Το εμβληματικό «Φιλί» του Γκ. Κλιμτ γίνεται 110 ετών – Η ιστορία του είναι εντυπωσιακή (εικόνες)

Επιμέλεια: Αντώνης Ρηγόπουλος

Εκατόν δέκα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη δημιουργία ενός από τους δημοφιλέστερους πίνακες ζωγραφικής στη σύγχρονη εποχή.

Πρόκειται για Το Φιλί του Γκούσταβ Κλιμτ, ένα έργο που έχει αγαπηθεί από θαυμαστές της τέχνης σε όλο τον κόσμο. Το Φιλί θεωρείται μάλλον το κορυφαίο έργο του μεγάλου αυστριακού ζωγράφου.

Όμως εκτός από την ομορφιά του έργου του και την προφανή του λάμψη λόγω των φύλλων χρυσού με τα οποία είναι στολισμένο, ο συγκεκριμένος πίνακας έχει μια σειρά δεδομένων που η γνώση τους,

βοηθάει στη βαθύτερη κατανόηση του γιατί Το Φιλί είναι το δημοφιλέστερο έργο του Κλιμτ.

O Γκούσταβ Κλιμτ με τη σύντροφό του, σχεδιάστρια μόδας Emilie Flöge

Άλλωστε, ο δημοσιογράφος τέχνης Adrian Brijbassi είχε γράψει με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση του ζωγράφου ότι «το Φιλί του Γκούσταβ Κλιμτ ξεπερνά τις προσδοκίες, σε αντίθεση με τη… μικρή και απογοητευτική Μόνα Λίζα. Το Φιλί κάνει αυτό που ένα σπουδαίο έργο τέχνης οφείλει να κάνει: κρατάει το βλέμμα σου, σε κάνει να θαυμάζεις την αισθητική του ποιότητα και ταυτόχρονα προσπαθεί να αναδείξει αυτό που βρίσκεται πέρα από τις επιφανειακές του οπτικές».

Με αφορμή την επέτειο των 110 χρόνων από τη δημιουργία του, παρουσιάζουμε 10 ενδιαφέρουσες πληροφορίες για Το Φιλί.

Η «πορνογραφία» πριν Το Φιλί

Πριν δημιουργήσει το έργο του ο Κλιμτ είχε δεχτεί σφοδρές επικρίσεις κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα για την τριών μερών τοιχογραφία του στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Λόγω της γύμνιας, η απεικόνιση της Φιλοσοφίας, της Ιατρικής και της Δικαιοσύνης θεωρήθηκαν «πορνογραφικές» και «ανώμαλες», γεγονός που χάλασε τη φήμη του.

Δικαιοσύνη, Υγεία, Φιλοσοφία

2. Ο δημιουργικός πανικός

Το 1907, πιθανόν και εξαιτίας της κακής υποδοχής του έργου του στη Βιέννη, ο Κλιμτ σχεδίαζε μανιασμένα, αμφισβητώντας, όμως, και ο ίδιος τη δουλειά του. Σε ένα γράμμα που έγραψε τη χρονιά εκείνη, σημείωνε: «Είτε εγώ είμαι πολύ γέρος, ή πολύ αγχωμένος, ή πολύ ηλίθιος – κάτι πρέπει να πηγαίνει λάθος». Μόλις λίγους μήνες αργότερα, θα ξεκινούσε να δημιουργεί το αριστούργημά του.

3. Δεν ήταν… ετοιμοπαράδοτο

Το 1908, η Αυστριακή Γκαλερί εξέθεσε Το Φιλί για πρώτη φορά, παρά το γεγονός ότι ο Κλιμτ ακόμη δεν το είχε ολοκληρώσει. Το γεγονός αυτό δεν εμπόδισε το Μουσείο Μπελβεντέρε από το να το αγοράσει πριν ακόμη οι υπεύθυνοι δουν το έργο ολοκληρωμένο.

Πώς όμως μπορεί κανείς να αγοράσει ένα έργο που δεν έχει τελειώσει; Όπως φαίνεται όλα έχουν την τιμή τους. Έτσι και το μουσείο έκανε μια προσφορά που κανείς δεν θα μπορούσε να αρνηθεί. Για να γίνει κάτοχος του έργου το Μπελβεντέρε πλήρωσε 25.000 κορώνες (περίπου 240.000 δολάρια σήμερα). Το ποσό έσπασε κάθε ρεκόρ αφού μέχρι τότε, το μεγαλύτερο ποσό που είχε πληρωθεί για κάποιον πίνακα στην Αυστρία ήταν μόλις 500 κορώνες.

4. Η ανεκτίμητη αξία

Η Αυστρία θεωρεί Το Φιλί εθνικό θησαυρό και το μουσείο της Βιέννης που είναι το «σπίτι» του τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει κανέναν σκοπό να το πουλήσει. Ωστόσο, αν μια τέτοια συναλλαγή συνέβαινε, υπολογίζεται ότι Το Φιλί θα έσπαγε κάθε ρεκόρ σε τιμή. Άλλωστε, ένας λιγότερο δημοφιλής του πίνακας με τον τίτλο “Adele Bloch-Bauer I” είχε πουληθεί το 2006 στην ιλιγγιώδη τιμή των 136 εκατ. δολαρίων με τη Νew York Times να χαρακτηρίζει την αγορά «το μεγαλύτερο ποσό που έχει πληρωθεί ποτέ για έναν πίνακα».

“Adele Bloch-Bauer I”, Gustav Klimt, 1903-1907

5. Το… Βυζαντινό φιλί

Αντλώντας έμπνευση από την βυζαντινή τέχνη, ο Κλιμτ δημιούργησε το αριστούργημα της Χρυσής του Περιόδου. Ο καλλιτέχνης ενσωμάτωσε στο έργο του φύλλα χρυσού δημιουργώντας το χαρακτηριστικό του στυλ. Στο συγκεκριμένο έργο συνδυάζει, σύμφωνα με τους ειδικούς, επίσης το Vienna Art Nouveau, το κίνημα Arts and Crafts και την τέχνη της εποχής του Χαλκού.

6. Η αυτοπροσωπογραφία του Κλιμτ…;

Κάποιοι ιστορικοί της τέχνης υποστηρίζουν ότι οι εραστές που εικονίζονται στο έργο δεν είναι άλλοι από τον ίδιο και τη μακροχρόνια σύντροφό του, σχεδιάστρια μόδας Emilie Flöge, της οποίας το πορτρέτο είχε φτιάξει και στο παρελθόν.

7. …ή μια νέα Μούσα;

Άλλοι ερευνητές από την άλλη υποστηρίζουν ότι η γυναίκα που εικονίζεται δεν είναι άλλη από την Adele Bloch-Bauer (βλ. σημείο 4), μια συνοδό πολυτελείας της εποχής που είχε ποζάρει και στο παρελθόν για τον Κλιμτ. Από την άλλη, κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι τα κόκκινα μαλλιά είναι στοιχείο που οδηγεί στην… «Κόκκινη Χίλντα», το μοντέλο που ο Κλιμτ είχε χρησιμοποιήσει για πολλά έργα του στο παρελθόν όπως τη «Δανάη», τη «Γυναίκα με το καπέλο», και το «Χρυσόψαρο».

8. Τετράγωνο ή ορθογώνιο;

Παρά το γεγονός ότι ο πίνακας του Κλιμτ έχει τετράγωνο σχήμα (1,80μ. x 1,80μ.) η εικόνα που έχουν οι περισσότεροι στο μυαλό τους για το έργο είναι ορθογώνια. Αυτό συμβαίνει επειδή οι αμέτρητες ανατυπώσεις του σε τσάντες, μπλούζες, αφίσες κλπ. συνήθως έχουν ορθογώνιο σχήμα για πρακτικούς λόγους, αποκόπτοντας τη δεξιά και την αριστερή πλευρά του έργου.

9. Το βλάσφημο Φιλί

Η χρήση των φύλλων χρυσού από τον Κλιμτ αποτελεί άμεση αναφορά στην εκκλησιαστική τέχνη στην οποία είχε μυηθεί ο ίδιος κατά τη διάρκεια ταξιδιών του. Το ότι στην περίπτωση αυτή χρησιμοποίησε τα χρυσά φύλλα για να πλαισιώσει τις σαρκικές απολαύσεις του αισθησιασμού και της σεξουαλικότητας, θεωρήθηκε βλάσφημο στην εποχή του.

10. Το Φιλί σε… ευρώ

Το 2003 η Αυστρία αποφάσισε να τυπώσει ένα συλλεκτικό νόμισμα αξίας 100 ευρώ στη μια όψη του οποίου εικονιζόταν Το Φιλί και στην άλλη, ένα πορτρέτο του ίδιου του Κλιμτ να εργάζεται στο ατελιέ του.

Πηγή: Wikipedia, mentalfloss.com