Μορένο Πορτιόλι: «Στην Ελλάδα πουλάμε τον περισσότερο καφέ Portioli»

του Διονύση Θανάσουλα

Στα 66 του χρόνια ο κ. Μορένο Πορτιόλι παραμένει ένας ανήσυχος άνθρωπος που εξακολουθεί να δουλεύει γύρω στις δώδεκα ώρες την ημέρα στα γραφεία της εταιρείας που παράγει τον φημισμένο καφέ, λίγο πιο έξω από το Μιλάνο. Στο νούμερο 22 της Via Cerca στην Τσετάρα βρίσκεται το εργοστάσιο και το στρατηγείο της Gruppo Portioli, εκεί όπου το άρωμα του καφέ είναι κάτι παραπάνω από έντονο και διαχέεται σε κάθε γωνιά.

Κατά τη διάρκεια της ξενάγησής μας στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, ο κ. Πορτιόλι μιλάει ελάχιστα, αφήνοντας τα

Δίπλα του είναι ο κ. Νίκος Παππάς, ο εν Ελλάδι αντιπρόσωπος του διάσημου ιταλικού καφέ, που δεν είναι απλά ένας συνεργάτης, αλλά ο άνθρωπος που και φέτος έρχεται πρώτος μεταξύ όλων των αντιπροσώπων της εταιρείας ανά τον κόσμο σε πωλήσεις.

Η σχέση του με την οικογένεια Πορτιόλι είναι πλέον στενή, τόσο που τα ταξίδια του στο Μιλάνο να είναι πολύ συχνά προκειμένου να δει και να ακούσει τα σχέδιά τους από κοντά.

Σχέδια που παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από μελετημένες κινήσεις, όπως η κατασκευή του νέου εργοστασίου 18.000 τ.μ. στο Λόντι, το οποίο θα είναι έτοιμο τον ερχόμενο Μάρτιο.

Ο κ. Πορτιόλι χαμογελάει βλέποντας την πρόοδο των εργασιών στο νέο στρατηγείο του γκρουπ, που θα λειτουργεί εξ' ολοκλήρου με φωτοβολταϊκά συστήματα.

Λίγο αργότερα θα μας πει χαμογελώντας: «Κανείς δεν μπορεί να σταματήσει την πρόοδο, πόσο μάλλον όταν αυτή βοηθάει να είναι καλύτερο το περιβάλλον που ζουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας».

Γεννημένος στη Μάντοβα της Λομβαρδίας, μεγάλωσε χωρίς να έχει μέχρι τα 22 του χρόνια καμία ιδιαίτερη επιθυμία να εμπλακεί στην οικογενειακή επιχείρηση που είχε ξεκινήσει ο πατέρας του Τζόρτζιο το 1958 στο Μιλάνο.

«Ημουν ανήσυχο νιάτο. Μου άρεσε να διασκεδάζω, να ξενυχτάω και να περνάω καλά. Τελείωσα το λύκειο, αλλά τότε η εταιρεία ήταν πολύ μικρή και ο πατέρας μου την έτρεχε μαζί με τον αδελφό του Σέρτζιο. Ετσι πούλαγα τυποποιημένα κριτσίνια και έκανα τη ζωή μου», λέει.

Η μητέρα του, όμως, δεν χαιρόταν καθόλου με αυτή την εξέλιξη. Επιμένοντας να μπει ο νεαρός Μορένο στην οικογενειακή επιχείρηση είπε στον σύζυγό της ότι δεν είναι δυνατόν ο γιος τους να εργάζεται αλλού.

«Ξεκίνησα δουλεύοντας ως αποθηκάριος και παιδί για όλες τις δουλειές, αλλά δύο χρόνια μετά έπιασα στα χέρια μου την πρώτη μου μηχανή ψησίματος και έτσι γεννήθηκε η αγάπη μου για τον καφέ. Κατάλαβα ότι αυτή ανάλογα με το πώς τη χειρίζομαι μπορεί να φτιάξει και καλό και κακό καφέ», επισημαίνει και διευκρινίζει: «Οταν μιλάω για καφέ, μιλάω μόνο για εσπρέσο. Εγώ έπινα και πίνω μόνο εσπρέσο. Για μένα άλλωστε αυτός είναι ο πραγματικός καφές».

Καθώς τα χρόνια περνούσαν ο κ. Πορτιόλι αποφασίζει το 1988 να δημιουργήσει μια νέα εταιρεία μόνο με τον πατέρα του ως συνεταίρο και ποσοστό 50%-50% για τον καθένα.
Δύο χρόνια μετά διαπίστωσε ότι η εταιρεία ήταν πολύ μικρή.

«Είπα στον πατέρα μου ότι πρέπει επεκταθούμε, να διαδώσουμε την αγάπη μας για τον εσπρέσο μέσω ενός δικτύου συνεργατών και πωλητών. Του είπα μάλιστα ευθέως, θα έλεγα ότι του το έθεσα ως όρο, ότι αν δεν το κάνουμε, το καλύτερο είναι να την πουλήσουμε», λέει.

Παρά την αρχική άρνηση, τελικά ο πατριάρχης της οικογένειας μετά από σκέψη συναινεί στα επεκτατικά σχέδια του διαδόχου του, στηρίζοντας απόλυτα τις κινήσεις του: «Οταν ο πατέρας μου με άφησε να κάνω ό,τι θέλω, του είπα μετά από λίγους μήνες ότι η εταιρεία μας είναι σαν να έχουμε μια Ferrari αλλά δεν έχουμε λεφτά για βενζίνη. Το ποσό που χρειαζόμουν ήταν ένα δισεκατομμύριο λιρέτες. Ο πατέρας μου βρήκε αυτά τα λεφτά, τα οποία του επέστρεψα μετά από έναν χρόνο. Μόλις του τα πήγα, μου είπε ότι του αρκούσε που τα επέστρεψα, με αποτέλεσμα φυσικά να μην τα πάρει πίσω».

Αυτό ήταν κάτι που ο κ. Πορτιόλι δεν ξέχασε ποτέ.

Η εταιρεία από τα μέσα της δεκαετίας του '90 άρχισε να μεγαλώνει ενώ ο καφές της θεωρείται, όχι άδικα, ένας από τους καλύτερους στον κόσμο, μια διάκριση που ήρθε μετά από πολλή δουλειά.

«Νιώθω λίγο κουρασμένος πλέον, αλλά δεν σκέφτομαι να αποσυρθώ πριν από τα 70 μου. Μετά θα παρακολουθώ απλώς γιατί η μεγαλύτερη ικανοποίηση για έναν πατέρα, -και δη επιχειρηματία- είναι να βλέπει τα παιδιά του να συνεχίζουν το όραμά του», δηλώνει.
Η εταιρεία του δεν θα μπορούσε να μείνει απαθής στο φαινόμενο με τις κάψουλες του καφέ, μετά την επίθεση σε παγκόσμιο επίπεδο που άρχισε η Nespresso.
Η μόνη διαφορά είναι ότι, εν αντιθέσει με άλλους ανταγωνιστές όπως ο Lavazza, που τελικά λάνσαρε κάψουλες συμβατές με τις μηχανές της Nespresso, η Portioli έβγαλε κάψουλες συμβατές μόνο με τις μηχανές Gime που κατασκευάζονται στο εργοστάσιό της.

«Δεν μας ενδιαφέρει να είμαστε σαν τους άλλους», τονίζει ο κ. Πορτιόλι και συνεχίζει: «Θα μπορούσαμε, αλλά επιλέξαμε να μη θυσιάσουμε την ποιότητα, το άρωμα, τη γεύση και την ιδιαίτερη κρέμα του καφέ μας. Με τις Gime ο πελάτης απολαμβάνει τον καφέ που εμείς πιστεύουμε ότι του αξίζει».

Σε ό,τι αφορά τον κ. Παππά, το στόμα του στάζει μέλι όταν αναφέρεται στον Ελληνα αντιπρόσωπο της Portioli που έχει βραβευτεί από τον ίδιο ως ο καλύτερος συνεργάτης της εταιρείας σε όλο τον κόσμο, ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλους υποψηφίους: «Πρόκειται για έναν παθιασμένο με τον καφέ άνθρωπο. Μπορώ να σας πω ότι στην Ελλάδα πουλάμε τις μεγαλύτερες ποσότητες Portioli, κάτι που οφείλεται στον Νίκο. Αποτελεί πλέον μέλος της οικογένειάς μας».

Ο άνθρωπος που έκανε τον εσπρέσο must στην Ελλάδα

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας με τον κ. Πορτιόλι, ο κ. Παππάς συνομιλεί με τα παιδιά του Ιταλού επιχειρηματία, τον Ματία και τη Σάρα, για τα νέα σχέδια ανάπτυξης της εταιρείας.

Είναι ο άνθρωπος που πέρυσι διοχέτευσε στην ελληνική αγορά 510 τόνους εσπρέσο Portioli μέσω της Ese Profilo, αξίας 10.200.000 ευρώ.

Φέτος, όπως τονίζει, «πιστεύω ότι μέχρι το τέλος της χρονιάς θα δώσουμε 600 τόνους και υπολογίζω ότι ο τζίρος μας θα είναι 12 εκατ. ευρώ».

Παραμένει ένας ανήσυχος άνθρωπος, ένας εραστής του καφέ που εξακολουθεί ακόμη να βγαίνει στον δρόμο και να πουλάει, όταν κρίνει ότι πρέπει να το κάνει.
Τα Τρίκαλα όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ήταν αδύνατον να χωρέσουν τα όνειρα του νεαρού που ξεκίνησε να δουλεύει στο μικρό καφενείο του πατέρα του.
Ηθελε να γίνει πιλότος στην Πολεμική Αεροπορία, αλλά κατάλαβε πολύ γρήγορα ότι δεν θα μπορούσε να συμβιβαστεί με την αμείλικτη πειθαρχία που επιβάλλεται όταν πετάς μαχητικό αεροσκάφος.

Τα Τρίκαλα τον έπνιγαν και ας είχε στήσει μια πολύ πετυχημένη καφετέρια, που πήρε τη θέση του παλιού καφενείου της οικογένειας.
Ετσι, έφυγε για να σπουδάσει Παιδαγωγική στη Ρουμανία και επιστρέφοντας άρχισε να διδάσκει στο Μαράσλειο. Εκεί, μετά από λίγους μήνες, διαπίστωσε ότι δεν μπορεί να γυρίζει στις δύο το μεσημέρι σπίτι του, όπως όλοι οι εκπαιδευτικοί.

Τότε άρχισε να δουλεύει σαν barista και όπως λέει και ο ίδιος, «θαρρείς πως ήταν γραφτό να επιστρέφω στον καφέ, σαν να με τράβαγε κοντά του».
Θα περάσει από μυθικά μαγαζιά, όπως το «Νέον» στην Ομόνοια, πριν καταλήξει στο «Da Capo» του Κολωνακίου, το οποίο το 1992 εισήγαγε τον Rortioli αποκλειστικά για τους πελάτες του και μόνο.

Το επόμενο βήμα του ήταν οι πωλήσεις. Προσλήφθηκε στην Illy του Γιάννη Ιωσηφίδη, και έγινε πολύ γρήγορα ο κορυφαίος πωλητής του. Κάποια στιγμή μάλιστα του ζήτησε να μπει συνεταίρος στην εταιρεία.

Ο κ. Ιωσηφίδης αρνήθηκε και τότε ο κ. Παππάς αποφάσισε να ρισκάρει στήνοντας τη δική του εταιρεία στα μέσα της δεκαετίας του '90. Το 1996 κέρδισε την αντιπροσωπία του καφέ Portioli για την Ελλάδα.

Ταυτόχρονα επέλεξε να μη βάλει τον καφέ παντού, απορρίπτοντας καφέ β' κατηγορίας, φούρνους και μαγαζιά εστίασης που τον παρακαλούσαν.
«Εχοντας κατανοήσει ότι ο εσπρέσο είναι ένας καφές ποιότητας, ήξερα ότι έπρεπε να δω το μάρκετινγκ από άλλη οπτική», τονίζει.
Στην αρχή έκανε χρέη πωλητή, αποθηκάριου και γραμματέα του... εαυτού του. Ασχολιόταν με τα πάντα χωρίς να νοιάζεται για τα σχόλια φτασμένων επιχειρηματιών στον χώρο της εστίασης που τον έβλεπαν να τρέχει όλη μέρα με ένα παλιό Golf.

Οι 8 τόνοι της πρώτης χρονιάς γίνονται 12 την επόμενη και εδώ και μια δεκαπενταετία μετριούνται σε εκατοντάδες, ενώ η εταιρεία του απασχολεί πλέον 50 εργαζομένους. Ο κ. Πορτιόλι του εμπιστεύεται σταδιακά την αγορά των Βαλκανίων, της Τουρκίας και της Κύπρου, βλέποντας στο πρόσωπο του Ελληνα συνεργάτη του το πάθος που έχει και ο ίδιος για τον καφέ. Σύμφωνα με τον κ. Παππά, «ο Portioli είναι άνετα μέσα στην πρώτη πεντάδα των brands του εσπρέσο στην Ελλάδα, σε μια αγορά που είναι πολύ ανταγωνιστική και γι' αυτό τον λόγο ιδιαίτερα συναρπαστική».