Τα «μαύρα σύννεφα» που φοβάται το Μαξίμου και βάζει φρένο σε παροχές

Αβεβαιότητες φρενάρουν τα ανοίγματα στην οικονομική πολιτική και όλα τα έσοδα, τα οποία μπορούν δυνητικά να δημιουργήσουν έξτρα χώρο για μέτρα στήριξης βρίσκονται, υπό στενή παρακολούθηση. Παρά τη μαγιά για σχηματισμό «λευκής» τρύπας, από την κυβέρνηση στέλνουν μηνύματα για μικρό καλάθι. Αιτία μία σειρά κινδύνων που συνοδεύουν τον φετινό χειμώνα, με αποτέλεσμα στο τραπέζι να είναι μόνον σενάρια για στοχευμένα μέτρα για τη στήριξη των ευάλωτων. Οι φωτιές και οι τραγικές εξελίξεις με τις πυρκαγιές σε πολλές περιοχές της Ελλάδας έχουν επισκιάσει τις κυβερνητικές διαβουλεύσεις για την ΔΕΘ.

Βέβαια, τα επιτελείο έχουν βάλει μπροστά κάποιες πρώτες σκέψεις, αναμένοντας επίσης τα τελικά στοιχεία για τα έσοδα του Αυγούστου αλλά και την πορεία του ΑΕΠ αρχές Σεπτεμβρίου. Οι πρωθυπουργικές εξαγγελίες θα έχουν πρωτίστως «μεταρρυθμιστικό καλάθι».

Αν και θα υπάρχει οικονομικό πακέτο, οι πηγές αναφέρουν ότι δεν θα περιλαμβάνει οριζόντια «ανοίγματα» ούτως ώστε να μην απειλείται η δημοσιονομική ισορροπία αλλά στοχευμένα μέτρα για ευάλωτα νοικοκυριά, χαμηλά εισοδήματα και παρεμβάσεις για το πρόβλημα που απασχολεί εντονότερα τους κυβερνητικούς: την ακρίβεια.

Συνεχίζει, επίσης, να αποτελεί βασικό στόχο η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μέχρι το τέλος του χρόνου, ενώ φρένο βάζει και η στροφή της Ευρωζώνης στη συγκράτηση των δαπανών για το 2023-2024. Για το 2024, η Κομισιόν στις «κατευθύνσεις» της ζητά από την Ελλάδα να περιορίσει την αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών της στο 2,6%, κάτι που οδηγεί σε περαιτέρω σύσφιγξη.

Διεθνείς αναλυτές έχουν αναφερθεί σε κινδύνους της πολιτικής, καθώς η Ελλάδα μεταβαίνει από την εξάρτηση από τους επίσημους δανειστές στην χρηματοδότηση με βάση τους όρους της διεθνούς αγοράς. Μια ακόμα πρόκληση είναι η μέτρια μακροπρόθεσμη δυνητική ανάπτυξη της τάξης του 1%. Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις είναι σημαντικές, καθώς ο κλιματικός κίνδυνος περιορίζει τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη εάν οι καύσωνες και οι πυρκαγιές βλάψουν τους κρίσιμους τομείς του τουρισμού και της γεωργίας της Ελλάδας. Ανάλυση της Τράπεζας της Ελλάδος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να κοστίσει στην ελληνική οικονομία από 577 δισ. έως 701 δισ. ευρώ έως το 2100. Αυτό το ποσό είναι τριπλάσιο από το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας σήμερα και έτσι ο κλιματικός κίνδυνος αντιπροσωπεύει έναν σημαντικό μακροπρόθεσμο κίνδυνο για την αξιολόγηση της Ελλάδας.

Οι κινήσεις είναι προσεκτικές και παρά τη θετική πορεία των εσόδων το βλέμμα είναι στον φετινό χειμώνα, ο οποίος «κρύβει» παγίδες εξαιτίας του διεθνούς περιβάλλοντος. Εν μέσω πρωθυπουργικών εξαγγελιών από το βήμα της ΔΕΘ, οι εκπρόσωποι των «Θεσμών» αναμένεται να βρεθούν στην Ελλάδα με στόχο να κλείσουν τα ζητήματα που θα αφορούν τον προϋπολογισμό του 2024 και τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους. Έτσι, στο επίκεντρο μπαίνουν τα μέτρα που έχει εξαγγέλλει η κυβέρνηση τα οποία πρέπει να ακολουθήσουν το νέο σύμφωνο σταθερότητας.

Από τη μία, υπάρχει η θετική εικόνα της πορείας των φορολογικών εσόδων, όπου δίνουν αισιοδοξία για να ανοίξει η κυβέρνηση το πουγκί των νέων μέτρων. Από την άλλη, υπάρχουν οι οβλέψεις για νέο κύμα ακρίβειας από τον φθινόπωρο. Κυβερνητικά στελέχη μιλούν για συνέχιση της στοχευμενης στήριξης, ενώ το οικονομικό επιτελείο εμφανίζεται πιο συγκρατημένο.

Κλειδί για να μπορέσει η κυβέρνηση να ανοίξει το καλάθι έως το τέλος του χρόνου είναι οι καλοκαιρινοί έλεγχοι, ο ΦΠΑ και τα αισιόδοξα μηνύματα που δίνουν οι επισκέψεις στο τουρισμό. Οι εκτιμήσεις μιλούν για 10-12% υψηλότερη επίδοση στον ΦΠΑ από τα 17,9 δισ. ευρώ που είχαν εισπραχθεί στο α΄ δεκάμηνο πέρυσι. Εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις, αυτό θα μεταφραστεί ως μία έξτρα δυναμική στο κυβερνητικό μαξιλάρι πάνω από 800 εκατ. Ευρώ. Σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας Οικονομικών, από τα στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού προκύπτει πως ναι μεν υπάρχει καλύτερη απόδοση των φορολογικών εσόδων έως τον Ιούλιο, όμως αυτή υπολογίζεται δημοσιονομικά σε 874 εκατ. ευρώ και όχι 2,34 δισ. ευρώ που είναι η ταμειακή υπεραπόδοση.

Η επιμονή της ακρίβειας έχει βάλει στην ατζέντα της ΔΕΘ – και των επικείμενων εξαγγελιών – το νέο πλαίσιο αντιμετώπισης της ακρίβειας. Μεταξύ αυτών θα είναι και μία νέα «επιταγή ακρίβειας» τον Δεκέμβριο ή και νωρίτερα και θα αφορά τους πιο ευάλωτους. Στα σκαριά είναι επίσης η εκ νέου καταβολή του επιδόματος προσωπικής διαφοράς (200-300 ευρώ) σε όσους δεν λάβουν αύξηση στη σύνταξη.

Αρχικά θα εφαρμοστούν τα στοχευμένα μέτρα στήριξης τα οποία έχουν ψηφιστεί και θα μπουν σε εφαρμογή από Σεπτέμβριο. Αφορούν το Youth Pass, δηλαδή την κάρτα νέων κατά 150 ευρώ, το Market Pass για 3 μήνες για την περίοδο Αυγούστου-Οκτωβρίου, τις μειώσεις φόρων. Επίσης, μπαίνει «πλαφόν» σε επίπεδα του 2021 για τα περιθώρια κέρδους, ειδικά σε τρόφιμα και σχολικά είδη. Το ίδιο και στους ηλιακούς θερμοσίφωνες, ενόψει και της έναρξης του προγράμματος επιδότησης αγορών. Την ίδια ώρα εντείνονται οι έλεγχοι που οδηγούν ήδη σε πολύ βαριά πρόστιμα για παραβάτες που αισχροκερδούν, σε κάθε στάδιο της παραγωγής και εμπορίας.