Ράμπο για τα ληξιπρόθεσμα χρέη - Ξεκινά άγριο κυνηγητό σε όσους χρωστούν φόρους

Νέα όπλα στο κυνήγι των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την Εφορία επιστρατεύει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, επιχειρώντας να σφίξει περαιτέρω τον κλοιό γύρω από 1,8 εκατομμύρια φορολογουμένους στους οποίους μπορεί να εφαρμόσει αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Τα Κέντρα Εισπράξεων Αττικής και Θεσσαλονίκης στήνονται ήδη και σύντομα θα αποτελούν τον νέο «εφιάλτη» όσων χρωστούν στην Εφορία.

Με κατασχέσεις και ρυθμίσεις πέρυσι η ΑΑΔΕ κατάφερε

να εισπράξει περισσότερα από 5 δισ. ευρώ παλαιών και νέων χρεών, αλλά η δεξαμενή των οφειλετών και των χρεών παραμένει τεράστια. Μόνο πέρυσι δημιουργήθηκαν φρέσκα ληξιπρόθεσμα χρέη πάνω από 10 δισ. ευρώ, 4,2 εκατομμύρια φορολογούμενοι έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με την Εφορία και σε περισσότερους από 1,8 εκατομμύρια φορολογουμένους ο εισπρακτικός μηχανισμός έχει τη δυνατότητα να εφαρμόσει αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.

Σύμφωνα με τα χθεσινά στοιχεία, απλήρωτους φόρους ύψους 1,2 δισ. ευρώ άφησαν στην Εφορία τον περασμένο Δεκέμβριο τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις ανεβάζοντας τα φρέσκα ληξιπρόθεσμα χρέη που δημιουργήθηκαν το 2018 στα 10,943 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, 9,148 δις. ευρώ είναι φορολογικές οφειλές.

Ετσι, συνολικά τα ληξιπρόθεσμα χρέη κατέρριψαν ένα ακόμα ρεκόρ και εκτινάχθηκαν στα 104,365 δις. ευρώ. Ωστόσο, από αυτά τα χρέη αυτά, 18,109 δις ευρώ έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτα είσπραξης, αφήνοντας ένα «καθαρό» με πιθανότητες είσπραξης χρέος ύψους 86,256 δις ευρώ.

Ο αριθμός των οφειλετών τετραπλασιάστηκε σε σχέση με την έναρξη των Μνημονίων. Το 2010, οι οφειλέτες με ληξιπρόθεσμα χρέη κινούνταν στη ζώνη του ενός εκατομμυρίου και συγκεκριμένα την 1η Δεκεμβρίου 2009 ήταν 1.089.791 με τις οφειλές στα 32,4 δισ. ευρώ ενώ την 1η Δεκεμβρίου 2010 το πρώτο μνημονιακό άλμα είχε φέρει τους οφειλέτες στο 1.147.094 και τα χρέη στα 38,3 δισ. ευρώ.

Δύο κέντρα

Σε αυτό το σκηνικό, το σχέδιο έχει ήδη εκπονηθεί και προβλέπει τη δημιουργία δύο νέων Κέντρων Εισπράξεων, ένα στην Αττική και ένα στη Θεσσαλονίκη, με βασικό αντικείμενο την αύξηση των εισροών εσόδων στον προϋπολογισμό, σε ένα περιβάλλον όπου οι φορολογικές επιβαρύνσεις έχουν παγιωθεί στο «κόκκινο» αλλά η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών έχει εξαντληθεί. Τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια στο μέτωπο των εσόδων καταγράφονται ήδη στα στοιχεία εκτέλεσης προϋπολογισμού τον Ιανουάριο του 2019, όπου σύμφωνα με πληροφορίες εντοπίζεται υστέρηση. Οι επίσημες ανακοινώσεις για την πορεία του προϋπολογισμού αναμένονται σήμερα. Το πρώτο Κέντρο Εισπράξεων από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα στηθεί στην Αττική στα πρότυπα της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ), η οποία δημιουργήθηκε το 2011 και πέρυσι κατάφερε μέσω κατασχέσεων να βάλει στο ταμείο του Δημοσίου 870 εκατ. ευρώ. Η ΕΜΕΙΣ κυνηγά κυρίως τους μεγαλοοφειλέτες με χρέη άνω των 150.000 ευρώ.

Η «μαρίδα» ανήκει στη δικαιοδοσία των ΔΟΥ και οι επικαλύψεις σε συνδυασμό με την έλλειψη κεντρικού συντονισμού οδηγούν συχνά σε φαινόμενα διπλών και τριπλών κατασχέσεων στους λογαριασμούς του ίδιου οφειλέτη, ενώ δεν λείπουν οι περιπτώσεις όπου τα κατασχετήρια αποδεικνύονται «άσφαιρα». Οι λογαριασμοί είναι αδειανοί, ενώ για κάθε ΑΦΜ με ληξιπρόθεσμα χρέη έχουν εκδοθεί κατά μέσο όρο έως και 5,3 ηλεκτρονικά κατασχετήρια (στοιχεία ΑΑΔΕ για το 2017).

Σε συνδυασμό με την ήδη εφαρμοζόμενη καλύτερη στόχευση των κατασχετηρίων (περιορίστηκαν πέρυσι κατά 50%, αλλά οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατακόρυφα), τα προβλήματα αυτά έρχεται να αντιμετωπίσει σε πρώτη φάση το Κέντρο Εισπράξεων Αττικής.

Σύμφωνα με πληροφορίες, σε αυτό θα μεταφερθεί το χαρτοφυλάκιο ληξιπρόθεσμων οφειλών από όλες τις Εφορίες της Αττικής, αλλά και τα στελέχη τα οποία είναι επιφορτισμένα σήμερα με αυτές τις αρμοδιότητες. Φάκελοι και εργαζόμενοι.

Οι υποθέσεις θα προτεραιοποιούνται κεντρικά, τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης θα εφαρμόζονται ξεκινώντας από όσους συνδυάζουν το μεγαλύτερο ύψος οφειλής με τις περισσότερες πιθανότητες είσπραξης, η διαδικασία θα ομογενοποιηθεί και, κατά τις φιλοδοξίες της φορολογικής διοίκησης, οι εισπράξεις από ληξιπρόθεσμα χρέη θα αυξηθούν. Η πρεμιέρα της νέας αποκεντρωμένης υπηρεσίας αναμένεται άμεσα, εντός του έτους, ενώ το 2020 σχεδιάζεται να ακολουθήσει το Κέντρο Εισπράξεων Θεσσαλονίκης.

Δουλεύοντας στο «πατρόν» της ΕΜΕΙΣ, οι νέες εισπρακτικές υπηρεσίες θα αντλούν στοιχεία από όλες τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και της κεντρικής διοίκησης (υπουργεία, περιφέρειες), από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τους φορείς (ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, οργανισμούς και επιχειρήσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, επιτροπές, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επιμελητήρια, εμπορικές ενώσεις), τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και άλλων κρατών εκτός ΕΕ, καθώς και από διεθνείς ενώσεις και οργανισμούς.

Αμεσα άλλωστε προωθείται η διασύνδεση του Taxisnet με το Κτηματολόγιο, την Εργάνη, τις τράπεζες, το ΓΕΜΗ και τον ΕΦΚΑ. Στόχος της φορολογικής διοίκησης είναι όσα στοιχεία την ενδιαφέρουν να βρίσκονται στη διάθεσή της χωρίς αναζήτηση, με αυτόματη ενημέρωση του μητρώου φορολογουμένων.

Μέσα από το σκανάρισμα όλων των διαθέσιμων στοιχείων και την επεξεργασία βεβαιώσεων και εισπράξεων από κάθε φορολογία ξεχωριστά αφενός θα παρακολουθείται η τάση φορολογικής συμμόρφωσης, αφετέρου θα προκύπτει η στόχευση των αναγκαστικών μέτρων.

Οπως αρκετές φορές έχει επισημάνει ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, γενική αρχή του εισπρακτικού μηχανισμού είναι να μην επιδιώκεται η είσπραξη οφειλών κάτω των 500 ευρώ μέσω ηλεκτρονικών κατασχέσεων. Δεν λείπουν βέβαια και αυτές οι περιπτώσεις.

Τα στοιχεία

Γενικά, από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ προκύπτει ότι οι μεγάλες εισπράξεις έρχονται από λίγους οφειλέτες με τεράστια χρέη, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία των οφειλετών εντοπίζεται σε ζώνες χρεών κάτω των 3.000 ευρώ.

Ενας στους δύο φορολογουμένους (53,4%), οι οποίοι βίωσαν πέρυσι κατασχέσεις για παλαιότερα χρέη (προ του 2018), χρωστούσε έως 3.000 ευρώ. Εισπράχθηκαν όμως μόλις 175 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 7,3% των συνολικών εισπράξεων 2,4 δισ. ευρώ στο εννιάμηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου. Στο ίδιο διάστημα, μόλις 32.857 οφειλέτες (δύο στους εκατό ή για την ακρίβεια 1,8% όσων υπέστησαν κατασχέσεις για παλαιές οφειλές με χρέη άνω των 150.000 ευρώ) έφεραν στο ταμείο των κατασχέσεων εισπράξεις 1,069 δισ. ευρώ ή 44,5% των συνολικών εισπράξεων παλαιών οφειλών.

Οσο πιο φρέσκα όμως είναι τα χρέη, η αποδοτικότητα των κατασχέσεων στους μικροοφειλέτες φαίνεται να αυξάνεται. Αυτό τουλάχιστον υποδεικνύουν τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, σύμφωνα με τα οποία οι κατασχέσεις οι οποίες αφορούν φρέσκα ληξιπρόθεσμα χρέη στο εννιάμηνο ήταν εννιά στις δέκα, στοχευμένες σε οφειλέτες με χρέη έως 3.000 ευρώ, και απέδωσαν περίπου το 20% των εισπράξεων από φρέσκα χρέη. Αναλυτικά, σε σύνολο 1.399.918 οφειλετών με φρέσκα χρέη, οι οποίοι μπήκαν στο στόχαστρο των κατασχέσεων στο εννιάμηνο, 1.322.900 φορολογούμενοι χρωστούσαν έως 3.000 ευρώ και πλήρωσαν τελικά με το ζόρι 283,3 εκατομμύρια ευρώ σε σύνολο 1,512 δισ. ευρώ. Το 0,1% των φορολογουμένων που βρέθηκαν στο στόχαστρο του εισπρακτικού μηχανισμού όμως και πάλι γέμισε το ταμείο. Οι κατασχέσεις σε 1.899 φορολογουμένους με χρέη άνω των 150.000 ευρώ απέδωσαν έσοδα 658 εκατ. ευρώ.