Τσίπρας: Κραυγαλέα η αδυναμία της κυβέρνησης να βάλει ένα φρένο στην καταστροφή!

Με μελανά χρώματα περιγράφει ο Αλέξης Τσίπρας την επερχόμενη κατάσταση στην οικονομία και την κοινωνία, ενώ εξαπολύει ολομέτωπη επίθεση στην κυβέρνηση και προσωπικά τον πρωθυπουργό για τους χειρισμούς στην κρίση του κορονοϊού, μετά την αρχική της φάση.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, με αποκλειστική συνέντευξη στο iEidiseis και στον Βασίλη Σκουρή,

«Σε κάθε περίπτωση ο κ. Μητσοτάκης ήδη προετοιμάζεται και προετοιμάζει την κοινή γνώμη», επισημαίνει χαρακτηριστικά. «Σήμερα που βρισκόμαστε σε συνθήκες πρωτοφανούς ύφεσης, η αδυναμία τους να ανταποκριθούν στην κρίση και να βάλουν φρένο, ένα φρένο στην καταστροφή είναι κάτι παραπάνω από εμφανής», προσθέτει.

Ο Αλέξης Τσίπρας κατηγορεί την κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη πως κατάφερε μέσα σε τρεις μήνες να μετατρέψει την αρχική υγειονομική επιτυχία των πολιτών σε φιάσκο, ενώ τονίζει ότι οι βασικοί άξονες του πορίσματος της Επιτροπής Πισσαρίδη δεν αφορούν καινοτόμες ιδέες, αλλά προτάσεις που αποτελούν μια συνταγή από τα παλιά και πιο συγκεκριμένα προτάσεις ιδιαίτερα δημοφιλείς στους τεχνοκράτες του ΔΝΤ.

Εκτιμά δε ότι η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει τα κονδύλια ως ευκαιρία για μνημονιακού χαρακτήρα μεταρρυθμίσεις χωρίς τυπικά να έχουμε μνημόνια και ως εκ τούτου υπογραμμίζει πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα προχωρήσει ανεξάρτητα. «Πιστεύω ότι θα κάνουμε μια πολύ σοβαρή δουλειά, ώστε μόλις αναλάβουμε ξανά, να είμαστε έτοιμοι να καταργήσουμε και να αντικαταστήσουμε ξεπερασμένες και αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις με αυτές που πραγματικά έχει ανάγκη η κοινωνία και η οικονομία για να αναπτυχθεί δίκαια και ισόρροπα», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Αναλυτικά το πρώτο μέρος της συνέντευξης του Αλέξη Τσίπρα:

-Κύριε Πρόεδρε, όλα δείχνουν πως οδεύουμε σε ένα πολύ δύσκολο οικονομικά και κοινωνικά χειμώνα. Πού οδεύει η οικονομία; Θα υπάρξει την επόμενη χρονιά η ισχυρή ανάπτυξη σε σχήμα V, που πρεσβεύει η κυβέρνηση, αλλά και σημαντικοί φορείς, όπως η Τράπεζα της Ελλάδος;

«Δεν μπορεί κάποιος να ισχυρίζεται ότι η μεγάλη κρίση που βιώνει ήδη η ελληνική κοινωνία, ξαφνικά όχι μόνο θα υποχωρήσει αλλά θα δώσει τη θέση της σε κάποιο οικονομικό θαύμα. Η στροφή της εθνικής οικονομίας προς την ανάπτυξη απαιτεί μια πολύ σοβαρή και ενεργητική στρατηγική. Και σίγουρα δεν προϋποθέτει την πλήρη διάλυση της εργασίας και νέο μαχαίρι στους μισθούς, όπως κάνει με πρόσχημα την πανδημία η κυβέρνηση. Αντί να επιδοτεί την εργασία επιδοτεί την αναστολή της και προωθεί την ανεργία. Πλέον δεν το λέμε μόνο εμείς, μέχρι και οι ίδιοι οι επιχειρηματίες το λένε. Η ανάπτυξη απαιτεί εξειδίκευση σε τομείς που μπορούν να παράξουν προστιθέμενη αξία, κινητοποίηση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων και δημιουργία νέων, διαφάνεια στην κατανομή, κίνητρα για επενδύσεις, ελάφρυνση βαρών για επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας. Απαιτείται μια ολιστική προσπάθεια για να αποδώσει καρπούς.

Αυτοί ήταν οι άξονες της δικής μας στρατηγικής, γι’ αυτό και η χώρα, παρά τις δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες, έφτασε να έχει 12 συνεχόμενα τρίμηνα σε αναπτυξιακή τροχιά. Μια τροχιά που σταμάτησε η κυβέρνηση της ΝΔ γιατί με το που ανέλαβε, επέλεξε να επαναφέρει ένα μοντέλο άκρατης στήριξης των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, σε βάρος της πραγματικής οικονομίας, των εργαζομένων και εν τέλει της αγοραστικής τους δύναμης που κινεί το σύνολο της οικονομίας. Τα αρνητικά αποτελέσματα ήταν ήδη ορατά από το φθινόπωρο του περασμένου χρόνου, με την κατακόρυφη πτώση του τζίρου πολύ πριν τo lockdown. Σήμερα δε, που βρισκόμαστε σε συνθήκες πρωτοφανούς ύφεσης, η αδυναμία τους να ανταποκριθούν στη κρίση και να βάλουν φρένο, ένα φρένο στη καταστροφή είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Είναι κραυγαλέα».

-Βλέπουμε ότι η χώρα ξαναμπαίνει σε έξαρση κρουσμάτων και ο ΣΥΡΙΖΑ σε αντίθεση με την πρώτη φάση που ήταν συναινετικός, τώρα μιλά για παλινωδίες και αντιφάσεις. Τέλος στη συναίνεση;

«Ο ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία από την αρχή, όπως και όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τάχθηκαν στο πλευρό των εισηγήσεων των ειδικών. Και οι πολίτες με πρωτοφανή υπευθυνότητα κατάφεραν να περάσει η χώρα το πρώτο κύμα της πανδημίας με ελάχιστες απώλειες σε σχέση με τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες. Και παράλληλα έδωσαν τον απαιτούμενο χρόνο για να προετοιμαστεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας και να μην καταρρεύσει. Ωστόσο, από την ημέρα που ξεκίνησε η άρση του lockdown – γιατί ξέρετε, εκεί είναι τα δύσκολα, το να ακολουθείς ότι κάνουν σε όλο το πλανήτη και να αποφασίζεις να τα κλείσεις όλα, είναι το εύκολο- από τις μέρες της επανεκκίνησης, λοιπόν, έχουμε γίνει μάρτυρες πρωτοφανών αντιφάσεων και παλινωδιών.

Νομίζω ότι όλα αυτά οφείλονται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση και προσωπικά ο κ. Μητσοτάκης υπήρξε βουλιμικός στη προσπάθεια πολιτικής κεφαλαιοποίησης της αρχικής υγειονομικής επιτυχίας. Λειτούργησε σαν να μην υπάρχει αύριο. Ή σαν να βρισκόταν στο πλαίσιο μιας προεκλογικής εκστρατείας που θα κορυφωνότανε πριν έρθει το δεύτερο κύμα. Ξεκίνησε με αλαζονεία να διατυμπανίζει ότι ‘χάρη σε αυτόν σωθήκαμε’. Και ταυτόχρονα επέδειξε απίστευτη βιασύνη να παρουσιάσει ένα κλίμα οριστικής επιτυχίας και επιστροφής στη κανονικότητα. Μόνο που γρήγορα αποδείχθηκε ότι ήταν επίπλαστη. Ενώ στη πρώτη φάση εισακούστηκαν οι ειδικοί, κάποια στιγμή έγιναν εμπόδιο στο πολιτικό του αφήγημα και αγνοήθηκαν. Και ιδιαίτερα στο άνοιγμα του τουρισμού κινήθηκε με απίστευτο ερασιτεχνισμό. Ενώ το ισχυρό χαρτί για φέτος ήταν η υγειονομική επιτυχία της χώρας και ακριβώς για αυτό το λόγο θα μπορούσαμε να έχουμε σχετικά αυξημένη ζήτηση για διακοπές στην Ελλάδα, άνοιξαν όπως να ναι και χωρίς σοβαρά και ενιαία πρωτόκολλα για όλες τις πύλες εισόδου. Δεν επέμειναν στο πιο στοιχειώδες : να ζητούν αρνητικό τεστ για κάθε εισερχόμενο επισκέπτη. Νόμιζαν ότι αυτό θα ανέκοπτε τη ροή τουριστών. Το αντίθετο. Θα αποτελούσε ισχυρό κίνητρο, αφού θα εξασφάλιζε στον τουρίστα ότι επισκέπτεται μια χώρα ασφαλή υγειονομικά για τις διακοπές του.

Ταυτόχρονα εξέπεμπαν τα πιο αντιφατικά μηνύματα, καταστρέφοντας στη συλλογική συνείδηση το αίσθημα κοινωνικής ευθύνης για τη διατήρηση μέτρων προστασίας. Μια κυνηγούσαν με τα ΜΑΤ τους νέους στις πλατείες, την άλλη έκαναν πολυπληθή επίσημα εγκαίνια στην Ομόνοια. Τη μια καταργούσαν την υποχρεωτικότητα της μάσκας στα πολυκαταστήματα, την άλλη επανέφεραν τη μάσκα παντού. Και την ώρα που τα κρούσματα αυξάνονταν με γεωμετρική πρόοδο αποφάσιζαν αύξηση στο 80% της πληρότητας στα πλοία. Και κυνηγούσαν με πρόστιμα τους πολίτες για την πληρότητα στις συγκοινωνίες, ενώ συγχρόνως τα δρομολόγια γίνονταν όλο και πιο αραιά.

Αυτά, λοιπόν, δεν είναι σοβαρά πράγματα. Η κυβέρνηση του κου Μητσοτάκη πάσχει από περιεχόμενο πολιτικής. Είναι σαν ένα άδειο κουτί με εξαιρετικά φανταχτερό περιτύλιγμα. Κάποια στιγμή όμως το κουτί ανοίγει και η απογοήτευση είναι σοκαριστική. Όπως σοκαριστικό είναι το πως κατάφερε μέσα σε τρεις μήνες να μετατρέψει την αρχική υγειονομική επιτυχία των πολιτών σε φιάσκο. Και πολύ φοβάμαι ότι τα δύσκολα με την πανδημία είναι ακόμα μπροστά μας».

-Ποιοι θα είναι κατά τη δική σας άποψη οι χαμένοι της κρίσης; Και εκτιμάτε πως τελικά η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να προσφύγει σε μέτρα;

«Πολύ φοβάμαι ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Οι εργαζόμενοι και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι μπροστά στο φάσμα μιας αναβίωσης της σκληρής περιόδου 2012-2014. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα είναι οι χαμένοι της κρίσης. Όταν μια ύφεση τέτοιου πρωτοφανούς μεγέθους διαχειρίζεται από μια κυβέρνηση που ενδιαφέρεται μονάχα να χαϊδεύει τους λίγους και να παραπλανά τους πολλούς, τα μελλούμενα θα είναι δυσάρεστα. Το πότε θα φέρει ένα νέο κύκλο λιτότητας η κυβέρνηση εξαρτάται από το πότε θα αποφασίσουν στην ΕΕ να σταματήσουν τη λεγόμενη ρήτρα διαφυγής και να επανέλθουμε στη κανονικότητα του Συμφώνου Σταθερότητας. Θα είναι το Δεκέμβρη, θα είναι τον Απρίλη; Θα το δούμε.

Σε κάθε περίπτωση ο κος Μητσοτάκης ήδη προετοιμάζεται και προετοιμάζει τη κοινή γνώμη για νέα μέτρα λιτότητας. Προχθές στη Βουλή μας είπε ότι κουρεύει τα αναδρομικά των συνταξιούχων επειδή δεν αντέχουν τα δημόσια οικονομικά. Βέβαια και εκεί με απόλυτο ερασιτεχνισμό κινείται γιατί η απόφασή του είναι καταφανώς αντισυνταγματική και θα οδηγήσει σε ένα μπαράζ προσφυγών από τους δικαιούχους. Αλλά αυτό που αξίζει να κρατήσουμε είναι η αναφορά στις περιορισμένες δημοσιονομικές δυνατότητες. Αν λοιπόν περιορίζει στο ένα τέταρτο τα χρωστούμενα στους συνταξιούχους για να αντιμετωπίσουμε κάποιο δημοσιονομικό πρόβλημα – που ωστόσο δε γνωρίζουμε ποιο και πόσο είναι, καθώς φέτος δεν υπάρχει κανένας περιορισμός – είναι προφανές ότι αύριο, που θα γνωρίζουμε, αυτή η συνταγή δε θα αφορά μόνο τους συνταξιούχους, αλλά όλους τους μισθωτούς και φορολογούμενους».

-Στην αρχή χαρακτηρίσατε με θετικά λόγια το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης. Τώρα ασκείται κριτική. Γιατί;

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απόφαση έκδοσης αμοιβαίου χρέους 750 δισ. ευρώ από την ΕΕ είναι ένα βήμα θετικό, που ίσως πριν τη πανδημία δε θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι η σημερινή Ευρώπη θα μπορούσε να κάνει. Ωστόσο δε πρέπει να παραγνωρίζουμε αυτή τη μοναδική συνθήκη. Τη πανδημία. Οι επιπτώσεις της θα είναι καταλυτικές γιατί θα δημιουργηθούν αυξημένες χρηματοδοτικές ανάγκες και άρα, αργά ή γρήγορα, μια νέα κρίση χρέους στην ευρωζώνη. Κάποια στιγμή οι έκτακτες αποφάσεις της ΕΚΤ για ποσοτική χαλάρωση θα σταματήσουν. Και τότε υπάρχει ο κίνδυνος οι αγορές να ξυπνήσουν και να δουν ότι μια σειρά από κρίσιμες χώρες, με πιο σημαντική ίσως την Ιταλία, θα έχουν ένα μη βιώσιμο χρέος. Αυτή την εξέλιξη δε μπορούν να τη παραγνωρίζουν οι λεγόμενες φειδωλές χώρες του Βορρά. Γιατί δε μπορούν να παραγνωρίζουν ότι κανένα πρόγραμμα διάσωσης δε μπορεί να καλύψει τόσο μεγάλες οικονομίες. Άρα το κρίσιμο ερώτημα της Συνόδου που αποφάσισε το Ταμείο Ανάκαμψης, δεν ήταν πόσα θα πάρει ο Βορράς και πόσα ο Νότος, αλλά αν αφορά όλους το ίδιο η βιωσιμότητα και η συνοχή της ευρωζώνης. Η αντιστροφή λοιπόν της αναλογίας πιστώσεων – επιδοτήσεων, προς όφελος των πιστώσεων είναι μια πολύ κακή είδηση. Που αποδεικνύει ότι η ευρωπαϊκή ηγεσία δεν έχει διδαχθεί τίποτα από τη πρόσφατη κρίση».

-Και πως πιστεύετε ότι μια νέα κρίση χρέους θα μπορούσε να αποφευχθεί;Η απόφαση της Συνόδου δεν είναι επαρκής;

«Φοβάμαι ότι δεν αρκεί η απόφαση από μόνη της για να αποφευχθεί μια νέα κρίση χρέους. Καταρχάς το συνολικό ποσό των επιδοτήσεων και δανείων είναι πολύ κάτω από τις αρχικά εκτιμώμενες ανάγκες που η ίδια η Κομισιόν και το ΔΝΤ είχαν προβλέψει στο 1,5 δισ. Αλλά ας υποθέσουμε ότι όταν γίνεται μια αρχή, πάντα υπάρχει η δυνατότητα επανάληψης. Συνεπώς το κρίσιμο ζήτημα είναι αν αυτή η πολιτική της έκδοσης αμοιβαίου χρέους θα είναι μια επιλογή έκτακτης ανάγκης χωρίς συνέχεια ή θα αποτελέσει δομική στροφή. Αν δεν αποτελέσει δομική στροφή φοβάμαι ότι δε θα αντέξει μια νομισματική ένωση χωρών που το ΑΕΠ τους όχι μόνο δε θα συγκλίνει αλλά θα αποκλίνει τα επόμενα χρόνια συστηματικά.

Και σε κάθε περίπτωση πιστεύω ότι όλα όσα φέραμε στο προσκήνιο της δημόσιας συζήτησης το 2015 για την ανάγκη ριζοσπαστικών αλλαγών στην Ευρώπη για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και της βιωσιμότητας του ευρώ, επανέρχονται τώρα, ακόμη πιο επιτακτικά. Τότε μιλούσαμε για την ανάγκη μιας γενναίας αναδιάρθρωσης χρέους για την Ελλάδα, στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής λύσης που θα αντιμετωπίζει συνολικά το υπερβολικό χρέος και άλλων κρατών μελών του ευρώ. Τότε εκτίμησαν ότι αυτές οι ανισορροπίες μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με την εσωτερική υποτίμηση στην Ελλάδα. Δηλαδή με τη σκληρή λιτότητα. Στο βαθμό που αυτό αφορούσε μια μόνο χώρα και μάλιστα μικρή, ήταν οριακά εφικτό. Σήμερα όμως, που αφορά ολόκληρο τον ευρωπαϊκό Νότο, είναι απολύτως ανέφικτο και πολιτικά καταστροφικό».

-Η κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα την έκθεση Πισσαρίδη. Ποια είναι η πρώτη σας εκτίμηση;

«Η αλήθεια είναι ότι από μια επιτροπή της οποίας επικεφαλής είναι ένα βραβευμένος οικονομολόγος, περίμενα μια πιο ενδελεχή και λιγότερο πρόχειρη έκθεση. Τώρα σε ότι αφορά την ουσία, οι βασικοί άξονες δεν αφορούν καινοτόμες ιδέες αλλά προτάσεις που αποτελούν μια συνταγή από τα παλιά και πιο συγκεκριμένα προτάσεις ιδιαίτερα δημοφιλείς στους τεχνοκράτες του ΔΝΤ. Έχουμε ριζικά διαφορετική θέση και είναι γνωστό. Αυτό το μίγμα πολιτικής δεν οδηγεί σε βιώσιμη ανάπτυξη αλλά σε ακόμη μεγαλύτερη διεύρυνση των ανισοτήτων. Η διευκόλυνση των απολύσεων, η μείωση των μισθών, η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης και η αναδιανομή υπέρ των υψηλών εισοδημάτων, δεν συνιστούν μεταρρυθμίσεις προοδευτικές αλλά βαθιά οπισθοδρομικές. Σε ένα κόσμο που αναγκάζεται να αλλάξει επειδή έχει ήδη οδηγηθεί σε αδιέξοδα, ακριβώς εξαιτίας αυτών των επιλογών που ήταν κυρίαρχες τα τελευταία 25 χρόνια, η Ελλάδα θα μοιάζει να κινείται με ταχύτητα προς τα πίσω».

-Πως κατά τη γνώμη σας πρέπει να αξιοποιήσει η κυβέρνηση το ευρωπαϊκό πακέτο για τη χώρα;

«Για να μπορέσει η χώρα να αξιοποιήσει αυτή τη νέα χρηματοδοτική δυνατότητα, θα πρέπει να σχεδιάσει και να προτείνει δέσμες μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που θα υπηρετούν τη στροφή προς ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης μέσα σε ένα σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον. Οι προτεινόμενες δέσμες μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων θα πρέπει να αναδείξουν έργα τομείς με την υψηλότερη δυνατή προστιθέμενη αξία στην οικονομία, υπηρετώντας πραγματικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες. Να αφορούν κλάδους και τομείς στους οποίους διαθέτουμε ένα δυναμικό συγκριτικό πλεονέκτημα. Όπως ο αγροτοδιατροφικός τομέας και η κτηνοτροφία, η ενέργεια, οι επιλεγμένοι μεταποιητικοί κλάδοι, ο τουρισμός, η υγεία, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός. Να αποτελούν βιώσιμες και έξυπνες παρεμβάσεις με έμφαση στην πράσινη και έξυπνη μετάβαση. Να λαμβάνουν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιφέρειας της χώρας, με προτεραιότητα περιφέρειες που παρουσιάζουν αναπτυξιακή υστέρηση. Να αποτελούν αντικείμενο «δημοκρατικού προγραμματισμού» δηλαδή να εμπλέκουν στο σχεδιασμό όχι μόνο εμπειρογνώμονες αλλά και τη κοινωνία των πολιτών, επιμελητήρια, πανεπιστήμια, ερευνητικούς και κοινωνικούς φορείς».

-Θα ζητήσετε να έχετε λόγο σε όλη αυτή τη διαδικασία και στις τελικές προτάσεις;

«Επειδή δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος ότι η κυβέρνηση έχει τη παραμικρή πρόθεση για να ξεκινήσει έναν τέτοιο συμμετοχικό αναπτυξιακό σχεδιασμό και το μόνο που θα επιχειρήσει είναι να αξιοποιήσει τα κονδύλια ως ευκαιρία για μνημονιακού χαρακτήρα μεταρρυθμίσεις χωρίς τυπικά να έχουμε μνημόνια, εμείς θα προχωρήσουμε ανεξάρτητα. Έχω ήδη ζητήσει από τη Λούκα Κατσέλη να μου φέρει μια πρόταση – σχέδιο, για να οργανώσουμε αυτόν τον πλατύ και ανοιχτό διάλογο με τη κοινωνία των πολιτών και τους φορείς της. Θα τη θέσω υπόψη των συλλογικών μας οργάνων, ώστε να στελεχώσουμε τις σχετικές ομάδες εργασίας τόσο με στελέχη του κόμματος όσο και με ευρύτερους επιστήμονες. Και πιστεύω ότι θα κάνουμε μια πολύ σοβαρή δουλειά, ώστε μόλις αναλάβουμε ξανά, να είμαστε έτοιμοι να καταργήσουμε και να αντικαταστήσουμε ξεπερασμένες και αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις με αυτές που πραγματικά έχει ανάγκη η κοινωνία και η οικονομία για να αναπτυχθεί δίκαια και ισόρροπα. Με ένα ολιστικό σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης και ψηφιακής μετάβασης».

Την Παρασκευή το Β΄ Μέρος της συνέντευξης Τσίπρα: Μιλάει για τη Σοσιαλδημοκρατία και το ΚΙΝΑΛ, τις προοπτικές και τα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ, τον Μητσοτάκη και το ενδεχόμενο εξεταστικών, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τη συναίνεση. Τι απαντά στο ερώτημα εάν θα θέσει θέμα να εκλεγεί από τη βάση του κόμματος.