οδήγησε σε αδιέξοδο το γαλλικό πολιτικό σύστημα. Θύμωσε με την αλαζονεία του την κοινωνία. Και τώρα αυτή τον εκδικείται.

Αν υπάρχει μια φήμη που, πέραν της γαστρονομίας της, συνοδεύει πάντα τη Γαλλία, είναι σίγουρα η φήμη της χώρας που λειτουργεί ως πολιτικό εργαστήριο. Η μεγάλη εφεύρεση που έκανε ο στρατηγός Ντε Γκωλ, εγκαθιδρύοντας την Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των προϊόντων αυτού του εργαστηρίου. Επί σειρά δεκαετιών υπήρξε το πρότυπο μιας θεσμικής οργάνωσης που συνδύαζε με τον ιδανικότερο τρόπο την αντιπροσωπευτικότητα που νομιμοποιεί τον πολιτικό φιλελευθερισμό με τη σταθερότητα που διασφαλίζει την ανθεκτικότητα και την αποτελεσματικότητα των καθεστώτων που εμπνέονται από τις αρχές του.

Δύο ήταν τα μεγάλα μυστικά της επιτυχίας της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Οι υπερεξουσίες που συγκέντρωνε ο εκάστοτε απευθείας εκλεγόμενος από τον λαό Πρόεδρος και το απολύτως πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα με το οποίο αναδεικνύονται οι εκπρόσωποι στην Εθνοσυνέλευση των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών.

Πλην, όμως, έπειτα από 62 συναπτά έτη εύρυθμης λειτουργίας, το σύστημα φαίνεται να πλησιάζει ταχύτατα προς το τέλος του ιστορικού του κύκλου χάνοντας την ικανότητα να συνδυάζει την αντιπροσωπευτικότητα με τη σταθερότητα και εξαντλώντας τα περιθώρια της προσαρμογής του σε εποχές πολύ διαφορετικές από αυτές που λάμβαναν υπόψη οι σχεδιαστές των εργοστασιακών ρυθμίσεών του.

Δεν αντανακλά πλέον τις ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται στους κόλπους της κοινωνίας των πολιτών ούτε ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της νέου τύπου πολιτικής ζήτησης που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια με ραγδαίους ρυθμούς μεταβάλλοντας άρδην τις εκλογικές συμπεριφορές και προτιμήσεις.

Η ανατροπή της κυβέρνησης Μπαρνιέ αποτελεί αναμφίβολα ένα ιστορικής σημασίας σημείο καμπής. Η μεν Λεπέν κερδίζει μετά ταύτα επαξίως τον τίτλο του ρυθμιστικού παράγοντα της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, ο δε Μακρόν εξελίσσεται ολοταχώς σε νεκροθάφτη των παραδόσεών της.

Το κακό άρχισε με την αιφνιδιαστική και αναιτιολόγητη απόφασή του να διαλύσει την προηγούμενη Εθνοσυνέλευση. Συνεχίστηκε με την προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών παραμονές της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, ωσάν να ήθελε να τιμωρήσει τους συμπατριώτες του επειδή αποδοκίμασαν την παράταξή του στις τελευταίες ευρωεκλογές. Εγινε μεγαλύτερο εξαιτίας της πεισματικής του άρνησης να αποδεχθεί τον σχηματισμό κυβέρνησης από την Αριστερά που πλειοψήφησε στις εθνικές εκλογές. Κορυφώθηκε με τον διορισμό ως πρωθυπουργού ενός πολιτικού προερχόμενου από το πιο μειοψηφικό κεντροδεξιό κόμμα.

Η πικρή για τον Μακρόν αλήθεια είναι ότι είναι ο ίδιος που οδήγησε σε αδιέξοδο το γαλλικό πολιτικό σύστημα. Θύμωσε με την αλαζονεία του την κοινωνία. Και τώρα αυτή τον εκδικείται. Γι’ αυτό και τον υποχρέωσε να αλλάξει πέντε πρωθυπουργούς μέσα σε έναν μόλις χρόνο. Γι’ αυτό και μετέτρεψε σε κοινοβουλευτική την Ημιπροεδρική Γαλλική Δημοκρατία. Γι’ αυτό και μετέφερε στη Βουλή το κέντρο της πραγματικής πολιτικής εξουσίας. Γι’ αυτό και μετέβαλε τη γεωμετρία της τριχάζοντας σε ισοδύναμα μπλοκ την εθνική αντιπροσωπεία, στερώντας της τη δυνατότητα να σχηματίζει αυτοδύναμες πλειοψηφίες.

Στο διάγγελμα της προχθεσινής Πέμπτης το μόνο που φάνηκε να αναγνωρίζει ρητορικά ο Πρόεδρος Μακρόν ήταν η ανάγκη να επιτευχθούν οι συμβιβασμοί που είναι αναγκαίοι για να αποφευχθεί η μετατροπή της γαλλικής πολιτικής κρίσης σε καθεστωτική.

Μόνο που μέχρι σήμερα ήταν ο ίδιος το εμπόδιο για την επίτευξη τέτοιων συμβιβασμών και παραμένει αμφίβολο αν επί των ημερών του η Γαλλία θα μπορέσει ποτέ να ξαναγίνει εργαστήρι παραγωγής λύσεων και όχι (αυτο)καταστροφικών κρίσεων.

(Ο Γιώργος Σεφερτζής είναι πολιτικός αναλυτής- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Τα Νέα Σαββατοκύριακο)