Το 2020, πάρτο αλλιώς

Δεν σε αφήνουν να αγιάσεις τελικά!

Πρώτες ημέρες του Γενάρη. Είναι περίοδος απολογισμών, περίοδος ευχών, υποσχέσεων και δεσμεύσεων για την επόμενη χρονιά και την καινούργια δεκαετία που ανατέλλει και η οποία αποτελεί το πλέονκρίσιμο ορόσημο για την ανθρωπότητα στη μάχη για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Η χρονιά που έκλεισε έφυγε με έντονο εθνικό άρωμα δεσμεύσεων για απολιγνιτοποίηση και πλήρη απανθρακοποίηση ως το 2050, με ευρωπαϊκό άρωμα Green New Deal με χρήματα για δίκαιη μετάβαση ώστε «να μην μείνει κανείς πίσω» και την Αυστραλία στις φλόγες. Η αυγή της κάθε νέας χρονιάς ξεκινά από τον Ειρηνικό ωκεανό και – σημειολογικά – οι ανεξέλεγκτες πυρκαγιές που μαίνονται πλέον γύρω από κάθε μεγάλη πόλη της Αυστραλίας δίνουν το στίγμα του αύριο αλλά και μια σαφή εικόνα του τί ακριβώς χάνουμε λόγω της αδράνειάς μας (διάβασε: εμμονή προσήλωσης στα ορυκτά καύσιμα και στα ανά τον κόσμο σχετικά επενδεδυμένα συμφέροντα. Και δεν είναι λίγα!!!).

Στα καθ’ ημάς, η νέα χρονιά ξεκινά με ταρατατζούμ και χαμόγελα με αφορμή την υπογραφή συμφωνίας για ένα φαραωνικό και παράλογο έργο, αυτό του αγωγού EastMed. Είναι ο αγωγός που προβλέπεται να ποντιστεί στην ανατολική άκρη της Μεσογείου και – αφού ξεδιπλωθεί στα βάθη της θάλασσας για πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα, αφού διαβεί πεδιάδες και στεριές, θα μεταφέρει αέριο στα ευρωπαϊκά δίκτυα μέσω Ιταλίας. Είναι το ίδιο ορυκτό καύσιμο που πρέπει να φύγει από το ενεργειακό μας μίγμα και από τη ζωή μας μέσα σε λίγες δεκαετίες. Είναι ο αγωγός του οποίου η κατασκευή (από τον σχεδιασμό και την αδειοδότηση σε Κύπρο, Κρήτη, Πελοπόννησο, μέχρι την κατασκευή ενδιάμεσων σταθμών συμπίεσης και την ασφαλή πόντιση του σωλήνα σε βάθη κοντά 3.000 μέτρων) απαιτεί κοντά μια δεκαετία. Ήτοι ένα έργο δισεκατομμυρίων το οποίο δεν θα αποσβεστεί ποτέ. Ακόμη πιο πιθανό: σημαιάκια και παράτες για ένα έργο που δε θα ολοκληρωθεί ποτέ και θα αφήσει πίσω χρέη, ανεκπλήρωτες υποσχέσεις, χαμένες ευκαιρίες ενώ θα μας έχει βγάλει εκτός τροχιάς στην προσπάθεια συγκράτησης της αύξησης θερμοκρασίας του πλανήτη μας κάτω από τους 1,5 βαθμούς.

Παράλληλα, έχει προκύψει άλλο ένα σοβαρό θέμα που το «έχουμε βάλει κάτω από το χαλί»: οι πρόσφατες πρωτοβουλίες της γείτονος Τουρκίας με σκοπό να συμμετάσχει στη μοιρασιά πιθανών κοιτασμάτων αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο ανοίγουν συζητήσεις για νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα μαμούθ για τη χώρα μας. Αεροπλάνα, πυραυλικά/ αντιπυραυλικά συστήματα (διάβασε: πολλά δισεκατομμύρια νέων χρεών) αρχίζουν και μπαίνουν στο τραπέζι. Οι συζητήσεις για πιθανότητα θερμού επεισοδίου γίνονται πιο έντονες και συχνές. Οι τόνοι ανεβαίνουν και από τις δυο πλευρές, αφού πάντα υπήρχαν οι θερμοκέφαλοι. Κι όμως, η γεωπολιτική σταθερότητα ήταν το τελευταίο επιχείρημα υπέρ των εξορύξεων όταν πλέον ήταν σαφές ότι το όλο εγχείρημα ήταν παράλογο από οικονομικής, ενεργειακής και κλιματικής πλευράς!

Για το 2020 έχουμε πολλούς και σοβαρούς λόγους να το «πάρουμε αλλιώς». Η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να μετατραπεί από «πεδίο βολής φτηνό που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι» σε λεκάνη συνεργασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, περιοχή διακρατικής συνεργασίας σε θέματα αποθήκευσης ενέργειας, έξυπνων δικτύων και διασύνδεσης, αποδοτικής χρήσης των ΑΠΕ, δίκαιης μετάβασης των τοπικών κοινωνιών σε ένα αύριο χωρίς ορυκτά καύσιμα. Για να είναι το 2020 το ξεκίνημα των απαραίτητων συγκλίσεων. Και με τους θερμοκέφαλους στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Στον αντίποδα, οι στεντόρειες φωνές για το δικαίωμα της χώρας μας να εκμεταλλευτεί τα όποια αποθέματα ορυκτών καυσίμων ματαιώνουν κάθε σοβαρή ελπίδα να πρυτανεύσει η λογική, να ακολουθήσουμε τις επιταγές της επιστήμης, να προλάβουμε τα χειρότερα του κλιματικού Αρμαγεδώνα.

Θυμηθείτε την Αυστραλία που καίγεται εδώ και μήνες. Το πώς θα ξεκινήσει η νέα δεκαετία, αλλά και πώς θα εξελιχθεί, είναι στο χέρι μας.

Νίκος Χαραλαμπίδης