Λεχ Βαλέσα: Ο Νομπελίστας που ήταν... κατάσκοπος

Μπορεί να χάρισε στη χώρα του το Νόμπελ Ειρήνης, αλλά τώρα ένα εθνικό πολωνικό Ινστιτούτο υποστηρίζει ότι ήταν πληρωμένος κατάσκοπος και εργαζόταν για τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας όταν βρισκόταν υπό κομμουνιστικό καθεστώς.

Ο λόγος για τον Λεχ Βαλέσα, τον πιο διάσημο πολιτικό ηγέτη της Πολωνίας, αρχηγό του συνδικάτου Αλληλεγγύη, γνωστό για τους αγώνες του υπέρ της ελευθερίας. Ο πρώην πρόεδρος της Πολωνίας υπήρξε εμβληματική φυσιογνωμία του αγώνα για την πτώση του κομμουνισμού

Ήδη από τότε είχε ανοίξει μια δημόσια συζήτηση για τον εάν ο Βαλέσα, ήταν συνεργάτης των μυστικών υπηρεσιών SB την περίοδο του κομμουνισμού. Τώρα γίνεται γνωστό ότι μια γραφολογική έκθεση πιστοποιεί ότι η υπογραφή του Λεχ Βαλέσα σε έγγραφα των τότε μυστικών υπηρεσιών είναι γνήσια. Πρόκειται για 17 έγγραφα που αποδεικνύουν ότι είχε πάρει χρήματα για να δώσει πληροφορίες στις κομμουνιστικές τότε αρχές το διάστημα Ιανουαρίου 1971 και Ιουνίου 1974, όπως υποστηρίζει ο επικεφαλής του Εθνικού Ινστιτούτου Μνήμης της Πολωνίας.

Ο ίδιος ο Βαλέσα απορρίπτει τις κατηγορίες και υποστηρίζει ότι οι υπογραφές του είχαν πλαστογραφηθεί από κομμουνιστικά στελέχη με στόχο τον διασυρμό του. Το Ινστιτούτο ωστόσο επιμένει ότι, σύμφωνα με γραφολόγους, οι υπογραφές είναι γνήσιες.

Τα έγγραφα προέρχονταν από το αρχείο του πρώην κομουνιστή υπουργού Εσωτερικών στρατηγού Τσέσλαβ Κίστσακ, ο οποίος πέθανε στο τέλος του 2015. Στο σπίτι του οι αρχές ανακάλυψαν πολύ σημαντικά έγγραφα που αφορούσαν την αστυνομία και τις μυστικές υπηρεσίες και τα οποία απλά πήρε μαζί του. Τα έγγραφα αφορούν εκθέσεις που συνέταξε ο Βαλέσα, καθώς και αποδείξεις των 1.700 σλότι που είχε λάβει και το συγκεκριμένο ποσό ήταν πολύ σεβαστό για την εποχή.

«Ο Κιστσάκ δεν μπόρεσε να με κάνει πράκτορα και δεν μπορούσε να με εξαγοράσει ή να με σκοτώσει», έγραψε ο Βαλέσα στο twitter.

Για την ιστορία, πρέπει να αναφερθεί ότι ο Βαλέσα βρέθηκε στη φυλακή όταν λίγο μετά τα Χριστούγεννα του 1970 που η κυβέρνηση αύξησε τις τιμές των προϊόντων δραματικά φθάνοντας μέχρι και 30%, έγιναν μαζικές διαδηλώσεις κυρίως από εργάτες.

Ο στρατός και η αστυνομία σκότωσαν 45 άτομα. Χιλιάδες φυλακίστηκαν, ανάμεσά τους και ο Βαλέσα. Περίπου 130 από τους συλληφθέντες εξαναγκάστηκαν σε συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες. Ο Βαλέσα προφανώς υπέγραψε μη βλέποντας άλλη λύση. Ο ίδιος ο Βαλέσα παραδέχθηκε ότι «δεν βγήκε τελείως καθαρός από τη φυλακή» και ότι «κάτι υπέγραψε». Τα τωρινά πάντως έγγραφα τα αμφισβητεί. Ο δικηγόρος του δήλωσε πως η υπόθεση δεν έχει κλείσει και πως θα προβεί και σε άλλα νομικά βήματα.

Ιστορικοί όπως ο Πάβελ Κόβαλ, ο οποίος ήταν και ευρωβουλευτής, προειδοποιούν πάντως πως η υπόθεση Βαλέσα αντικατοπτρίζει λίγο – πολύ την ιστορία της Πολωνίας.