Ο Κήπος της Πυθίας στους Δελφούς: Άχρονοι χρησμοί γεννημένοι από το λεξιλόγιο της φύσης και τον αλγόριθμο

Στην άκρη του δελφικού τοπίου, λίγο πιο κάτω από τον ναό του Απόλλωνα, εκεί όπου η τουριστική ροή αραιώνει και το βουνό αρχίζει να ξαναβρίσκει την ησυχία του, ένα έργο χαμηλόφωνο, αλλά βαθιά συγκινητικό, στήνει τη δική του εσωτερική τελετουργία. \ Ο Κήπος της Πυθίας του Σκωτσέζου εικαστικού δημιουργού Τσαρλς Σάντισον, η site-specific εγκατάσταση, που φιλοξενείται στον υπαίθριο χώρο του Παγκόσμιου Κέντρου Κυκλικής Οικονομίας και Πολιτισμού (PCAI), του ‘πι’ των Δελφών, το παλιό περίπτερο που δημιούργησαν ο Δημήτρης και ο Πέτρος Πικιώνης τη δεκαετία του 1950, αποτελεί μια μοναδική συνύπαρξη του παρελθόντος με το μέλλον. Δεν φωνάζει. Δεν εντυπωσιάζει με φωτογενή μνημειακότητα. Κι όμως, δεν γίνεται να τον προσπεράσεις. Σε αγγίζει αθόρυβα, με τη βεβαιότητα μιας φωνής που έρχεται από μια άλλη εποχή, άχρονη, στην οποία το χθες συναντά το μέλλον. Η περιδιάβαση σε αυτόν τον κήπο μοιάζει με έναν περίπατο στις ρίζες, στα στοιχειώδη, στη μνήμη. Πλέκεται σαν ένα νήμα που απλώνεται στα κλαδιά, στα λουλούδια, στις πέτρες, ακόμη και πάνω στους επισκέπτες. Ένα νήμα αρχέγονο, υφασμένο από τα ονόματα της χλωρίδας και της πανίδας της περιοχής, αλλά και από έννοιες στοιχειώδεις για την ανθρώπινη ύπαρξη. Από λέξεις που κινούνται, στροβιλίζονται ή αιωρούνται σαν οπτικά στίγματα σκέψης, τις οποίες ο καλλιτέχνης επέλεξε μετά από έρευνα. Τις παρέδωσε, εν συνεχεία, στην τεχνητή νοημοσύνη και την άφησε να «γεννήσει» νέες, που «τρέχουν» πάνω στο δελφικό τοπίο δημιουργώντας άχρονους χρησμούς, που δεν έστειλε κάποιος ολύμπιος θεός, αλλά ένας αλγόριθμος. Πάνω τους ακούμπησε η ηχητική εγκατάσταση του sound artist Michail Kostadis, ώστε η εμπειρία επίσκεψης να αγγίξει ακόμη περισσότερες αισθήσεις. «Ο Κήπος της Πυθίας είναι ένας φανταστικός τόπος που τοποθετείται εν μέρει σε μια ορεινή πλαγιά στην αρχαία Ελλάδα και εν μέρει στη μήτρα του ηλεκτρονικού υπολογιστή μου. Με έμπνευση την επίσκεψή μου στο ναό του Απόλλωνα, έχω κωδικοποιήσει αυτό το εικαστικό έργο τεχνητής νοημοσύνης που συνδυάζει τις αναμνήσεις της Πυθίας με τις όμορφες πλαγιές του Παρνασσού, μέσω παραγωγικών προβολών δεδομένων που εξελίσσονται σε συνάρτηση με το περιβάλλον του. Πιστεύω ότι οι επισκέπτες θα δουν αυτό το έργο τέχνης ως ένα μέσο γεφύρωσης ανάμεσα στο αρχαίο και το σύγχρονο, και θα αντιληφθούν ότι οι απαντήσεις που ζητάμε από την τεχνητή νοημοσύνη είναι οι ανάλογες με τις αντίστοιχες αναζητήσεις του αρχαίου κόσμου από την Πυθία», επισημαίνει ο Τσαρλς Σάντισον για το νέο έργο του, το οποίο αποτελεί την πρώτη μεγάλη ανάθεση του PCAI σε καλλιτέχνη ειδικά σχεδιασμένη για το «πι» των Δελφών. Ο  κήπος δεν είναι περιφραγμένος. Δεν έχει είσοδο ή έξοδο. Περπατάς μέσα του όπως περπατάς μέσα σ’ ένα όνειρο: χωρίς να ξέρεις ακριβώς πώς μπήκες, χωρίς να βιάζεσαι να βγεις.  Το μοτίβο της ψηφιακής «φύτευσης» παραπέμπει διακριτικά σε σπείρα – ίσως μίμηση της μαντικής διαδρομής προς το εσωτερικό του εαυτού. Καθώς φεύγεις, έχεις την αίσθηση ότι πήρες κάτι μαζί σου που δεν ξέρεις ακόμη πώς να το ονομάσεις. Δεν είναι ανάμνηση. Δεν είναι γνώση. Είναι ίσως μια ερώτηση. Ή μια συνθήκη — ότι υπάρχει τρόπος να σταθείς μέσα στον κόσμο πιο ήσυχα, πιο προσεκτικά, με περισσότερο σεβασμό στη σιωπή του. Και ίσως, στην εποχή μας, αυτή να είναι η πιο πολύτιμη μορφή προφητείας. ΙNFO H εγκατάσταση «Ο Κήπος της Πυθίας» του Τσαρλς Σάντισον στο «πι» (Παγκόσμιο Κέντρο Κυκλικής Οικονομίας και Πολιτισμού) στους Δελφούς πραγματοποιούνται κάθε Τρίτη, Τετάρτη και Σάββατο μετά τη δύση του ήλιου έως το τέλος του έτους. Eίσοδος: 10 ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες στο pcai.gr