Η Ελλάδα «δεν πουλάει» χωρίς προοπτικές και προσδοκίες

Του Δημήτρη Παφίλα

Οταν υπάρχουν προσδοκίες και κέρδη, τα χρηματιστήρια τρέχουν και κινούνται. Αντίθετα, κάθε μέρα που περνά για την οικονομία της Ελλάδας η απογοήτευση για τους ξένους επενδυτές σε ομόλογα και μετοχές είναι όλο και μεγαλύτερη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και στις διακοπές ορισμένοι επενδυτές επικοινωνούν μέσω τηλεδιάσκεψης με Ελληνες διαχειριστές, αδυνατώντας να κατανοήσουν την κακή συμπεριφορά μιας τόσο ρηχής αγοράς όπως το Χρηματιστήριο Αθηνών.

Οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν τα stress tests και η ελληνική αγορά έπεσε, ήρθε η κακή συμφωνία χρέους και η ελληνική αγορά ξανάπεσε, σχηματίστηκε η ιταλική κυβέρνηση, η ελληνική αγορά βούλιαξε, κατέρρευσε η τουρκική λίρα και η ελληνική αγορά καταποντίστηκε κάτω από τις 720 μονάδες, με τα ομόλογα να φέρνουν απόδοση 4,2%. Μέσα σε έξι συνεδριάσεις η αγορά έχει χάσει 7% από τις 761 μονάδες, λόγω ρευστοποιήσεων από funds αναδυόμενων αγορών. Ομως, όπως, θα δούμε, εάν υπήρχαν προοπτικές και προσδοκίες οι πωλήσεις δεν θα γίνονταν και δεν θα ήταν μόνιμα θύμα των αγορών το ελληνικό Χρηματιστήριο.

Ακόμα και η αναβάθμιση από τη Fitch είναι κάτι που δεν συνέβη ποτέ, καθώς οι ελληνικές τράπεζες παρέμεναν υπό καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας. Οπως θα δούμε, η Ελλάδα στερείται ενός συγκροτημένου οικονομικού αφηγήματος για την επόμενη μέρα και έτσι η κρίση αυτοτροφοδοτείται με διαλείμματα αναιμικής και μη διατηρήσιμης ανάπτυξης.
Το ρηχό Χρηματιστήριο και η αγορά των ελληνικών ομολόγων καθημερινά εκπέμπουν μηνύματα που διαψεύδουν πανηγυρικά τον υπουργό Οικονονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η «καθαρή έξοδος» δεν επηρεάζεται από τη βραχυπρόθεσμη πορεία της αγοράς. Τουναντίον, κάθε μέρα, οι ξένοι τιμολογούν την απραξία στο επίπεδο των πετυχημένων ιδιωτικοποιήσεων και μεταρρυθμίσεων.

Τι μηνύματα, όμως, στέλνουν οι ξένες αγορές προς τη σημερινή διακυβέρνηση; Για όσο διάστημα οι μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιούνται, τόσο μεγαλύτερη είναι η αποχή των ξένων επενδυτών (βλέπε Ελληνικό, Ελληνικά Πετρέλαια κ.ά.).

Επιπλέον, οι ξένοι επενδυτές ανησυχούν εδώ και καιρό ότι η κυβέρνηση θα επαναπαυθεί στο κεφαλαιακό απόθεμα, το οποίο αν χρησιμοποιηθεί, λ.χ. για παροχές, θα εκληφθεί ως αδυναμία από τις αγορές.

Ωστόσο, οι ξένοι επενδυτές απέχουν επειδή υπολογίζουν και το τι θα συμβεί τους επόμενους 9-12 μήνες. Η προοπτική των εκλογών και η απουσία δημιουργίας προσδοκιών από τη Ν.Δ. είναι δύο από τους λόγους για τους οποίους η χώρα έχει περιθωριοποιηθεί. Οπως υπογραμμίζει ξένος επενδυτής στο «business stories», η περιθωριοποίηση της Ελλάδας έχει να κάνει κυρίως με την απουσία προοπτικής και προσδοκιών για τη χώρα μας: «Οι Αμερικανοί επενδυτές αναμένουν εδώ και καιρό τι οικονομικό πρόγραμμα θα εξαγγείλει η Ν.Δ. Η ηγεσία της αντιπολίτευσης χρειάζεται να δώσει ένα συνολικό όραμα για τους Ελληνες πέρα από τις λογιστικές μειώσεις φόρων. Οι μειώσεις εταιρικών φόρων χρειάζεται να συνδυαστούν με μειώσεις φόρων στα φυσικά πρόσωπα και ταυτόχρονα να ανακοινωθούν μέτρα που θα κινητοποιήσουν τόσο τα ξένα κεφάλαια προς την Ελλάδα (θεσμικό πλαίσιο φόρων, κίνητρα έλευσης κεφαλαίων, ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης κ.λπ.), αλλά και τους εγχώριους επενδυτές». Η απουσία, λοιπόν, ενός συγκροτημένου αφηγήματος είτε από τη σημερινή κυβέρνηση είτε από την αντιπολίτευση κρατά τους επενδυτές μακριά, έστω και αν... τελειώνουν τα μνημόνια.

Η κατάρρευση λόγω Τουρκίας και η αδυναμία προσέλκυσης κεφαλαίων

Η κατάρρευση της τουρκικής λίρας την περασμένη Δευτέρα προκάλεσε δυσανάλογη πτώση στο Χρηματιστήριο Αθηνών (βουτιά 3,10% και απόδοση ελληνικών ομολόγων στο 4,2%). Οι ελληνικές τράπεζες έχουν απειροελάχιστη έκθεση στην Τουρκία (170 εκατ. ευρώ), ενώ η παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρή. Παρά ταύτα, η πτώση στις ελληνικές τραπεζικές μετοχές ήταν δυσανάλογα μεγάλη, προκαλώντας εύλογα ερωτήματα για το ποια θα ήταν η αντίδραση των επενδυτών λ.χ. απέναντι στην Εθνική Τράπεζα, εάν η τελευταία δεν είχε αποφασίσει να πωλήσει την τουρκική Finansbank. Το εντυπωσιακό στοιχείο, το οποίο ενισχύει την έλλειψη προσδοκιών για την Ελλάδα, είναι ότι σε ανάλογες κρίσεις στις αγορές (είτε σε Ελλάδα είτε σε Τουρκία) τα κεφάλαια των hedge funds μεταφέρονταν από τη μια αγορά στην άλλη. Εάν λ.χ. υπήρχε μια κρίση στην Τουρκία, τα κεφάλαια στρέφονταν και προς την Ελλάδα. Αντίθετα σήμερα και παρόλο που η ελληνική αγορά διαθέτει ένα σταθερό νόμισμα, οι επενδυτές δεν θέλγονται και προτιμούν άλλες αναδυόμενες ή αναπτυσσόμενες αγορές.

Deals στη μεσαία κεφαλαιοποίηση με placements

Εγκυροι επενδυτές και τραπεζίτες αναμένουν το 2018 να πραγματοποιηθεί μια κορύφωση των επιχειρηματικών συμφωνιών, κυρίως στη μεσαία κεφαλαιοποίηση. Εάν μάλιστα η κατάσταση στις αγορές χειροτερεύσει, τότε η αδυναμία δανεισμού θα οδηγήσει αναπόφευκτα τις εταιρείες σε μια διεθνοποίηση του μετοχολογίου τους είτε ηθελημένα, είτε αναγκαστικά. Η επένδυση λ.χ. του CVC Capital στο «Υγεία» επαναλαμβάνεται και σε άλλους κλάδους με μικρότερα ποσοστά. Το επενδυτικό fund Αmiral Gestion απέκτησε πάνω από 5% στην Ικτίνος σε χαμηλότερες τιμές από τη σημερινή και η μετοχή της εταιρείας έχει αποδώσει 163% από τις αρχές του χρόνου. Απόδοση άνω του 30% εμφανίζει και η εταιρεία Τέρνα Ενεργειακή ύστερα από placement σε χαμηλότερες τιμές. Σε placements προσανατολίζονται δύο ακόμα εισηγμένες εταιρείες.