Αζερμπαϊτζάν η πολύφερνη νύφη, η απατημένη Αρμενία και το μετέωρο βήμα της Ελλάδας

Στη φωτογραφία, στιγμιότυπο από το περιθώριο της πρώτης ημέρας της Συνόδου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (15/9/2022), διακρίνονται ο Ερντογάν, δίπλα του ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Αλίγιεφ, πιο δίπλα ο Πούτιν και η «κατσαρίδα» του, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Λουκασένκο, και τέλος, πιο δίπλα ο πρόεδρος του Ιράν, Εμπραχίμ Ραΐσι.

Πουθενά δεν φαίνεται ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν, αν και Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν βρίσκονται στο ίδιο στάτους σε σχέση με τον Οργανισμό συνεργασίας, εκείνο του «παρατηρητή».

Η Αρμενία, που αυτές τις μέρες δέχεται επίθεση από το Αζερμπαϊτζάν, ζει στιγμές μεγάλης διπλωματικής απομόνωσης:

Η Αρμενία, αποπειράθηκε τα προηγούμενα χρόνια να παίξει το χαρτί της «πολυκεντρικής εξωτερικής πολιτικής», και να αναπτύξει πολυδιάστατες σχέσεις με τη Δύση και τη Ρωσία. Με λίγα λόγια, προσπάθησε να αναπτύξει αυτό που οι γεωπολιτικοί ινστρούχτορες του Facebook, αποκαλούσαν «στρατηγική του μη δεδομένου».

Το αποτέλεσμα ήταν ότι εν τέλει η Αρμενία δεν είναι... πουθενά, δηλαδή, βρίσκεται επί της παρούσης σε γεωπολιτικό κενό και δεν έχει σημασία για κανέναν.

Η Αρμενία έμπλεξε στα δίχτυα της Ρωσικής πολιτικής ―έφτασαν ακόμα και σε σημείο να υπογράψουν συμφωνία αμυντικής συμμαχίας· φυσικά ουδέποτε ενεργοποιήθηκε, ούτε κατά τον πρόσφατο πόλεμο στο Ναγκόρνο - Καραμπάχ, ούτε και τώρα.

Οι γαλιφιές της Ρωσίας, αποσκοπούσαν αποκλειστικά στο να υπονομεύσουν τις σχέσεις της Αρμενίας με τη Δύση. Γι′ αυτό και την άφησε εκτεθειμένη κατά το πρόσφατο πόλεμο, καθώς ο Πούτιν είχε κρίνει ότι ο πρωθυπουργός της Αρμενίας είχε παραπάρει στα σοβαρά το πολυδιάστατο της πολιτικής του, και ήθελε να προσεγγίσει σημαντικά και τις ΗΠΑ και την ΕΕ.

Η Ρωσία έτσι, έγραψε στα παλιά της τα παπούτσια τις υπογραφές της, και άφησε το Αζερμπαϊτζάν να “κοντύνει τα πόδια” της Αρμενίας στο πρόσφατο πόλεμο. Ενώ για τις παρούσες συγκρούσεις, απευθύνει χαλαρές εκκλήσεις.

Ούτως ή άλλως, η στρατηγική βαρύτητα του Αζερμπαϊτζάν είναι για τη Ρωσία μεγαλύτερη. Όχι μόνον ως προς τις διμερείς οικονομικές σχέσεις, αλλά και γιατί το Αζερμπαϊτζάν είναι “αδελφό κράτος” με την Τουρκία αφ′ ενός, ενώ αφ′ ετέρου η αζερική μειονότητα είναι η μεγαλύτερη στο Ιράν (16%-20%, κάποιοι ισχυρίζονται και παραπάνω).

Άρα, η χώρα διαδραματίζει ευρύτερο και νευραλγικό ρόλο στις ευρασιατικές ζυμώσεις.

Η Αρμενία, αντίθετα, τι αντιπροσωπεύει για τη Ρωσία; Ένα μικρό Χριστιανικό κράτος, με μια πανίσχυρη αλλά και στραμμένη προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ ομογένεια, κάποιους τους οποίους ηΡωσία θεωρεί πως μπορεί να κοροϊδεύει κατά το δοκούν πουλώντας “ομοδοξία” για να τους εγκαταλείψει έπειτα σαν στημένες λεμονόκουπες.

Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ, ωστόσο, αποτυγχάνουν να αναπτύξουν πολιτική βάσει αρχών, αξιών, και ιστορικού και πολιτιστικού βάθους έναντι των Αρμενίων.

Για την Ευρώπη το αζέρικο αέριο αναδεικνύεται ως μια άκρως σημαντική εναλλακτική προς το ρωσικό. Αυτό, όμως, αποτελεί ένδειξη αδυναμίας, επομένως, η ΕΕ μπορεί αυτή τη στιγμή να απευθύνει μόνο εκκλήσεις για κατευνασμό, και όχι να αναπτύξει την αυτόνομη πολιτική της στην ευρύτερη περιοχή.

Και για τις ΗΠΑ, όμως, ο Νότιος Καύκασος «κείται μακράν»... και παρ όλο που το αρμένικο λόμπι είναι πολύ ισχυρό στην Αμερική αναρωτιέται κανείς γιατί οι σχέσεις με την Αρμενία δεν έχουν αναπτυχθεί τόσο όσο θα έπρεπε. Εξ άλλου, ιστορικά, οι Αρμένιοι και ο πολιτισμός τους είναι κομμάτι της Δύσης, ένα από τα ακριτικά της Έθνη.

Εν τέλει τι συμβαίνει;Όλοι οι εμμέσως εμπλεκόμενοι πόλοι, που σε άλλα πεδία μπορεί να συγκρούονται και οι σχέσεις τους να διέπονται από σφοδρό ανταγωνισμό, η Τουρκία με το Ισραήλ, η Ρωσία, οι ΗΠΑ, η Κίνα, το Ιράν, κ.ο.κ., φαίνεται να κλείνουν το μάτι στο Αζερμπαϊτζάν.

Και η Αρμενία; Πριν από μερικές μέρες ο πρωθυπουργός της παραπονιόταν στο κοινοβούλιο της χώρας ότι το Αζερμπαϊτζάν πάει στους Ρώσους και λέει ότι οι Αρμένιοι είναι με τη Δύση, την ίδια στιγμή που πάει στη Δύση και λέει ότι είναι με τους Ρώσους. Με λίγα λόγια, οι Αζέροι πήραν την πολιτική του μη δεδομένου, και με την ισχύ τους την αντέστρεψαν εναντίον της Αρμενίας.

Ότι θα έκαναν σε εμάς οι Τούρκοι, δηλαδή, αν ακολουθούσαμε τους μαθητευόμενους μάγους της γεωπολιτικής από τα ανεξάρτητα ιστολόγια, και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης...