Νόμπελ Λογοτεχνίας 2023: Τα φαβορί για το κορυφαίο βραβείο

Κάθε Οκτώβριο, οι βιβλιόφιλοι στρέφουν το βλέμμα τους στην Στοκχόλμη της Σουηδίας, περιμένοντας μια από τις πιο σημαντικές διακρίσεις στο χώρο της λογοτεχνίας, το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Καθιερωμένο το 1901, αυτό το περίφημο βραβείο έχει βραβεύσει μερικά από τα λαμπρότερα μυαλά της λογοτεχνίας για πάνω από έναν αιώνα.

Φέτος οι πιθανοί νικητές είναι πολλοί, κάποιοι πασίγνωστοι στο διεθνές αναγνωστικό κοινό και κάποιοι άλλοι πάλι όχι. Μένει λοιπόν να φανεί αν το πολυπόθητο βραβείο θα πάει σε διάσημα χέρια ή θα επιλεγεί κάποιο πρόσωπο – έκπληξη.

Να θυμίσουμε ότι η συγγραφέας Ανί Ερνό τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2022 για το «θάρρος και την κλινική οξύνοια» στα κυρίως αυτοβιογραφικά βιβλία της που διερευνούν την προσωπική μνήμη και την κοινωνική ανισότητα.

Μπορεί για κάποιους ονόματα όπως αυτά της πολυδιαβσμένης Μάργκαρετ Άτγουντ ή του μετρ του σασπένς Στίβεν Κινγκ να αξίζουν ένα Νόμπελ εξαιτίας της ποιότητας αλλά και της καθολικής δημοφιλίας των έργων τους, τα προγνωστικά ωστόσο, που προκύπτουν από τα επίσημα στοιχήματα, δείχνουν προς διαφορετικές κατευθύνσεις.

Μεγάλο φαβορί μοιάζει να είναι η 70χρονη Κινέζα avant -garde συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας Καν Σούε η οποία, αν οι προβλέψεις επαληθευτούν, θα γίνει η δεύτερη κινεζικής καταγωγής λογοτέχνης που θα κερδίσει στην μακρόχρονη ιστορία του θεσμού των Νόμπελ. Σχετικά άγνωστη στο ελληνικό κοινό, δεδομένου πως δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά κάποιο από τα βιβλία της, η Σούε, που έκανε την επανάστασή της απέναντι στον ρεαλισμό της σύγχρονης κινέζικης λογοτεχνίας, έχει γράψει μυθιστορήματα, νουβέλες και λογοτεχνική κριτική του Δάντη, του Χόρχε Λουίς Μπόρχες και του Φραντς Κάφκα ενώ θεωρείται ως η πλέον εξέχουσα συγγραφέας πειραματικής μυθοπλασίας της χώρα της.

A post shared by Karin Eckemark | Aspirerande författare | Katt»mamma» (@skrivarkarin)

Στη δεύτερη θέση των στοιχηματικών και με μικρή διαφορά από την πρώτη εμφανίζεται ο Νορβηγός συγγραφέας και δραματουργός Γιόν Φόσε που με το μινιμαλιστικό και υπερ-νατουραλιστικό ύφος του ανανέωσε ριζοσπαστικά το τοπίο της Νορβηγικής δραματουργίας. Έχει γράψει πλήθος μυθιστορημάτων, θεατρικών έργων, ποιητικών συλλογών, δοκιμίων και παιδικών βιβλίων, μεταξύ των οποίων «Το άλλο όνομα» κ.α.

Ο 80χρονος Αυστραλός Τζέραλντ Μαρνέιν, τον οποίο οι New York Times αναγόρευσαν, το 2018, ως «τον μεγαλύτερο εν ζωή αγγλόφωνο συγγραφέα που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ακούσει ποτέ», είναι το τρίτο κατά σειρά φαβορί για το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ανάμεσα στο πλούσιο έργο του, το οποίο επικεντρώνεται στη μυθοπλασία, ξεχωρίζουν τα μυθιστόρηματά του «Οι Πεδιάδες» και «Η μεθόριος» που έχουν κυκλοφορήσει και στα ελληνικά.

Στο μεταξύ η ποίηση έχει μπει δυναμικά και στην φετινή κούρσα για το Νόμπελ διά της Καναδής ποιήτριας και δοκιμιογράφου Αν Κάρσον την οποία τα στοιχήματα συμπεριλαμβάνουν στην βασική πεντάδα των φαβορί. Το έργο της δεν μπορεί να καταταχθεί σε μια συγκεκριμένη κατηγορία μιας και εκτείνεται από την ποίηση, το έμμετρο μυθιστόρημα και το λιμπρέτο ως τη φιλολογική κριτική και τη δοκιμιογραφία ενώ παράλληλα είναι ταυτόχρονα διαπρεπής μεταφράστρια αρχαιοελληνικής ποίησης.

Είναι αρκετά τα χρόνια που ακούγεται το όνομα του δημοφιλή Ιάπωνα συγγραφέα και μεταφραστή Χαρούκι Μουρακάμι ως φαβορί για την κατάκτηση του Νόμπελ Λογοτεχνίας γι΄ αυτό και κάποιοι θεωρούν πως πιθανόν φέτος να είναι η χρονιά του κι ας μην εμφανίζεται στις πρώτες θέσεις των προγνωστικών των στοιχηματικών εταιρειών.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην περίπτωση του Μισέλ Ουελμπέκ, του κορυφαίου Γάλλου συγγραφέα που έχει αφήσει ανεξίτηλη τη λογοτεχνική του σφραγίδα στη σύγχρονη εποχή μέσα από βιβλία του όπως «Τα στοιχειώδη σωματίδια», που έχει γίνει και ταινία, «Ο χάρτης και η επικράτεια» και πολλά ακόμη που κυκλοφορούν και στην ελληνική γλώσσα.

Αν η σουηδική Ακαδημία επιλέξει να συνδυάσει το φετινό Νόμπελ με ένα πραγματικό γεγονός που επιθυμεί να στηλιτεύει, τότε είναι πολύ πιθανόν να το δούμε να καταλήγει στα χέρια του πολυβραβευμένου ινδικής καταγωγής Βρετανού συγγραφέα Σαλμάν Ρουσντί, ο οποίος το καλοκαίρι του 2022 δέχτηκε επίθεση με μαχαίρι ενώ πήγαινε να δώσει διάλεξη στη Νέα Υόρκη, με αποτέλεσμα να χάσει την όρασή του από το ένα μάτι και να τραυματιστεί σοβαρότατα στο ένα του χέρι. Ο συγγραφέας των αριστουργηματικών «Παιδιών του Μεσονυχτίου», πάντως, θα άξιζε, σε κάθε περίπτωση, μια μεγάλη, διεθνή διάκριση.

Υπάρχει βέβαια και μία περίπτωση, μικρή αλλά όχι απίθανη, η τέχνη της τραγουδοποιίας να αναδειχθεί και πάλι πρωταγωνίστρια του Νόμπελ Λογοτεχνίας μετά την νίκη – έκπληξη που απέσπασε το 2016 ο θρυλικός Μπομπ Ντίλαν. Αυτή τη φορά στην κούρσα «τρέχει» ο καταξιωμένος Αμερικανός ερμηνευτής και δημιουργός, ο οποίος μάς έχει χαρίσει μοναδικά τραγούδια είτε ως μέλος του εμβληματικού ντουέτου Simon & Garfunkel είτε ως σόλο καλλιτέχνης.

*Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: instagram/Nobel Prize Museum