Πόλεμος για τη συμφωνία που χορηγεί αμνηστία

Ο εν ενεργεία πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ φαίνεται έτοιμος να κερδίσει άλλη μια θητεία αφού το Σοσιαλιστικό Κόμμα του εξασφάλισε την υποστήριξη του καταλανικού αυτονομιστικού κόμματος Junts για να σχηματίσει κυβέρνηση, σε μια συμφωνία που η αντιπολίτευση της χώρας καταδίκασε ως «ταπείνωση» ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση ζητά περισσότερες διευκρινίσεις.

Η συμφωνία ανοίγει ένα δυνητικά εκρηκτικό νέο κεφάλαιο στην ισπανική πολιτική, καθώς ο Σάντσεθ υποστηρίζει μεν ότι εκτονώνει τις μακροχρόνιες εντάσεις στην Καταλωνία, αλλά οι αντίπαλοι τον κατηγορούν για πολιτική σκοπιμότητα και καταπάτηση του κράτους δικαίου.

Ο νόμος που χορηγεί αμνηστία σε όσους διώκονται για την προσπάθεια απόσχισης της Καταλωνίας από την Ισπανία συμπεριλήφθηκε στη συμφωνία των δύο κομμάτων.

Ο Σάντος Σερντάν, στέλεχος των ισπανών Σοσιαλιστών, είπε σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες ότι, ενώ το κόμμα του εξακολουθούσε να έχει «βαθιές διαφωνίες» με το Junts, τις είχε παραμερίσει προς το συμφέρον του σχηματισμού «σταθερής κυβέρνησης».

Ωστόσο, εκπρόσωπος του καταλανικού κόμματος το οποίο επιδιώκει νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία, είπε ότι η υποστήριξη κάθε νόμου θα εξαρτηθεί από την πρόοδο στις συνομιλίες που αφορούν την πολιτική σύγκρουση της Καταλωνίας. Η συζήτηση και η ψηφοφορία για την ψήφο εμπιστοσύνης θα πραγματοποιηθούν στις 15 και 16 Νοεμβρίου.

Ομως οι συντηρητικοί αντίπαλοι του Σάντσεθ – και κάποιοι από την παλιά φρουρά των Σοσιαλιστών – τον κατηγορούν ότι παραβιάζει το κράτος δικαίου στην Ισπανία για δικό του πολιτικό όφελος.

Υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε συμφωνία διαγράφει κατηγορίες ή καταδίκες που συνδέονται με το παράνομο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία πριν από έξι χρόνια θα υπονόμευε το δικαστικό σύστημα και θα καταστρέψει την αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου.

Τις προηγούμενες ημέρες, καθώς έγινε γνωστή η συμφωνία μεταξύ του Junts και των Σοσιαλιστών, περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι πήραν μέρος σε τρεις μεγάλες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας οργανωμένες από το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα και το ακροδεξιό Vox.

Μέσα σε όλα αυτά, ο Αλέχο Βιδάλ-Κουάντρας, πρώην επικεφαλής στην Καταλωνία του Λαϊκού Κόμματος, που το εγκατέλειψε το 2014 και μεταπήδησε στο Vox, πυροβολήθηκε την Πέμπτη στο πρόσωπο από αγνώστους στο κέντρο της Μαδρίτης.

Η αστυνομία εξετάζει όλα τα σενάρια, αλλά ο ίδιος, που δεν διατρέχει κίνδυνο, υποστηρίζει ότι η επίθεση έχει να κάνει με την υποστήριξή του προς την ιρανική αντιπολίτευση.

Ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό κατηγόρησε τον Σάντσεθ ότι «σέρνει τη χώρα προς μια ολοκληρωτική και αμετάκλητη ταπείνωση». Μια αμνηστία θα μπορούσε να αθωώσει έως και 1.400 ακτιβιστές και πολιτικούς που εμπλέκονται στην προσπάθεια διαχωρισμού της Καταλωνίας από την Ισπανία και στο παράνομο δημοψήφισμα στην Καταλωνία το 2017.

Μεταξύ των δικαιούχων είναι και ο Κάρλες Πουτζντεμόν, ηγέτης του Junts, που ζει σήμερα αυτοεξόριστος στο Βέλγιο. Εάν η αμνηστία εγκριθεί από τη βουλή, ο Πουτζντεμόν θα μπορέσει να επιστρέψει στην Ισπανία και ενδεχομένως να θέσει υποψηφιότητα.

Ο καταλανός ηγέτης χαιρέτισε τη συμφωνία μεταξύ Junts και  Σοσιαλιστών ως «αλλαγή αφηγήματος» και ένα βήμα προς την επίλυση μιας «ιστορικής σύγκρουσης» μεταξύ της Ισπανίας και της πλούσιας ανατολικής περιοχής.

Στην ήδη τεταμένη κατάσταση παρενέβη και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Επικαλούμενος «σοβαρές ανησυχίες» ορισμένων πολιτών για μια πιθανή αμνηστία για τους καταλανούς αυτονομιστές, ο Ντιντιέ Ρέιντερς, επίτροπος Δικαιοσύνης της ΕΕ, ζήτησε περισσότερες πληροφορίες από τη Μαδρίτη για το σχέδιο.

Σε επιστολή του ο Ρέιντερς έγραψε ότι «εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις συνεχιζόμενες συζητήσεις για την πιθανή υιοθέτηση νόμου αμνηστίας από μεγάλο αριθμό πολιτών».

Σε απάντηση στον Ρέιντερς ο Φέλιξ Μπολάνιος, υπουργός κοινοβουλευτικών σχέσεων της Ισπανίας, έγραψε: «Εάν κατατεθεί νομοσχέδιο αμνηστίας στο κοινοβούλιο, να είστε βέβαιοι ότι θα σας εξηγήσουμε όλες τις λεπτομέρειες ενός τέτοιου νόμου, καθώς και τη θέση της κυβέρνησής μας».