Σύνθετοι και αντιφατικοί οι νέοι μας σύμφωνα με την έρευνα της διαΝΕΟσις

Σύνθετη και κάπως αντιφατική χαρακτηρίζουν οι ερευνητές την εικόνα που αναδύεται για τις αντιλήψεις των νέων, σύμφωνα με σειρά ερευνών που επεξεργάστηκε το ινστιτούτο διαΝΕΟσις.

Από τη μία πλευρά εμφανίζονται ευρωπαϊστές, πολιτικά μετριοπαθείς, οικονομικά και κοινωνικά φιλελεύθεροι, από την άλλη επιζητούν την εργασιακή ασφάλεια, αυστηρότερη αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, είναι επιφυλακτικοί έναντι της επιστήμης και των εμβολίων, δεν συμμετέχουν στα κοινά και δυσπιστούν έναντι του πολιτικού συστήματος. Ακόμη ανησυχούν για τον πόλεμο επιρρίπτοντας μεγαλύτερη ευθύνη στη ρωσική πλευρά.

Ταυτόχρονα  υποστηρίζουν τη μεγαλύτερη και πιο άμεση ενοποίηση της Ευρώπης στα ζητήματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής. Επιπλέον, εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι για το μέλλον τους σε σχέση με τις παλαιότερες γενιές. Το 67,7% των νέων από 17 έως 24 και το 57% από 25 έως 39, αποτιμούν θετικά τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ΕΕ.

Περισσότεροι από τους μισούς είναι θετικοί στην παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έναντι της μειοψηφίας που πιστεύει ότι «έχει δομές και εκφράζει συμφέροντα που δεν εξυπηρετούν την Ελλάδα και η χώρα μας θα πρέπει να αποχωρήσει». Ακόμη, σύμφωνα με την έρευνα της διαΝΕΟσις τον Μάρτιο του 2022, ισχυρή είναι η υποστήριξη για την παραμονή στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα (78,8% των νέων από 17 έως 24 και το 69,4% από 25 έως 39). Οι υποστηρικτές του ευρώ έναντι της δραχμής έχουν αυξηθεί σημαντικά συγκριτικά με την αντίστοιχη έρευνα του Ιανουαρίου 2018 (16 και 17 μονάδες αντίστοιχα).

Περισσότεροι από τους μισούς, τόσο στην ομάδα 17-24 όσο και σε εκείνη των 25-39, εκτιμούν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας αποτελεί τη «μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον των Ελλήνων». Αντίθετα, οι μεγαλύτεροι δίνουν έμφαση στο δημογραφικό. Ο ερευνητής Πάνος Κολιαστάσης παρατηρεί ότι η απόκλιση στις προτεραιότητες με κριτήριο την ηλικία δείχνει αν μη τι άλλο ότι οι «πληγές» που άνοιξε η οικονομική κρίση στους νεότερους ήταν συγκριτικά βαθύτερες.

Η συντριπτική πλειονότητα κρίνει ως σημαντικότερες προκλήσεις την ανεργία, την έλλειψη ευκαιριών, τις χαμηλές αποδοχές και το αβέβαιο επαγγελματικό και ασφαλιστικό μέλλον. Σχεδόν 7 στους 10 δηλώνουν πως «θα μετανάστευαν στο εξωτερικό εάν έβρισκαν δουλειά με καλύτερες αποδοχές και καλύτερες συνθήκες».

Η πλειονότητα προτιμά περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας (35,7%) παρά τα πάσης φύσεως επιδόματα (6,3%). Η πλειονότητα, σε αντίθεση με τους μεγαλύτερους σε ηλικία, δείχνει να στρέφεται σε πιο φιλελεύθερες οικονομικές κατευθύνσεις.

Ο φιλελεύθερος προσανατολισμός των νεότερων αποτυπώνεται και στο ζήτημα της φορολογίας. Πάνω από 6 στους 10 υποστηρίζουν ότι πρέπει «να είναι χαμηλή έστω και αν υπάρχει λιγότερη κρατική μέριμνα».

Οι περισσότεροι δίνουν προτεραιότητα στην εργασιακή ασφάλεια. Το 50,7% των 17 έως 24 και το 50,3% από 25 έως 39 ετών, δηλώνουν πως θα προτιμούσαν «μια δουλειά που προσφέρει μέτριο μισθό, μικρές προοπτικές εξέλιξης αλλά σταθερότητα» έναντι του 47,9% και του 46,3% αντίστοιχα που θα προτιμούσαν «μια δουλειά που προσφέρει μεγάλες αποδοχές και υψηλές προοπτικές χωρίς όμως εργασιακή ασφάλεια». Συγκριτικά με προηγούμενες έρευνες οι νέοι που θα προτιμούσαν μια θέση στο Δημόσιο έχουν αυξηθεί σημαντικά.  

Ιδεολογικά στην πλειονότητα τους φαίνεται πως ανήκουν στον ευρύτερο «μεσαίο χώρο». Οι περισσότεροι εμφανίζονται να διατηρούν θετική στάση έναντι του φιλελευθερισμού, σε μεγαλύτερο βαθμό συγκριτικά με έννοιες όπως «νεοφιλελευθερισμός», «σοσιαλισμός» και «κομμουνισμός».

Το 56,3% των νέων από 17 έως 24 και το 48, 9% από 25 έως 39, δηλώνουν πως «απλώς ψηφίζουν στις εκλογές». Επιπλέον το 28,4% και το 34,1% αντίστοιχα «αισθάνονται κοντά σε κάποιο κόμμα χωρίς όμως να το υποστηρίζουν ενεργά». Τόσο οι νεότεροι (όπως και οι μεγαλύτεροι), εμφανίζονται δύσπιστοι έναντι της πολιτικής (8 στους 10). 

Σε κοινωνικά θέματα όπως το μεταναστευτικό, οι νέοι δείχνουν μάλλον μοιρασμένοι ανάμεσα σε φιλελεύθερες και πιο συντηρητικές κατευθύνσεις. Το 55,5% των πολιτών από 17 έως 24 θεωρεί ότι η λέξη «μετανάστες» αντιπροσωπεύει κάτι «καλό», έναντι του 31,6% που κρίνει ότι εκφράζει κάτι «κακό». Στους νέους μεταξύ 25 και 39, η πλειονότητα (42,7%) εκλαμβάνει την έννοια «μετανάστες» αρνητικά, έναντι του 40,1% που την κρίνει θετικά.

Σε κάθε περίπτωση, η μεγάλη πλειονότητα των νέων εκτιμά ότι η στάση της Ελλάδας έναντι των μεταναστευτικών ροών θα πρέπει να είναι «πιο αυστηρή» και το 20% περίπου εκτιμά ότι πρέπει να μείνει ως έχει σήμερα. Η πλειονότητα των νέων (περίπου 60%) τάσσεται υπέρ της άμεσης χορήγησης ελληνικής υπηκοότητας στα «παιδιά νόμιμων μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα». Έξι στους δέκα όταν τίθεται το ερώτημα «τι πιστεύετε πως πρέπει να γίνει με τους παράνομους μετανάστες στη χώρα μας» προκρίνουν την απομάκρυνση τους από την Ελλάδα.

 Η εικόνα σε ότι αφορά την πανδημία είναι μάλλον αντιφατική. Tο 69,3% των πολιτών 17-24 και το 64,8% από 25 έως 39, εκτιμούν ότι πρόκειται για μια «σοβαρή απειλή» και όχι μια «απλή ασθένεια». Η συντριπτική πλειοψηφία των νεότερων φαίνεται να έχει εμπιστοσύνη στους επιστήμονες.

Αν και οι περισσότεροι (70% περίπου) δηλώνουν ότι έχουν εμβολιαστεί έστω με μία δόση, εμφανίζονται ταυτόχρονα έντονα επιφυλακτικοί έναντι του εμβολιασμού. Στην πρώτη ομάδα (17-24) οι γνώμες είναι μοιρασμένες. Στην ομάδα από 25 έως 39, η δυσπιστία είναι μεγαλύτερη καθώς το 56,7% διατηρεί επιφυλάξεις ή επιδεικνύει αρνητισμό, έναντι του 39,3% που εκφράζεται θετικά.

 Όσον αφορά τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, η μεγάλη πλειονότητα, όπως ήταν αναμενόμενο, εκφράζει έντονη ανησυχία. Τον Μάρτιο του 2022, το 49,3% των πολιτών από 17 έως 24 και το 54% από 25 έως 39 απάντησαν πως θεωρούν τους πολέμους και τις συγκρούσεις ως τη «μεγαλύτερη απειλή για τις μελλοντικές γενιές στον πλανήτη». Τη βασική ευθύνη για το ξέσπασμα του πολέμου επιρρίπτουν στον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Συνολικά οι πολίτες ανεξαρτήτως ηλικίας στρέφονται περισσότερο προς την ΕΕ παρά τις ΗΠΑ για τη στήριξη της χώρας. Ενδεικτικά, η μεγάλη πλειονότητα (άνω του 60%) θεωρεί ότι ο καλύτερος σύμμαχος της Ελλάδας είναι η Γαλλία και δευτερευόντως οι Ηνωμένες Πολιτείες.

(Mε πληροφορίες από ΑΠΕ)