Νέες αναταράξεις στο διεθνές εμπόριο

Εν αναμονή νέων επιθέσεων από τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης βρίσκεται το διεθνές θαλάσσιο εμπόριο, το οποίο εκτός από το ανθρώπινο και οικονομικό κόστος καταβάλλει λόγω της διαταραχής στην Ερυθρά Θάλασσα και ένα περιβαλλοντικό τίμημα. «Οι ένοπλες δυνάμεις της Υεμένης θα κλιμακώσουν τις επιχειρήσεις τους κατά της ναυσιπλοΐας των σιωνιστών και όσων συνδέονται με αυτή στην Ερυθρά και την Αραβική Θάλασσα και στον Ινδικό Ωκεανό» ήταν το μήνυμα των Χούθι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παράλληλα χθες έγινε γνωστό ότι ο πλοίαρχος ενός πλοίου, το όνομα του οποίου δεν δημοσιοποιήθηκε, ανέφερε μια έκρηξη κοντά στο σκάφος περίπου 133 χλμ. νοτιοανατολικά του Τζιμπουτί, αλλά κανένα μέλος του πληρώματος δεν τραυματίστηκε και το πλοίο δεν υπέστη ζημιές.

Ηταν το πρώτο επεισόδιο ύστερα από μια περίοδο μεγάλης σχετικά διάρκειας από τις 18 Απριλίου που δεν είχε καταγραφεί κάποια πυραυλική επίθεση κατά εμπορικού πλοίου στην Ερυθρά. Η ναυτική αποστολή της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Ερυθρά Θάλασσα (EUNAVFOR «Aspides») ανέφερε ότι οι Χούθι εξαπέλυσαν 11 επιθέσεις την εβδομάδα που ξεκίνησε στις 4 Απριλίου, τον υψηλότερο αριθμό από την έναρξη της στοχοποίησης της ναυτιλίας, σε αντίποινα για την επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, με τον αριθμό των επιθέσεων να μειώνεται σταδιακά και από τις 18 Απριλίου να μην έχει καταγραφεί άλλη πολεμική ενέργεια.

Η μείωση των επιβεβαιωμένων επιθέσεων τις τελευταίες εβδομάδες δεν σημαίνει ότι οι Χούθι δεν έχουν την ικανότητα να εξαπολύουν τέτοιες επιθέσεις, αναφέρθηκε από την «Aspides», αλλά σίγουρα ρόλο έχει παίξει και η παρουσία των ναυτικών δυνάμεων στην περιοχή. Ομως τα πλοία εξακολουθούν να αποφεύγουν την Ερυθρά Θάλασσα και το Σουέζ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Lloyd’s List Intelligence, νέο ρεκόρ διελεύσεων μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας σημειώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, με 802 πλοία να επιλέγουν αυτή τη διαδρομή έναντι 670 μία εβδομάδα πριν. Επίσης οι διελεύσεις μέσω του στενού του Bab el Mandeb στον Κόλπο του Αντεν ανήλθαν σε 221 την περασμένη εβδομάδα, μειωμένες κατά 60% σε σχέση με τον αριθμό που καταγράφονταν σε μια ειρηνική περίοδο.

Στο μεταξύ η παράκαμψη της Ερυθράς Θάλασσας και της Διώρυγας του Σουέζ και η δρομολόγηση των πλοίων γύρω από την Αφρική έχει και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Οπως αναφέρουν στοιχεία της Xeneta, τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που ταξιδεύουν μεταξύ της Ασίας και της Μεσογείου εξέπεμψαν 63% περισσότερες εκπομπές ρύπων το πρώτο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους λόγω της διαταραχής στην Ερυθρά Θάλασσα και την αναδρομολόγηση πολλών εξ αυτών γύρω από την Αφρική.

Ο δείκτης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα Xeneta and Marine Benchmark Carbon Emissions Index (CEI), ο οποίος μετρά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά τόνο φορτίου που μεταφέρεται στις 13 μεγαλύτερες εμπορικές διαδρομές του κόσμου, έφτασε τις 107,4 μονάδες το πρώτο τρίμηνο του 2024 – το υψηλότερο επίπεδο που έχει σημειωθεί από τότε που ξεκίνησε, το πρώτο τρίμηνο του 2018. Για τα εμπορευματοκιβώτια που μεταφέρονται μέσω Αφρικής από την Ασία στη Μεσόγειο, ο CEI αποκαλύπτει ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν κατά 63% το 1ο τρίμηνο του 2024 σε σύγκριση με το 4ο τρίμηνο του 2023. Από την Ασία προς τη Βόρεια Ευρώπη, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν κατά 23%.

Τα εμπορευματοκιβώτια που αποστέλλονται στη Μεσόγειο από την Ασία διένυαν 9.400 ναυτικά μίλια κατά μέσο όρο το 4ο τρίμηνο πριν από την κλιμάκωση στην Ερυθρά Θάλασσα. Τώρα διανύουν επιπλέον 5.800 ναυτικά μίλια λόγω των εκτροπών γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στην Αφρική, με αναπόφευκτη συνέπεια την καύση περισσότερων καυσίμων.

Τα πλοία ταξιδεύουν επίσης με υψηλότερες ταχύτητες σε μια προσπάθεια να κερδίσουν χρόνο λόγω των μεγαλύτερων αποστάσεων, γεγονός που έχει και πάλι ως αποτέλεσμα την καύση περισσότερου άνθρακα.

Εκτός από το ανθρώπινο και οικονομικό κόστος του πολέμου, υπάρχει επίσης ένα τίμημα για το κλίμα, σημείωσε η Emily Stausbøll, αναλύτρια αγοράς της Xeneta. Τα στοιχεία που δημοσίευσε η Xeneta αποκαλύπτουν επίσης ότι η διαταραχή στην Ερυθρά Θάλασσα έχει ωθήσει ορισμένους φορτωτές να χρησιμοποιούν αεροπορικές μεταφορές για την διατήρηση των αλυσίδων εφοδιασμού.