Τα Drones ως υβριδικές απειλές

Τα Drones ή αλλιώς Μη Επανδρωμένα Ρομποτικά Οχήματα μαζί με τον Πληροφοριακό Πόλεμο αποτελούν την αιχμή του δόρατος για τη διεξαγωγή υβριδικών επιθέσεων. Και χρησιμοποιούμε τον όρο Μη Επανδρωμένα Ρομποτικά Οχήματα και όχι αεροσκάφη διότι υπάρχουν Drones που επιχειρούν όχι μόνο στον αέρα, αλλά στο έδαφος, στο νερό, κάτω από τη γη και στο Διάστημα για ειδικές ερευνητικές αποστολές.

Με βασικά πλεονεκτήματα τη μεγάλη γκάμα χρήσεων, από ερευνητικές αποστολές, διάσωση ή πόλεμο, και τη μεγάλη γκάμα μεγεθών, από τα πολύ μεγάλα για χρήση στις πολεμικές συγκρούσεις μέχρι τα μικροσκοπικά με τη μορφή εντόμου για κατασκοπεία, τα Drones αποτελούν σήμερα τον βασικό πυρήνα συγκέντρωσης πληροφοριών και όχι μόνο.

Οσον αφορά την Ελλάδα, η χρήση των Drones στην «υβριδική πολιορκία» στον Εβρο από μη στρατιωτικές ξένες δυνάμεις είχε ως βασική αποστολή τον εντοπισμό αδύναμων «σημείων» για εισβολή. Αντίστοιχα, για την Ελλάδα τα Drones είχαν ως βασικό σκοπό τη συλλογή πολύτιμων πληροφοριών από υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες και βίντεο (5 K) για τη γεωγραφική συγκέντρωση ατόμων και ομάδων, προκειμένου να εντοπισθούν άμεσα τα πιθανά τρωτά σημεία εισόδου, να ληφθούν οι κατάλληλοι τρόποι άμυνας, αλλά και να ενδυναμωθεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων, που είχε ως αποτέλεσμα την επιτυχή αντιμετώπιση της υβριδικής επίθεσης.

Στο Αιγαίο, μια θαλάσσια περιοχή με έκταση 240.000 τ.χλμ. και ακτογραμμή κοντά στα 16.000 χιλιόμετρα (Wikipedia 2020), τα ελληνικά Drones μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ευρέως για τη συλλογή ψηφιακών πληροφοριών για θέματα εθνικής ασφάλειας (μετανάστες, λαθρεμπόριο, στρατιωτικές κινήσεις κ.λπ.) και για την ταυτόχρονη μεταφορά των πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο (real time) στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Ομως, η διαρκώς αυξανόμενη εμπορική τους χρήση (η μεγαλύτερη εμπορική εταιρεία στον κόσμο είναι η κινεζική DjI) από μεγάλο καταναλωτικό κοινό και το γεγονός ότι μπορούν εύκολα να μεταφερθούν παντού λόγω μεγέθους δημιουργούν σημαντικά θέματα εθνικής ασφάλειας.

Τα κατασκοπευτικά Drones μπορούν να επιχειρήσουν (ανάλογα με το μέγεθός τους) τόσο από κοντινά τουρκικά παράλια, από ιδιωτικά τουριστικά γιοτ, από αλιευτικά σκάφη, όσο και από φαινομενικούς «τουρίστες» που μπορεί να τα χρησιμοποιούν ως χόμπι. Τα Drones μπορούν να βρίσκονται εν πτήσει μέρα και νύχτα, συλλέγοντας πολύτιμες στρατηγικές πληροφορίες, ενώ παράλληλα μπορούν να διεξάγουν και ψυχολογικό πόλεμο, όπως έγινε πρόσφατα με τη χρήση Drone που έπαιζε τον τουρκικό εθνικό ύμνο πάνω από το Καστελλόριζο, προκειμένου να συνεχίσει την τουρκική προπαγάνδα και να αυξήσει την υβριδική πίεση στο Αιγαίο.

Τα μεγαλύτερα σε μέγεθος και ισχυρότερα Drones μπορούν να διεξάγουν κατασκοπεία με προηγμένα συστήματα ηλεκτρονικής παρακολούθησης σε άμεσο συντονισμό με δορυφορικά συστήματα, αλλά και ηλεκτρονικό πόλεμο με σκοπό να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα επικοινωνίας και συντονισμού στον αντίπαλο και τέλος να εξαπολύσουν πυραύλους κατά εχθρικών στόχων. Παράλληλα και ανεξαρτήτως μεγέθους, μπορούν να μεταφέρουν εκρηκτικές ύλες (Drones αυτοκτονίας ή Drones Kamikaze), αλλά και να διεξάγουν αθόρυβο βιολογικό πόλεμο.

Το χαμηλό κόστος αγοράς και συντήρησης, η μη επάνδρωση με ειδικό προσωπικό, το μικρό βάρος που επιτρέπει την αύξηση των επιχειρησιακών ωρών και η τεχνολογική εξέλιξη επάνδρωσης με νέες τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη θα ορίσουν τα Drones ως βασικά στρατηγικά «εργαλεία» για τη διατήρηση της ειρήνης, αλλά και ως βασικά όπλα σε μια πιθανή πολεμική σύρραξη στο Αιγαίο.

Η Ελλάδα, εκτός από τη γεωγραφική διεύρυνση τεχνολογικής άμυνας κατά των εναέριων Drones στο Αιγαίο, θα πρέπει να αναπτύξει στα πλαίσια της Ελληνικής Ψηφιακής Αμυντικής Στρατηγικής την ευρεία κατασκευή και χρήση όχι μόνο των εναέριων αλλά και των υποβρύχιων Drones, προκειμένου να ενδυναμώσει περαιτέρω την ήδη ισχυρή μας ναυτική δύναμη.

Ο «ψηφιακός πόλεμος» στα πλαίσια των υβριδικών απειλών όχι μόνο είναι παρών, αλλά θα αποτελεί το βασικό στοιχείο στις μελλοντικές συγκρούσεις, και η Ελλάδα θα πρέπει να προετοιμαστεί κατάλληλα για την Ψηφιακή Θωράκιση των συνόρων μας αλλά και των ψηφιακών υποδομών μας.

Ο Αθανάσιος Η. Μποζίνης είναι διεθνολόγος - οικονομολόγος και επίκουρος καθηγητής Παγκόσμιας Πολιτικής Οικονομίας και Νέων Τεχνολογιών - Βιοασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας