BAYER Ελλάς: Η κορυφαία βιομηχανία φαρμάκων στρέφεται πλέον στις Βιοεπιστήμες

Πρόκειται για μία από τις πλέον συζητημένες πολυεθνικές που υπάρχουν στην Ελλάδα. Προ ολίγων μηνών υπήρξαν εις βάρος της καταγγελίες ότι ερχόταν σε επαφή με Ελληνες γιατρούς του ΕΣΥ προκειμένου να συνταγογραφούν δικά της σκευάσματα με... κάθε τρόπο. Για λίγο, οι τίτλοι αναφορικά με την Bayer θύμιζαν την επίσης γερμανική Siemens. Αλλοι πάλι μιλάνε για μια εταιρεία

που στις καλύτερες εποχές της χώρας μας δρούσε σχεδόν απολυταρχικά, έχοντας τεράστια περιθώρια κέρδους και αξιοποιώντας όλες τις παθογένειες της εγχώριας δημόσιας υγείας. Ωστόσο, σάμπως το ίδιο δεν έκαναν και δεκάδες εγχώριες φαρμακοβιομηχανίες; Πριν από λίγες ημέρες, όμως, η εταιρεία επιχείρησε να ανασκευάσει. Οχι πως θέλησε να αποζημιώσει το Ελληνικό Δημόσιο. Αυτό δεν έγινε καν με το άλλο μεγάλο γερμανικό σκάνδαλο παρά το ότι πολιτικά πρόσωπα πιάστηκαν κυριολεκτικά με τη γίδα στην πλάτη. Απλά, σε μια τελετή από αυτές όπου όλα δείχνουν ότι... όλα πάνε πρίμα, η πολυεθνική από το Λεβερκούζεν θέλησε να αποδείξει ότι τα πάντα κινούνται σε καλό κλίμα και πως μετά από 91 χρόνια λειτουργίας στη χώρα μας στρέφεται στον χώρο των Βιοεπιστημών. Πλέον, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες της Bayer επικεντρώνονται αποκλειστικά στις Βιοεπιστήμες μέσα από τρεις τομείς (τον Τομέα Φαρμάκων, τον Τομέα Υγείας των Καταναλωτών και τον Τομέα Επιστήμης της Γεωργίας), καλύπτοντας με αυτό τον τρόπο ένα πολύ μεγάλο φάσμα αναγκών - από τους γιατρούς και τους κτηνιάτρους μέχρι τους παραγωγούς και τους καταναλωτές. Ταυτόχρονα η Bayer Ελλάς καλωσόρισε τη νέα χρονιά παρουσιάζοντας ανανεωμένη οργάνωση και μια καινούρια εταιρική εικόνα που θέλει να απαλείψει τις δυσάρεστες μνήμες του παρελθόντος. Κι ας υπάρχουν ακόμα μεγάλες εκκρεμότητες που δεν έκλεισαν.

Ο νέος CEO

Με ιθύνοντα νου όλης αυτής της προσπάθειας τον Πορτογάλο δρα Ζοάο Μπαρόκα, που είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Βayer Ελλάς, ο όμιλος που απασχολεί περίπου 119.000 άτομα και είχε πωλήσεις της τάξεως των 42,2 δισ. ευρώ παγκοσμίως, με επενδύσεις 2,5 δισ. και δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη 3,6 δισ. ευρώ, φαίνεται ότι ένιωσε την ανάγκη για κάτι διαφορετικό. Κάτι πιο αισιόδοξο τουλάχιστον, που σε επίπεδο εικόνας θα άλλαζε τα πράγματα. Και που φυσικά θα χρησιμοποιηθεί ως ασπίδα σε όσα μελλοντικά άσχημα προκύψουν. Ο 60χρονος γιατρός-μάνατζερ Ζ. Μπαρόκα, ο οποίος ήρθε στη χώρα μας το 2012, ουσιαστικά είχε ως σκοπό ένα πράγμα: να επουλώσει τις πληγές που οι προκάτοχοί του άνοιξαν και κάτω από τη δεδομένη πίεση για σκάνδαλα και πρακτικές που δεν συνάδουν με τον πολυεθνικό τρόπο λειτουργίας να οδηγήσει την Bayer Ελλάς στη νέα εποχή. Aπόφοιτος της Ιατρικής Σχολής της Λισαβόνας στην Πορτογαλία, προτού ξεκινήσει την καριέρα του στην Bayer είχε εργαστεί πολλά χρόνια ως γενικός ιατρός. Ανέλαβε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Βayer Ελλάς την 1η Ιουλίου 2012 υπό δύσκολες συνθήκες και ενώ η εταιρεία έδειχνε να αμφισβητείται κάτω από ένα εμφανές αντιγερμανικό ντελίριο. Το ότι ο ίδιος είναι Πορτογάλος ήταν ένα πλεονέκτημα, καθώς είχε μεγάλη πείρα σε προβληματικές οικονομίες και αγορές από τις οποίες πέρασε ΔΝΤ. Για την ακρίβεια, ήρθε στην Bayer Ελλάς προερχόμενος από την Bayer Πορτογαλίας, όπου κατείχε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου από το 2002 έως τον Ιούνιο του 2012. Εργάζεται στον όμιλο από το 1987 και έχει περάσει από διάφορες διευθυντικές θέσεις ανά τον κόσμο (Πορτογαλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Βραζιλία και Ελλάδα). Χώρες δηλαδή με μεγάλα προβλήματα. Από το γραφείο του στο Μαρούσι επιχείρησε να μαζέψει την κατάσταση και να κινηθεί με την αγαπημένη αφάνεια όλων των προκατόχων του. Μόνο όταν ξέσπασαν τα σκάνδαλα η εταιρεία στη χώρα μας θυμήθηκε ότι έχει κι ένα κοινωνικό πρόσωπο, ως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις.
Η εταιρεία Bayer Ελλάς κάθε άλλο παρά αμελητέα παρουσία έχει στη χώρα μας. Το 2014 πραγματοποίησε πωλήσεις 152 εκατ. ευρώ απασχολώντας 312 εργαζομένους, πολλοί εκ των οποίων με σημαντικές σπουδές και πτυχία. Παράλληλα διατηρεί εγκαταστήσεις και στη Σίνδο στη Θεσσαλονίκη. Ως θυγατρική στην Ελλάδα δραστηριοποιείται για περισσότερο από 50 χρόνια, αν και πρωτοήρθε το 1925, κυρίως μέσω της πώλησης, διάθεσης και προώθησης των προϊόντων της Bayer AG και στους τρεις τομείς δραστηριοποίησής της. Πριν από την ίδρυση της θυγατρικής στη χώρα μας, τα προϊόντα της Bayer διαθέτονταν από διάφορες τοπικές επιχειρήσεις. Οπως και να έχει, η Bayer είναι μια εταιρεία καινοτομίας με ιστορία μεγαλύτερη των 150 χρόνων, με κύριους άξονες εξειδίκευσης την υγεία και τη γεωργία. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία αναδιοργάνωσε τη δομή της και από την 1η Ιανουαρίου 2016 η επιχειρηματική δραστηριότητά της επικεντρώνεται στους τομείς των φαρμάκων, της Υγείας των Καταναλωτών και την Επιστήμη της Γεωργίας. Και οι τρεις τομείς κατέχουν ηγετική θέση σε αγορές που αναπτύσσονται μέσα από την καινοτομία.

Η παγκόσμια και η ελληνική ιστορία

Η Bayer A.G. είναι μια χημική και φαρμακευτική εταιρεία που ιδρύθηκε στο Μπάρμεν της Γερμανίας ως αποτέλεσμα της πρωσικής εκβιομηχάνισης το 1863. Σήμερα έχει την έδρα της στο Λεβερκούζεν και γι' αυτό τον λόγο είναι χορηγός της τοπικής ποδοσφαιρικής ομάδας. Περιοχή της έδρας της είναι το κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας - Βεστφαλίας και έγινε γνωστή για το σήμα κατατεθέν της ασπιρίνης, το οποίο αποτελεί και το λογότυπό της. Το σημαντικότερο προϊόν της Bayer αρχικά ήταν το ακετυλοσαλικυλικό οξύ (που εφευρίσκεται αρχικά από Γάλλο χημικό Σαρλ Φρεντερίκ Ζεράρ το 1853), η τροποποίηση του σαλικυλικού οξέος ή σαλικίνης. Μέχρι το 1899 η ασπιρίνη έγινε το διεθνώς γνωστότερο προϊόν από ακετυλοσαλικυλικό οξύ. Σήμερα η «ασπιρίνη» έχασε την ιδιότητα του σήματος κατατεθέντος (trade mark) σε ΗΠΑ, Γαλλία και Βρετανία, ωστόσο σε περισσότερες από 80 άλλες χώρες, όπως ο Καναδάς, Γερμανία, Μεξικό, Ελβετία κ.ά., εξακολουθεί να αποτελεί σήμα κατατεθέν της Bayer. Το 1904 η εταιρεία θα παρουσιάσει τον σταυρό της Bayer ως εταιρικό λογότυπο, ενώ στο πλαίσιο της επανόρθωσης μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο αντιμετώπισε την κατάσχεση σε πολλά περιουσιακά στοιχεία της, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων στο όνομά της και τα εμπορικά σήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Καναδά και σε πολλές άλλες χώρες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά περιουσιακά στοιχεία και τα εμπορικά σήματα της Bayer τα πήρε η Sterling Drug. Η εταιρεία Bayer στη συνέχεια αποτέλεσε μέλος της κοινοπραξίας IG Farben, μιας συσπείρωσης της γερμανικής βιομηχανίας χημικών, που αποτελούσε μέρος τους οικονομικού πυρήνα του γερμανικού χιτλερικού καθεστώτος. Η κοινοπραξία αυτή μετά την ήτα των ναζί θα διασπαστεί και θα προκύψει ξανά η Bayer, φάρμακα της οποίας φέρονται να έχουν προκαλέσει στο παρελθόν συζητήσεις. Ιδρυτής της υπήρξε ο Φρίντριχ Μπάγερ (1825-1880) και ο Γιόχαν Φρίντριχ Γουέσκοτ (1821-1876), ο οποίος ήταν ειδικός στα χρώματα. Ο αρχικός σκοπός της εταιρείας ήταν η κατασκευή και πώληση συνθετικών χρωστικών ουσιών. Μεταξύ του 1881 και του 1913 η Bayer εξελίχθηκε σε μια εταιρεία χημικών με διεθνείς δραστηριότητες.

91 χρόνια ελληνικής ζωής

Το 1925 είναι το πρώτο έτος παρουσίας της Bayer στην Ελλάδα με πολλά από τα προϊόντα της. Η εταιρεία ΠΑΘΗΝΑ Α.Ε. εκπροσωπούσε τότε τα χημικά, καθώς και τα φαρμακευτικά προϊόντα της Bayer στην Ελλάδα. Η έδρα της ΠΑΘΗΝΑ AG βρισκόταν στην οδό Σωκράτους, στο κέντρο της Αθήνας, μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά το τέλος του Πολέμου, οι Συμμαχικές Δυνάμεις κατάσχεσαν τα περιουσιακά στοιχεία του ομίλου και έθεσαν όλες τις εγκαταστάσεις στη Γερμανία υπό τον έλεγχό τους. Στην Αθήνα, αμέσως η εταιρεία ΠΑΘΗΝΑ Α.Ε, σταμάτησε τις δραστηριότητές της, πολλοί συνεργάτες της χαρακτηρίστηκαν δωσίλογοι και η εταιρεία Dr Delis Α.G. ανέλαβε τον τομέα των χημικών προϊόντων, ενώ ο κ. Περπινιάς -πρώην υπάλληλος της ΠΑΘΗΝΑ- έγινε ο κεντρικός διανομέας των φαρμακευτικών προϊόντων. Αργότερα, στη δεκαετία του '50, η Bayer AG ήταν και πάλι ελεύθερη να αποκτήσει ξένες θυγατρικές. Ετσι, το 1955 η θυγατρική εταιρεία της Bayer με το όνομα EPIPHA Α.G. ιδρύθηκε στην Αθήνα για τα φαρμακευτικά προϊόντα. Τα γραφεία βρίσκονταν ακόμη στην οδό Σωκράτους και ο πρόεδρος ήταν ο κ. Περπινιάς, με τον κ. Οτο Μπέτραμ στη θέση του γενικού διευθυντή. Στις αρχές του '60 η Bayer ανέπτυξε περαιτέρω τις δραστηριότητές της στον τομέα των φαρμάκων με νέα προϊόντα, όπως φάρμακα για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, αλοιφές για δερματικές μυκητιάσεις και αντιβιοτικά ευρέος φάσματος, συμπληρωματικά με τις δραστηριότητές της στα προϊόντα πολυουρεθάνης, τα νέα προϊόντα φυτοπροστασίας, τις ίνες πολυακρυλονιτριλίου όπως το Dralon, το θερμοπλαστικό Makrolon, νέες χρωστικές ουσίες για τις συνθετικές ίνες και πολλά άλλα καινοτόμα προϊόντα που συνέβαλαν στην επέκταση της εταιρείας. Τότε ήρθε η στιγμή για την κυκλοφορία των αγροχημικών προϊόντων και στην ελληνική αγορά. Η εταιρεία EPIPHA Α.G. ανέλαβε και αυτά τα προϊόντα και το 1967 το όνομά της άλλαξε σε BAYER EPIPHA Α.G., ενώ η έδρα της μεταφέρθηκε στην οδό Δεληγιώργη, υπό τη διεύθυνση του κ. Χανς Χάιντς Τζέσεν. Στη δεκαετία του '70 η Bayer επέκτεινε την παραγωγή της στη Γερμανία και στο εξωτερικό. Ετσι, το 1976 ιδρύθηκε στην Ελλάδα η Bayer Agro A.G. για την παραγωγή των αγροχημικών. Oι πρώτες εγκαταστάσεις βρισκόταν στο Υπατο, κοντά στη Θήβα. Το 1977 η Bayer Agro A.G. μετονομάστηκε σε Bayer Hellas Α.Ε., με τον κ. Βόλφγκανγκ Ρίσνερ στη θέση του γενικού διευθυντή. Τα φαρμακευτικά προϊόντα συνέχισαν να εκπροσωπούνται από την Bayer EPIPHA Α.G. Στα τέλη των 80s η Bayer Hellas συγχωνεύτηκε με την Bayer EPIPHA Α.Ε. προκειμένου να συγκεντρωθούν όλες οι δραστηριότητες του ομίλου στην Ελλάδα σε μια εταιρεία, την Bayer Hellas AΕΒΕ. Η έδρα της νέας εταιρείας μεταφέρθηκε στο Μαρούσι, στην οδό Ακακιών, ενώ το 2000 το τμήμα των δραστηριοτήτων της Bayer A.G. στον κλάδο Χημείας ενσωματώθηκε στη θυγατρική εταιρεία Bayer Ελλάς. Ετσι, η αντιπροσώπευση, διακίνηση και τεχνική υποστήριξη των προϊόντων του Τομέα Χημικών και Πολυμερών Πρώτων Υλών της Bayer και άλλων θυγατρικών του ομίλου βρέθηκαν κάτω από την ίδια στέγη με τους Τομείς Υγείας και Γεωργίας