Πότε αποτυγχάνουν τα συστήματα
Τα περισσότερα ανθρώπινα συστήματα που ρυθμίζουν την κοινωνική μας ζωή βασίζονται σε μία απλή, αλλά κρίσιμη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία τους: Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι αυτά λειτουργούν!
Αυτό, όσο αυτονόητο και να ακούγεται, εντούτοις δεν είναι καθόλου δεδομένο, ούτε είναι κάτι που αποκτάται εύκολα. Όσο περισσότερο οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ένα σύστημα δουλεύει, τόσο λιγότερο το αμφισβητούν και συνεπώς τόσο λιγότερα μοντέλα ελέγχου και επιβολής χρειάζεται να χτίσουμε για να προστατεύσουμε την ορθή λειτουργία του.
Αν για παράδειγμα ξέρει κανείς ότι κάθε φορά που θα παρκάρει
Αντίστοιχα, όταν οι περισσότεροι πιστεύουν ότι το τραπεζικό σύστημα λειτουργεί απρόσκοπτα, τότε εμπιστεύονται τα χρήματα τους στην τράπεζα. Αν χαθεί αυτή η εμπιστοσύνη, χρειάζεται να επιβληθούν περιοριστικά μέτρα για να αποφευχθεί η κατάρρευση του συστήματος. Στην Ελλάδα το έχουμε μάθει αυτό το μάθημα με τον σκληρότερο τρόπο.
Το ίδιο ισχύει και για την εσωτερική ασφάλεια, όπου όσο περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι λειτουργεί αποτελεσματικά το σύστημα αστυνόμευσης μιας χώρας, τόσο λιγότεροι προβαίνουν σε παράνομες ενέργειες αφού θεωρούν ότι η πιθανότητα να πιαστούν και τιμωρηθούν είναι αυξημένη. Αυτό σημαίνει ότι στις περισσότερες χώρες, με λίγους σχετικά αστυνομικούς, μπορεί το κράτος να διατηρεί την ασφάλεια των πολιτών.
Αν οι περισσότεροι πιστεύουν ότι μπορούν να παρανομήσουν χωρίς επιπτώσεις, τότε αυξάνονται συνολικά οι παράνομες ενέργειες και είναι πολύ δύσκολο για το κράτος να πιάσει αυτούς που παρανομούν, ενισχύοντας έτσι την πεποίθηση ότι η παρανομία μένει ατιμώρητη και τροφοδοτώντας νέες παρανομίες και τον κύκλο προς το χάος που βιώνουν κάποιες χώρες στην λατινική Αμερική ή και τα Βαλκάνια.
Η ίδια λογική υφίσταται και στη λειτουργία της δημοκρατίας ως σύστημα οργάνωσης της κοινωνίας. Αν οι περισσότεροι πιστεύουν ότι αυτή δουλεύει, τότε είναι εύκολο να «επιβληθεί» η λειτουργία της. Για να εδραιωθεί όμως η πεποίθηση ότι ένα σύστημα λειτουργεί αποτελεσματικά, πρέπει πρώτα από όλα οι εκπρόσωποι του να «διαφημίζουν» με τα λόγια και τα έργα τους ότι αυτό όντως ισχύει. Όταν οι πολιτικοί λειτουργούν αυθαίρετα ή διεφθαρμένα, χάνεται αυτή ακριβώς η εμπιστοσύνη στο σύστημα της δημοκρατίας που της επιτρέπει να λειτουργεί αποτελεσματικά.
Αυτό ακριβώς είδαμε να συμβαίνει και χθες στις οθόνες μας στις ΗΠΑ. Το Καπιτώλιο και οι υπόλοιποι χώροι της αμερικανικής δημοκρατίας δεν χρειαζόταν υπερβολικά ισχυρές δυνάμεις προστασίας όσο η πεποίθηση ήταν ότι αντιπροσώπευαν ένα θεσμό που λειτουργεί αποτελεσματικά. Όταν όμως ο ίδιος ο Πρόεδρος της χώρας δηλώνει ότι η δημοκρατία δεν δουλεύει, το αποτέλεσμα είναι αυτό που όλοι είδαμε.
Για τις ΗΠΑ, η πεποίθηση στο εσωτερικό ότι η χώρα αποτελεί φάρο και παράδειγμα αποτελεσματικής δημοκρατικής λειτουργίας, ενίσχυε τη θετική εικόνα της στον έξω κόσμο και στην άσκηση ήπιας ισχύος μέσω αυτής της εικόνας. Αυτό συνέβαινε επειδή ο περισσότερος κόσμος πίστευε ότι όντως το σύστημα και οι θεσμοί της δημοκρατίας δουλεύουν αποτελεσματικά σε αυτή τη χώρα.
Στα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης Τραμπ πολλά από αυτά τα στοιχεία αποδομήθηκαν. Το χθεσινό ήταν το αποκορύφωμα, καθώς ο χώρος που συνεδριάζουν οι εκπρόσωποι του λαού είναι το λίκνο της δημοκρατίας σε ένα κράτος και η άλωση του από καταληψίες ισοδυναμεί στη συλλογική συνείδηση με βιασμό της δημοκρατικής διαδικασίας.
Όπως πάντα, είναι πιο εύκολο να δημιουργήσεις από την αρχή την πεποίθηση ότι ένα σύστημα δουλεύει παρά να πασχίζεις να αλλάξεις την πεποίθηση ότι αυτό έχει αποτύχει. Αυτό που ήταν εύκολο και χωρίς κόστος τόσα χρόνια για τις ΗΠΑ, πλέον γίνεται δύσκολο και κοστοβόρο. Το δε κόστος εδώ δεν είναι χρηματικό αλλά κοινωνικό και πολιτικό, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας.
Οι ΗΠΑ έχασαν πολλά σε αυτό τον τομέα τα τελευταία 4 χρόνια και πολύ περισσότερα μόνο με τη χθεσινή μέρα. Η πορεία επαναφοράς θα είναι δύσκολη αλλά σίγουρα όχι αδύνατη. Η διάρκεια και επιτυχία αυτής της επαναφοράς θα μας δείξει επί της ουσίας και ποιες ήταν οι πραγματικές δυνάμεις της αμερικανικής δημοκρατίας.
Η ελπίδα μας, όλου του δημοκρατικού κόσμου, θα πρέπει να είναι αυτό να γίνει γρήγορα και αποτελεσματικά καθώς το αντίθετο θα θέσει αμφιβολίες για το υπόβαθρο και των ευρωπαϊκών δημοκρατικών συστημάτων…
* Ο Μιχάλης Μαθιουλάκης είναι Ακαδημαϊκός Διευθυντής του Greek Energy Forum, Επιστημονικός Συνεργάτης του Ινστιτούτου Διεθνών Ευρωπαϊκών και Αμυντικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, και Επιστημονικός Συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ για θέματα ενεργειακής πολιτικής.
ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ Ο Τραμπ και ο νόμος της άγριας Δύσης. Τι σημαίνει για τις ΗΠΑ και τον κόσμο ΗΠΑ: Υπουργοί και βουλευτές συζητούν την αποπομπή του Τραμπ - Τι προβλέπει το Σύνταγμα Το τραύμα της Εισβολής στο Καπιτώλιο: θα περάσει αλλά θα αφήσει στίγμα
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Τραγωδία σε νοσοκομείο: Νεκροί όλοι οι ασθενείς εντατικής με κορονοϊό από διακοπή οξυγόνου!
- Μάικ Πενς: Ο άνθρωπος που έσωσε την Αμερική από το πραξικόπημα Τραμπ
- «Χαλάρωση» lockdown: Πότε θα ανοίξουν τα καταστήματα – Οι 2 ημερομηνίες
- Άγριες Μέλισσες: Ο Δούκας μαθαίνει το μυστικό της Ασημίνας και του Νικηφόρου
- Καρδούλας: Δύο μήνες η διάρκεια του εμβολίου της Pfizer σύμφωνα με την FDA των ΗΠΑ
- Πέτρος Κωστόπουλος: Έγραψαν να ψοφήσω εγώ και τα παιδιά μου
- Τεστ σε εκπαιδευτικούς τεσσάρων Δημοτικών Σχολείων
- Ανθή Σαλαγκούδη: Ποια είναι η πιο ακριβοπληρωμένη παίκτρια του Survivor (photos)
- Αρβανιτόπουλος για εισβολή στο Καπιτώλιο: Το πραξικόπημα δεν πέρασε
- Εισβολή στο Καπιτώλιο: Ποια ήταν η γυναίκα που έπεσε νεκρή από τα πυρά του αστυνομικού φρουρού
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Huffington Post Greece
- Ο πλανήτης αντιδρά με σοκ και δέος καθώς ο Τραμπ προσπαθεί να ανατρέψει τη δημοκρατία
- Πότε αποτυγχάνουν τα συστήματα
- Οι Δημοκρατικοί κέρδισαν τον έλεγχο και της Γερουσίας μετά τις νίκες στη Τζόρτζια
- Δύο φωτογραφίες που συνοψίζουν την πορεία της προεδρίας Τραμπ
- ΗΠΑ: Υπουργοί και βουλευτές συζητούν την αποπομπή του Τραμπ - Τι προβλέπει το Σύνταγμα
- Τελευταία Νέα Huffington Post Greece
- Πότε αποτυγχάνουν τα συστήματα
- ΗΠΑ: Υπουργοί και βουλευτές συζητούν την αποπομπή του Τραμπ - Τι προβλέπει το Σύνταγμα
- Δύο φωτογραφίες που συνοψίζουν την πορεία της προεδρίας Τραμπ
- Ο πλανήτης αντιδρά με σοκ και δέος καθώς ο Τραμπ προσπαθεί να ανατρέψει τη δημοκρατία
- Οι Δημοκρατικοί κέρδισαν τον έλεγχο και της Γερουσίας μετά τις νίκες στη Τζόρτζια
- Twitter και Facebook μπλόκαραν τους λογαριασμούς του Τραμπ
- Βουλή και Γερουσία μπλόκαραν την ανατροπή της νίκης Μπάιντεν στην Αριζόνα μετά το χάος στο Καπιτώλιο
- ΗΠΑ: Τέσσερις νεκροί, δεκάδες συλληφθέντες - Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Ουάσινγκτον
- Εισβολή στο Καπιτώλιο: Πώς ο Τραμπ κατάφερε να θρέψει τρομοκράτες
- Ανθρώπινα όντα της προϊστορίας σε χειμερία νάρκη: Ο καθηγητής Αντώνης Μπαρτσιώκας μιλά στη HuffPost Greece
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Πέτρος Κωστόπουλος: Έγραψαν να ψοφήσω εγώ και τα παιδιά μου
- ‘Shocked’ by overcrowding on Epiphany, says health expert
- Παναθηναϊκός – Ζενίτ: Ψάχνει αντίδραση κόντρα στον πρώην προπονητή του
- NBA : Τα αποτελέσματα και το πλούσιο θέαμα της βραδιάς
- Ανασχηματισμός: Συνέχεια στις μεταρρυθμίσεις, συνέπεια στις προτεραιότητες
- Όταν η Kontra-“Αυριανή” πανηγύριζε για τον Τραμπ
- Βίκος: Σταθερά στο πλευρό των ασθενών Covid-19 και των διασωστών του ΕΚΑΒ
- Αντετοκούνμπο για τα γεγονότα στις ΗΠΑ: Δεν θέλω το παιδί μου να μεγαλώσει με αυτά που συμβαίνουν