Να μην πετάμε λεφτά στον βρόντο

Το κράτος των 90 δισεκατομμυρίων ευρώ του 2019, θα κοστίσει φέτος 120 δισεκατομμύρια ευρώ. Τόσες θα είναι οι κρατικές δαπάνες που θα γίνουν και αυτό είναι σημάδι προόδου για μια χώρα που πέρασε δύσκολα για σχεδόν μία δεκαετία, υπό μία προϋπόθεση: να ελέγχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα η σκοπιμότητά τους και να γίνεται πραγματικός απολογισμός της χρήσης τους. Να μην πετάμε λεφτά στον βρόντο. Χθες, μιλώντας στο OT Forum, ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος θύμισε την προσπάθειά του, που ουδείς τόλμησε, να ζητήσει πίσω τα λεφτά, περίπου 500 εκατ. ευρώ, από όσους επιχειρηματίες του αναπτυξιακού του 2004 και του 2009 δεν υλοποίησαν τις επενδύσεις, για τις οποίες είχαν πάρει τα χρήματα. Υπάρχει περίπτωση αν επεκταθεί αυτός ο έλεγχος στη σκοπιμότητα κάθε δαπάνης των δικών του χρημάτων που καταλήγουν στο κράτος, ο μέσος φορολογούμενος να μην την αγκαλιάσει;

Θα συμφωνήσουμε ότι δεν μας χρειάζεται μια υπηρεσία με επικεφαλής έναν σαν τον Ιλον Μασκ (σίγουρα όχι με πριόνι στα χέρια), αλλά ποιος διαφωνεί ότι η χώρα μας χρειάζεται ένα τμήμα Κυβερνητικής Αποδοτικότητας (DOGE); Μόνο τις ετήσιες εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου να διαβάσουμε, θα βρούμε «διαμάντια» σπατάλης. Στην τελευταία που δημοσιεύτηκε πριν από μερικούς μήνες, έκανε λόγο για μη νόμιμες δαπάνες μετακινήσεων, για μη ορθή τήρηση της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων, με κατατμήσεις, απευθείας αναθέσεις και μη έγκαιρο προγραμματισμό δημόσιων προμηθειών. Μέχρι και για κόμμα που πήρε κρατική χρηματοδότηση, ενώ έχει πάψει να υπάρχει πάνω από μία πενταετία, έγραφε.

Ακόμα και ο Μασκ μέσα από τις υπερβολές του εντόπισε πραγματικές εστίες σπατάλης στο κράτος. Ανέδειξε το γεγονός ότι η σπατάλη κρυβόταν πίσω από αδύναμα τεχνολογικά συστήματα του αμερικανικού δημοσίου. Οτι οι υπηρεσίες σπαταλούν πολλά χρήματα, σε τομείς που οι φορολογούμενοι δεν μπορούν να ελέγξουν και χρειάζεται η εποπτεία ειδικών. Επίσης έφερε στο φως κυβερνητικές δαπάνες που είναι εντελώς μη βιώσιμες.

Δεν είναι λογικό μια χώρα με όσα έχει περάσει η Ελλάδα, να έχει κατοχυρωμένη ανάλογη υπηρεσία για τον έλεγχο και την επανεξέταση της σκοπιμότητας των δαπανών; Με έναν κανονικό τεχνοκράτη, με σαφές πλαίσιο, με αξιόπιστες διαδικασίες που θα ελέγχουν σε τακτική βάση αν τα χρήματα των φορολογουμένων ξοδεύτηκαν με τον σωστό τρόπο από τον στενό αλλά και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, υπάρχει κανείς που θα διαφωνούσε; Μέσα από αυτή την προσπάθεια θα μειώνονταν και οι γραφειοκρατικές διαδικασίες. Στην Ελλάδα έχουμε πάνω από 4.500 φορολογικές διαδικασίες. Τις χρειαζόμαστε όλες; Σίγουρα όχι.

Παρόμοια προβλήματα υπάρχουν σε πολλούς τομείς του δημόσιου τομέα και πολλές παθογένειες που πήγαιναν να καταργηθούν επιστρέφουν πιο επιθετικά, παρά τις αμέτρητες προσπάθειες μεταρρύθμισης. Αν η κυβέρνηση ενδιαφέρεται για μια μεγάλη μεταρρύθμιση στο Δημόσιο, δεν μπορεί να αμελεί το θέμα του συνεχούς ελέγχου των δαπανών που γίνονται. Το γεγονός ότι από πέρυσι ισχύει ένα ετήσιο «ταβάνι» δαπανών σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να ελέγχονται τα επιπλέον ποσά που δαπανώνται από χρόνο σε χρόνο, δημιουργεί ένα επιπλέον κίνητρο για να δούμε πιο ζεστά το θέμα, αν πιάνουν τόπο τα χρήματά μας.