Οικογένεια Τσάνταλη: Το εξαγωγικό success story της οινοποιίας που επιμένει να στέκεται όρθια

του Δημήτρη Μαρκόπουλου

Το ταξίδι δεν είναι όμορφο αν όλα πάνε καλά. Η περιπέτεια είναι που το κάνει ενδιαφέρον. Το ρίσκο και οι δυσκολίες είναι το αλάτι και το πιπέρι. Η εναλλαγή κακουχίας - επιτυχίας. Αυτό εξάλλου δεν έκανε και ο Οδυσσέας; Ο ομηρικός «Κανένας», ο οποίος δήλωσε αυτό το όνομα στον Κύκλωπα Πολύφημο για να γλιτώσει; Ετσι ακριβώς είναι τα πράγματα και για την εταιρεία Τσάνταλη, την οινοποιία που λανσάρισε πριν από λίγο καιρό το σήμα κρασιού KANENAS, το best seller κρασί της. Η Τσάνταλη είναι μια

Τώρα, η ελληνική αυτή οινοποιία έχει να αντιμετωπίσει άλλες προκλήσεις. Οικονομικές και εθνικές. Δραστηριοποιούμενη σε μια δύσκολη χώρα όπως η Ελλάδα, η εταιρεία από τη μία λανσάρει ένα νέο προϊόν και επενδύει στην καινοτομία και από την άλλη αναγκάζεται να κάνει περικοπές. Από τη μία βιώνει ένα εξαγωγικό success story με παρουσία σε πλήθος αγορών και από την άλλη έχει τα προβλήματα που όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις λίγο πολύ βιώνουν.

Το 2016, πάντως, η Τσάνταλη πέτυχε μια σειρά από νίκες. Αν και η χρονιά ήταν δύσκολη και οδήγησε σε μειώσεις μισθών, εξαγωγικά απέδωσε καρπούς. Ο ρυθμός αύξησης των πωλήσεων της εταιρείας κινήθηκε κοντά στο 10%, γεγονός που αποδόθηκε στην ωρίμανση των projects (κυρίως των κρασιών του Αγίου Ορους) και στη θετική εικόνα που έχει πλέον για το ελληνικό κρασί η διεθνής αγορά. Μπορεί δηλαδή η πατρίδα μας να μη χαίρει θετικής δημοσιότητας, όμως τουλάχιστον αναφορικά με την εικόνα των προϊόντων της βελτιώνει διαρκώς το προφίλ της. Παράλληλα, η εταιρεία κοιτάζει έντονα προς νέες και ενδιαφέρουσες αγορές. Πρόκειται για την ανερχόμενη πάντοτε Κορέα, την Ιαπωνία, αλλά και αγορές που φλερτάρουν με την κατανάλωση κρασιού κι ας μην έχουν τέτοια παράδοση. Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εξαγωγές αποτελούν πλέον το 45% των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας, ενώ σημείωσαν σημαντική αύξηση στις αγορές των ΗΠΑ, όπου έφτασε το 40%, του Καναδά και της Αγγλίας.

Με περίπου 1.000 αμπελοκαλλιεργητές, η οινοποιητική εταιρεία διαθέτει αμπελώνες και οινοποιεία στη Χαλκιδική, στο Αγιον Ορος, στη Ραψάνη Ολύμπου, στη Νάουσα και στη Μαρώνεια Θράκης. Τα τελευταία χρόνια τα ηνία του γκρουπ είχε η Ιωάννα Τσάνταλη μαζί με τον σύζυγο της αδελφής της Χάιδως, Αγγελο Δημητριάδη. Μάνατζερ με αγάπη και γνώση για το κρασί αλλά και τα οικονομικά, ο κ. Δημητριάδης σήκωσε το βάρος δύσκολων και σύνθετων αποφάσεων. Και πώς αλλιώς θα μπορούσε να γίνει στα τελευταία δύσκολα και ιδιαίτερα κρίσιμα χρόνια.

Τα μεγέθη

Οι τελευταίες οικονομικές χρήσεις ήταν διαρκώς ζημιογόνες με τζίρους καθηλωμένους. Το 2011 ο όμιλος παρουσίασε ζημίες 1,8 εκατ. ευρώ, το 2012 2,2 εκατ. ευρώ, το 2013 2,3 εκατ. ευρώ, το 2014 1,6 εκατ. ευρώ και πάει λέγοντας. Οι τζίροι από 35 εκατ. ευρώ κινούνται στο όριο των 30 εκατ. ευρώ. Ομως το γκρουπ δεν χάνει τη δυναμική του. Κι αυτό διότι εξάγει και φροντίζει διαρκώς να αναπτύσσεται σε ξένες αγορές. Το τελευταίο διάστημα στο επιχειρηματικό παιχνίδι εντάχθηκαν και οι κόρες της Χάιδως Τσάνταλη και του Αγγελου Δημητριάδη, Kατερίνα και Mαρία Δημητριάδη.

Μεγαλωμένες στους αμπελώνες, οι δύο αδελφές δειλά-δειλά ξεκινούν την πορεία τους σε μια περίοδο γεμάτη προκλήσεις και, φυσικά, προβλήματα και ενώ η εταιρεία επιδιώκει να περάσει στην κερδοφορία και να κάνει τα επόμενα βήματά της. Πάντως, σε αυτή την προσπάθεια υπάρχει ένα νέο ισχυρό ατού. Ο λόγος για το brand KANENAS. Ενα ευπώλητο κρασί που ήδη έχει κάνει το δικό του success story και προωθείται από εναλλακτικά δίκτυα πώλησης - είτε πρόκειται για εστιατόρια, είτε για κάβες, είτε για σούπερ μάρκετ. Βέβαια αυτό δεν αρκεί. Η πτώση της εσωτερικής κατανάλωσης σε συνδυασμό με τον Eιδικό Φόρο Kατανάλωσης που δημιουργεί πρόβλημα στους τζίρους αποτελεί διαρκή πονοκέφαλο.
Δεν είναι τυχαία η επιλογή της διοίκησης Δημητριάδη για μετατροπή της πλήρους απασχόλησης σε μερική με 7 ώρες εργασίας καθημερινά και πέντε ημέρες την εβδομάδα - όλα αυτά θα ισχύσουν μέχρι τον Mάιο του 2019. Παράλληλα έχουν υπάρξει κι άλλες δύσκολες επιλογές, όπως μείωση προσωπικού και χαμήλωμα αμοιβών.

Μια ιστορία 127 ετών

H ιστορία της οινοποιίας Tσάνταλη δεν είναι πρόσφατη. Πρόκειται για μία από τις ιστορικότερες εταιρείες της Ελλάδας καθώς συμπληρώνει πάνω από 127 χρόνια παρουσίας, αν και τα πιο ουσιαστικά αφορούν το διάστημα από τη δεκαετία του ’40 και μετά. Η αρχή έγινε όταν ο Γεώργιος Tσάνταλης έφυγε από την Aνατολική Θράκη για τις Σέρρες στα τέλη του 19ου αιώνα. Η οικογένεια δυσκολεύτηκε πολύ να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Στην αρχή όλοι δούλευαν ως εργάτες στα χωράφια και η πείνα με τις κακουχίες αποτελούσαν καθημερινότητα. Ομως, ποτέ δεν σταμάτησαν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον και να κάνουν όνειρα. Να επενδύουν στο μέλλον και στις δυνάμεις τους.

Και κάπως έτσι, το 1938, με τις οικονομίες τους άνοιξαν ένα μικρό οινοποιείο και διέθεσαν στην αγορά ούζο και κόκκινο κρασί. Η φήμη για την ποιότητα των προϊόντων τους άρχισε να διαδίδεται από στόμα σε στόμα. Εμποροι από όλη την Ελλάδα επισκέπτονταν τις Σέρρες για να τα προμηθευτούν. Από τα πέντε συνολικά παιδιά του Γεωργίου Τσάνταλη, ο Ευάγγελος ήταν ο μικρότερος αλλά και ο πιο δραστήριος. Εκείνος που ξεχώριζε. Μετά τον πόλεμο, λοιπόν, θα φύγει από τις Σέρρες για τη Θεσσαλονίκη και εκεί θα ανοίξει ένα αποστακτήριο ούζου σε ηλικία 32 ετών. Παρά τις δυσκολίες της εποχής και τον Εμφύλιο θα τα καταφέρει. Συγκεκριμένα, το 1948 μπήκαν οι βάσεις της εταιρείας όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Θα γίνει δηλαδή η επένδυση στο οινοποιείο της Νάουσας και θα υπάρξει βιομηχανοποίηση της παραγωγής. Το 1971 η ατομική επιχείρηση του Ευάγγελου Τσάνταλη μετατρέπεται σε Ανώνυμη Εταιρεία με έδρα τον Αγιο Παύλο Χαλκιδικής, μια περιοχή με εξαιρετικές ποικιλίες σταφυλιών.

Το οινοποιείο του Αγίου Παύλου διαχειρίζεται μεγάλες ποσότητες πρώτης ύλης και έχει δυναμικότητα παραγωγής εκατομμυρίων λίτρων κρασιού. Εκεί παράγονται οι ποικιλίες Ασύρτικο, Sauvignon Blanc, Ροδίτης, Cabernet Sauvignon και Ξινόμαυρο. Βέβαια ο πολυμήχανος Ευάγγελος Τσάνταλης είχε σχέση ετών με την περιοχή της Χαλκιδικής - ερωτική θα μπορούσε να πει κάποιος. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, πεζοπόρος, βρέθηκε στη μέση μιας μεγάλης καταιγίδας που έπληξε το Αγιον Ορος. Αναζητώντας καταφύγιο βρέθηκε στο μετόχι της Χρωμίτσας του Μοναστηριού του Αγίου Παντελεήμονος. Εκεί ανακάλυψε μερικά εγκαταλελειμμένα κλήματα. Επιστρέφοντας στο μετόχι, ρώτησε γι’ αυτά τον πατέρα Δαβίδ και εκείνος του εξήγησε ότι παλαιότερα η μονή διέθετε έναν αμπελώνα 500 στρεμμάτων που τον καλλιεργούσαν οι Ρώσοι μοναχοί, αλλά αναγκάστηκαν να τον εγκαταλείψουν. Τότε ο επιχειρηματίας πήρε την απόφαση να ανασυστήσει τον αμπελώνα αυτό.

Σήμερα, τα αμπέλια που φύτεψε ο Τσάνταλης εκτείνονται στις αγιορείτικες πλαγιές. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η Τσάνταλη εξακολουθεί να αποτελεί μια οικογενειακή επιχείρηση, όπου από 37% μοιράζονται ως μετοχικό ποσοστό οι κόρες του Eυάγγελου Tσάνταλη, Iωάννα και Xάιδω, και ένα 25% κατέχει ο ανιψιός του Γιώργος, ο οποίος βοήθησε πολύ και τον πατριάρχη της οινοποιίας στο πέρασμα των ετών. Πριν από λίγα χρόνια η εταιρεία προχώρησε σε συνεργασία με την INO του οινοποιού Σκουλούδη, αποσκοπώντας στην ενοποίηση δικτύων πώλησης και διανομής και γενικότερα σε οικονομικές και άλλες συνεργίες.

Και φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τσάνταλης είναι μια πολυβραβευμένη εταιρεία, με το 2017 να κλείνει με εντυπωσιακά αποτελέσματα στους διεθνείς οινικούς διαγωνισμούς. Για παράδειγμα, η Ραψάνη Grande Reserve κέρδισε φέτος 3 χρυσά βραβεία (στον Texsom IWA και στον Διαγωνισμό Θεσσαλονίκης για την εσοδεία του 2010 και στον Mundus Vini για την εσοδεία του 2011), ενώ η Ραψάνη Επιλεγμένος και η Ραψάνη, συνεχίζουν να επιδεικνύουν αξιοσημείωτη επιτυχία σε διακρίσεις. Το ανερχόμενο Klima Klima Organic Cabernet Sauvignon και το αγιορείτικο Αβατον Gold Selection, δε, με νέα πλέον εικόνα, εκπροσωπούν επάξια την κατηγορία των κρασιών από σταφύλια πιστοποιημένης βιολογικής καλλιέργειας.