Εικοσιπέντε χρόνια Amazon: Πώς από το γκαράζ του Τζέφ Μπέζος έφτασε να αξίζει ένα τρισ. δολάρια

Σαν σήμερα, πριν από 25 χρόνια, ο 30χρονος και πρώην «παιδί-θαύμα της Wall Street», Τζέφ Μπέζος εγκατέλειψε την άνετη δουλειά του με τα αμοιβαία κεφάλαια στο hedge fund που εργαζόταν για να δημιουργήσει ένα ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο με έδρα τo γκαράζ του στο Σιάτλ.

Πλέον, το «παιδί» του Μπέζος είναι η δεύτερη υψηλότερα αποτιμημένη εταιρεία

στον κόσμο, στα 928 δισ. δολάρια και περιγράφεται ως «το πιο ισχυρό brand» στη Γη. Η Amazon πωλεί τα πάντα, από παπούτσια, καναπέδες έως καλοκαιρινές γκουρμέ σάλτσες, και έχει διευρύνει το χαρτοφυλάκιο της με την απόκτηση του Whole Foods, του Zappos, του Audible και του Twitch ώστε να καταστεί κυρίαρχος στον κόσμο του ηλεκτρονικού εμπορίου, του ψυχαγωγικού περιεχομένου, των υπηρεσιών cloud computing και της τεχνητής νοημοσύνης.

Ο Sam Walton ίδρυσε την αλυσίδα σούπερ μάρκετ Walmart έτσι ώστε οι άνθρωποι που εργάζονται για αυτόν να έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν ό, τι χρειαζόταν, σε τιμή όχι πιο ακριβή από οπουδήποτε αλλού, σύμφωνα με τον Charles Fishman, συγγραφέα του «The Wal-Mart Effect», ο οποίος μίλησε για το θέμα στο αμερικανικό δίκτυο ABC. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι καταναλωτές δεν θα σκέφτονταν ποτέ πως θα αγοράζουν τζιν παντελόνια και στήθη κοτόπουλου στο ίδιο μέρος, μέχρι που η Walmart άλλαξε τις συνήθειες τους.

«Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που η Walmart άλλαξε τον τρόπο που σκεφτόμαστε τα ψώνια, η Amazon άλλαξε την ψυχολογία των καταναλωτών», δήλωσε ο Fishman.

Η «αγορά» στην οποία οι αγοραστές κατευθύνονται πλέον, είναι online, και το πρώτο κατάστημα αναφοράς, το Amazon.

Η Amazon έχει δημιουργήσει ένα σύστημα υποδομών και παράδοσης ώστε να παρέχει περιεχόμενο άμεσα, και σχεδόν οτιδήποτε άλλο μέσα σε μόλις μια ημέρα από την στιγμή που το παραγγέλνεις.

«Πώς δεν έχει αλλάξει η ζωή μας; Είναι ένα οικοσύστημα», δήλωσε στο ABC News ο Simeon Siegel, αναλυτής λιανικού εμπορίου της Nomura/Instinet.

«Ξυπνάς με ένα ξυπνητήρι που παίζει show του Amazon και πηγαίνεις για ύπνο λέγοντας στην Alexa να σβήσει το φως», είπε ο Siegel.

«Θεωρούμε δεδομένο ότι μπορούμε να κρίνουμε βιβλία ή παπούτσια ή οτιδήποτε άλλο διαβάζοντας κριτικές», δήλωσε ο Fishman. «Όταν η Amazon άρχισε να εμφανίζει κριτικές πελατών, ο κόσμος νόμιζε πως κάτι τέτοιο είναι εντελώς τρελό. Ποιος νοιάζεται τι λένε οι πελάτες;» «Οι άνθρωποι δεν κάτσουν να γράψουν κριτικές». «Ποιος νοιάζεται για την τυχαία γνώμη των ξένων που δεν γνώρισα ποτέ».

«Τώρα, δεν μου περνάει καν από το μυαλό να αγοράσω κάτι χωρίς να διαβάσω τις κριτικές», δήλωσε ο Fishman.

Το μέλλον δεν είναι ρόδινο

Η επιρροή και η ανάπτυξη της Amazon φαίνεται εκ πρώτης όψεως  χωρίς όριο. Αλλά όπως είπε ο Μπέζος στους υπαλλήλους του πρόσφατα: «Η Amazon δεν είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει. Στην πραγματικότητα, προβλέπω ότι μια μέρα η Amazon θα αποτύχει. Αν δείτε μεγάλες εταιρείες, η διάρκεια ζωής τους τείνει να είναι τριάντα και κάτι χρόνια, και όχι εκατό και παραπάνω χρόνια».

Ο Μπέζος μπορεί να έχει δίκαιο. Καθώς η εταιρεία αναζητά το επόμενο βήμα στην πάλη της για παγκόσμια κυριαρχία, θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις τόσο από την πλευρά των καταναλωτών όσο και από τις ρυθμιστικές αρχές.

Ο κολοσσός της Silicon Valley έχει λάβει πολιτική διάσταση στην δημόσια συζήτηση. Αντιπροσωπεύει την ίδια στιγμή τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία, αλλά και μερικές από τις χειρότερες πλευρές της. Οι απάνθρωπα εντατικοποιημένες συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στις αυτοματοποιημένες αποθήκες της εταιρείας έχουν γίνει αντικείμενο δημοσιογραφικής αλλά και ακαδημαϊκής έρευνας.

Ενώ οι φορολογικές πρακτικές της Amazon, δέχονται τα πυρά πολιτικών και στις δύο όχθες του Ατλαντικού. Χαρακτηριστική η.. κάρτα γενεθλίων που έστειλε ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου, στον Τζέφ Μπέζος, «Αγαπητέ Τζέφ. Χαρούμενα γενέθλια. Οφείλετε στον Βρετανικό λαό εκατομμύρια σε φόρους που στηρίζουν τις δημόσιες υπηρεσίες στις οποίες βασιζόμαστε όλοι. Φέτος, καταβάλλετε το δίκαιο μερίδιο των φόρων σας, δώστε στο προσωπικό σας μια αύξηση και σεβαστείτε τα δικαιώματα των εργαζομένων. Πολλές ευτυχείς φορολογικές δηλώσεις, ο Τζέρεμι».

Σαφής νύξη φυσικά, στο γεγονός πως η Amazon UK πλήρωσε μόνο £ 1,7 εκατομμυρία σε φόρους το 2017, ενώ τα κέρδη της προ φόρων τριπλασιάστηκαν στα £ 72 εκατομμύρια.

Αν δεν φροντίσει να αντιμετωπίσει αυτά τα μελανά σημεία, είναι σίγουρο πως η Alexa θα ακούει ολοένα και περισσότερο ερωτήσεις όπως, «Αlexa, πότε η Amazon θα διασπαστεί σε μικρότερες εταιρείες από τις αρχές»;