Αδυνάτισμα σε…μικροδόσεις;

Φαρμακευτικά σκευάσματα που αναπτύχθηκαν αποκλειστικά για συγκεκριμένες νόσους λαμβάνονται τώρα σε μικροδόσεις για να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους. Οι ειδικοί ωστόσο, παραμένουν επιφυλακτικοί και διχάζονται.

Αν επιθυμείτε να χάσετε βάρος, πιθανώς θα ενθουσιάζεστε όταν ακούτε διασημότητες να μιλούν για τη χρήση φαρμάκων όπως των Ozempic, Wegovy, Mounjaro και Zepbound ή μπορεί και να έχει πέσει το μάτι σας στην ανάρτηση του Elon Musk στο «X» σχετικά με το Wegovy, το οποίο χαρακτηρίζει ως τη «μαγική του μέθοδο» για το χάσιμο των περιττών κιλών του.

Την ίδια ώρα γιατροί σε όλο τον κόσμο, χαιρετίζουν τα συγκεκριμένα φάρμακα ως «επαναστατικά», τα οποία, όπως υποστηρίζεται από σχετικές μελέτες, θα μπορούσαν να κάνουν μεγάλη διαφορά. Και αυτό γιατί η σεμαγλουτίδη, η βασική ουσία των Ozempic και Wegovy είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στη θεραπεία πολλών χρόνιων παθήσεων.

Και αν αυτά τα φάρμακα λειτουργούν τόσο καλά για τους αστέρες του Χόλυγουντ, τους δισεκατομμυριούχους της τεχνολογίας και τους influencers των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, γιατί να μη σκεφτεί κάποιος/α από μας να τα δοκιμάσει για να χάσει τα περιττά κιλά που τον/την βαραίνουν;

Καταρχάς αυτά τα φάρμακα, τα περισσότερα από τα οποία είναι σε ενέσιμη μορφή, ανήκουν στους αγωνιστές του υποδοχέα του γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου 1 (GLP-1), που μπορεί να μη λέει κάτι στους περισσότερους από μας, αλλά λέει στους διαβητικούς, γιατί σε αυτούς απευθύνονται πρωτίστως. Τα πιο δημοφιλή από αυτά είναι η λιραγλουτίδη και η σεμαγλουτίδη, τα οποία μάλιστα ανήκουν στα λεγόμενα «έξυπνα ινσουλινοεκκριτικά φάρμακα», γιατί προκαλούν έκκριση από τα β-κύτταρα του παγκρέατος μόνο εφόσον υπάρχει τροφή μέσα στο έντερο (όταν φάμε), ενώ δεν δρουν ινσουλινοεκκριτικά όταν το έντερο είναι άδειο, προσφέροντας υψηλή ασφάλεια για υπογλυκαιμίες.

Πρόσφατες μελέτες για τα Wegovy, Mounjaro και Zepbound υπέδειξαν οφέλη πέρα από τον διαβήτη και την παχυσαρκία, βελτιώνοντας και άλλες χρόνιες διαταραχές, όπως καρδιακές παθήσεις, νεφρική νόσο, λιπώδες ήπαρ και υπνική άπνοια.

Όμως, αυτό που ενδιαφέρει τους περισσότερους είναι η παχυσαρκία. Ωστόσο, αυτά τα φάρμακα δεν είναι για όλους. Το Ozempic είναι εγκεκριμένο για άτομα με διαβήτη τύπου 2 και το Wegovy για άτομα με παχυσαρκία ή για άτομα που είναι υπέρβαρα και έχουν προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το υπερβολικό βάρος. Και φυσικά τα περισσότερα από αυτά χρειάζονται συνταγογράφηση.

«Καθώς η χρήση των αγωνιστών του υποδοχέα του γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου 1 (GLP-1) γίνεται όλο και πιο διαδεδομένη, πολλοί ασθενείς, με τη συμβουλή των γιατρών τους, τα χρησιμοποιούν για “νέες ενδείξεις” και σε νέες δοσολογίες. Πολλοί ενδιαφερόμενοι/ες αρχίζουν τα λαμβάνουν τα φάρμακα σε μικροδόσεις, δηλαδή σε χαμηλότερες δόσεις από τη συνιστώμενη θεραπευτική ποσότητα, για διάφορους λόγους, για να διατηρήσουν το βάρος τους, για παράδειγμα, για να χάσουν τα κιλά μιας εγκυμοσύνης ή των γιορτών, για να αυξήσουν τον ρυθμό του μεταβολισμού τους, για να φτιάξουν τη διάθεσή τους, κ.ά», αναφέρει στο Dnews ο Καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, κ. Γεώργιος Χρούσος.

Ωστόσο, εάν κάποιος/α χάσει βάρος με τα νέα αυτά φάρμακα, πιθανότατα θα χρειαστεί να τα συνεχίσει για πάντα για να το διατηρήσει, καθώς τα άτομα που σταματούν να παίρνουν Wegovy και Ozempic συχνά ξαναπαίρνουν βάρος σχετικά γρήγορα. Επιπλέον, τα φάρμακα είναι ακριβά και γενικά, τα ασφαλιστικά ταμεία δεν τα καλύπτουν για απώλεια βάρους (αν και συχνά καλύπτουν τα άτομα με διαβήτη). Μπορούν επίσης να προκαλέσουν και δυσάρεστες γαστρεντερικές παρενέργειες, ενώ ένα μικρό ποσοστό των ατόμων που τα λαμβάνουν μπορεί να εμφανίσουν μια επιπλοκή στα μάτια που ονομάζεται αμφιβληστροειδοπάθεια. Τέλος, μερικοί που λαμβάνουν Wegovy ή Ozempic, παραπονιούνται ότι φαίνονται μεγαλύτεροι ή γερασμένοι λόγω της απώλειας λίπους στο πρόσωπο.

Όσοι υποστηρίζουν τη λήψη μικροδόσεων, φαίνεται να υποτιμούν τα παραπάνω. Για αυτούς υπερτερεί το γεγονός ότι επιτυγχάνεται η επιθυμητή απώλεια βάρους και η διατήρησή του για λίγο χρονικό διάστημα, η οποία βελτιώνει μακροπρόθεσμα την ποιότητα ζωής, με μικρότερο κόστος και με λιγότερες παρενέργειες.

«Η προσέγγιση αυτή είναι ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των ιατρών της τηλεϊατρικής των ΗΠΑ, οι οποίοι συνήθως προσφέρουν πιο οικονομικές εκδοχές αυτών των φαρμάκων (λιγότερα από 200 ευρώ το μήνα), τη στιγμή που το κόστος τους, χωρίς συνταγή ξεπερνά τα 250 ευρώ. Είναι λίγοι οι ασφαλιστικοί φορείς που καλύπτουν τα φάρμακα GLP-1 τόσο για τον σακχαρώδη διαβήτη, όσο και για την απώλεια βάρους», προσθέτει ο κορυφαίος Έλληνας ειδικός.

Σύμφωνα με τον κ. Χρούσο, η μικροδόση συνίσταται τεχνικά στο 10% της μέγιστης κανονικής δόσης, αλλά οι δόσεις εξατομικεύονται. Για παράδειγμα, η τιρζεπατίδη (Mounjaro) έχει μέγιστη δόση 15 mg και ελάχιστη 2,5 mg την εβδομάδα. Συνήθως οι γυναίκες λαμβάνουν 1,25 mg και οι άνδρες 1,25-2 mg. Ο στόχος είναι η απώλεια 1-2 κιλών την εβδομάδα ή λιγότερο. Κάποιοι ασθενείς παραμένουν στη μικροδόση και χάνουν βάρος, ενώ άλλοι χρειάζονται υψηλότερες δόσεις. Ορισμένοι βρίσκουν αρκετές τις ενέσεις δύο φορές τον μήνα ή και λιγότερο, ενώ άλλοι χρειάζονται περισσότερες.

Και μπορεί μια μεγάλη μερίδα επιστημόνων να είναι επιφυλακτικοί απέναντι σε αυτή την πρακτική, που τείνει να γίνει mainstream, αλλά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνεχίζουν να βομβαρδίζουν διαρκώς το κοινό με προσωπικές ιστορίες και προτάσεις για την εφαρμογή της μικροδόσησης. Ένα νήμα στο Reddit με πολλές χιλιάδες μέλη διερευνά τα οφέλη αυτών των φαρμάκων πέρα από την παχυσαρκία και τον διαβήτη, όπως για τη μείωση της φλεγμονής ή για την αύξηση της συγκέντρωσης και της προσοχής. Κυκλοφορούν επίσης μελέτες και πληροφορίες αμφιβόλου εγκυρότητας για την επιτυχή χρήση των GLP-1 σε ασθενείς με βουλιμικές συμπεριφορές όπως αδηφαγικά επεισόδια, και άλλες διαταραχές της πρόσληψης τροφής.

«Δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής επιστημονικές δημοσιεύσεις για τη χρήση αυτών των φαρμάκων εναντίον της πλειονότητας των διαταραχών της διατροφής, και δεν γνωρίζουμε τους κινδύνους που συνεπάγεται η αυθαίρετη δοσολογία σε μη σωστά επιλεγμένους ασθενείς», επισημαίνει ο καθηγητής Χρούσος και συνεχίζει:

«Προφανώς, η πρακτική της μικροδόσησης δεν υποστηρίζεται από κατευθυντήριες οδηγίες και πιθανόν να εισάγει κινδύνους, ενώ η λανθασμένη χρήση των στυλό ή των φιαλιδίων με τα οποία χορηγούνται οι δόσεις μπορεί να είναι επικίνδυνη. Η μικροδόσηση είναι μια ανεξερεύνητη περιοχή με ανεπαρκή επιστημονικά δεδομένα και το αν θα αποδειχθεί επωφελής ή επικίνδυνη, μένει να φανεί από τις μελλοντικές έρευνες. Μέχρι τότε, κρίνεται αναγκαία η τήρηση της συνιστώμενης δοσολογίας.

Βέβαια, η χρήση των GLP-1 για ενδείξεις πέραν του σακχαρώδη διαβήτη και της παχυσαρκίας παραμένει ένα ανοιχτό αλλά ελπιδοφόρο κεφάλαιο», καταλήγει ο καθηγητής, «απαγορεύοντας» ακόμη και τη σκέψη που μπορεί να περάσει από το μυαλό μας να εφαρμόσουμε τις μικροδόσεις μόνοι μας στον εαυτό μας, για να χάσουμε πιθανώς τα κιλά του Πάσχα.