Μητσοτάκης – Ερντογάν στη σύνοδο της Βουδαπέστης

Μπορεί τα βλέμματα όλων στις δύο πλευρές του Αιγαίου να στρέφονται στο ραντεβού της Παρασκευής ανάμεσα στον Γιώργο Γεραπετρίτη και τον Χακάν Φιντάν στην Αθήνα, ωστόσο ελληνοτουρκική συνύπαρξη – και μάλιστα κορυφής – αναμένεται μία ημέρα πριν. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα βρίσκεται στη Βουδαπέστη για την αυριανή σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (οικοδεσπότης είναι άλλωστε ο Ορμπαν) και εκεί θα είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος συμμετέχει επιπλέον την Παρασκευή στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Προεξοφλώ τις χειραψίες πολιτικής ευγένειας, αλλά δεν αποκλείω οι δυο τους να προλάβουν να πουν μερικά λόγια και για το πρόγραμμα των επίσημων διμερών επαφών, μέχρι το ταξίδι του Μητσοτάκη τον Ιανουάριο στην Αγκυρα. Ο έλληνας Πρωθυπουργός και ο τούρκος πρόεδρος ενδεχομένως να βρεθούν σε ίδιους χώρους και την ερχόμενη εβδομάδα – εφόσον όμως ταιριάξουν οι ημέρες και οι ώρες της μετάβασής τους στο Αζερμπαϊτζάν για τη σύνοδο COP29.

Την πήρε την έγκριση της επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου ο Απόστολος Τζιτζικώστας, μετά την επεισοδιακή ακρόασή του. Μέχρι τώρα, άλλωστε, γενικώς η διαδικασία της έγκρισης της νέας Κομισιόν πάει καλά. Οπως μου έλεγε έμπειρος των ευρωπαϊκών, σε αυτή τη φάση της διαδικασίας άλλες χρονιές είχαν ήδη «κοπεί» υποψήφιοι επίτροποι, ενώ αυτή τη φορά εκτιμάται ότι μπορεί να εγκριθούν και οι 26. Αν και στις Βρυξέλλες δεν μιλούν για συναίνεση αλλά για «εκεχειρία», ο Τζιτζικώστας και οι νέοι συνάδελφοί του που ήδη ολοκλήρωσαν την ακρόαση έχουν πετύχει σκορ 39 θετικών ψήφων στις 44, με τη στήριξη των Σοσιαλιστών και των φιλελεύθερων του Renew, ενώ ο έλληνας υποψήφιος στηρίχθηκε και από τη νέα ευρωομάδα Patriots του Ορμπαν. Ποιες ήταν οι γενικές εντυπώσεις; Οπως σχολιάστηκε στον ξένο Τύπο (το Politico ειδικά παρακολουθούσε ζωντανά τη διαδικασία) ο Τζιτζικώστας ήταν καλά προετοιμασμένος και έδειξε ότι έχει εμπειρία σε τέτοιες διαδικασίες. Ως εδώ καλά. Επέμεινε, όμως, μόνο σε όσα είχε προετοιμάσει να πει και δεν απάντησε σε συγκεκριμένες ερωτήσεις που του έγιναν, υποσχόμενος να επανέλθει σε αυτές με προτάσεις αφού αναλάβει.

Οι ευρωβουλευτές της Αριστεράς, της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, απείχαν από τη χθεσινή ψηφοφορία. Υπήρξε όμως πράγματι μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια που πρόσεξε ο Νίκος Κοτζιάς. Σας είχα γράψει από ημέρες και είχε γραφτεί σε όλα τα ευρωπαϊκά ρεπορτάζ ότι ο Τζιτζικώστας θα ερωτηθεί για την αντίθεσή του στη Συμφωνία των Πρεσπών (δεδομένου ότι θα κληθεί να συνεργαστεί με τη Βόρεια Μακεδονία). Ομως δεν έγινε, τελικά, καμία αναφορά. Και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών έκανε μια πολύ θυμωμένη ανάρτηση: «Ντρέπομαι για λογαριασμό του κόμματος “Ευρωπαϊκής Αριστεράς”, του ΣΥΡΙΖΑ και της ευρωομάδας του. Στην ακρόαση Τζιτζικώστα στην Ευρωβουλή κανείς τους δεν τον ρώτησε για τις αθλιότητες που έκανε σε βάρος της Συμφωνίας των Πρεσπών. Θέλησαν να τον προστατεύσουν; Ντροπή και πάλι ντροπή». Η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ που συμμετείχε στην ακρόαση ήταν, θυμίζω, η Ελενα Κουντουρά.

Μιας και τον ανέφερα, άκουσα με μεγάλο ενδιαφέρον την ομιλία Κοτζιά σε εκδήλωση του ΔΗΚΟ στη Λεμεσό, με τίτλο «50 χρόνια από την τουρκική εισβολή – Εξελίξεις στο Κυπριακό». Διότι στην τοποθέτησή του αφηγήθηκε με ένταση (και παράπονο, τολμώ να πω) τις ημέρες της διαπραγμάτευσης στο Κραν Μοντανά. «Στο δείπνο ο γ.γ. του ΟΗΕ ήρθε με ένα κείμενο που έλεγε ότι δεν είναι δυνατόν να διατηρηθεί κράτος-μέλος του ΟΗΕ υπό καθεστώς εγγυήσεων και ο κατοχικός στρατός της Τουρκίας πρέπει να αποχωρήσει και το έλεγε ως συμπέρασμα της συνδιάσκεψης» αφηγήθηκε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως «για να είμαι ειλικρινής, ο (πρόεδρος) Αναστασιάδης – που έκανε την εσωτερική πτυχή και δεν θα αξιολογήσω πώς την έκανε – έδειχνε κάπως έξω από τα νερά του, σαν να μην περίμενε ότι θα υπήρχε μια τέτοια συμφωνία και τέτοια εισήγηση την τελευταία μέρα για τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού». Οσο για την αντίδραση της τουρκικής πλευράς στο κείμενο εκείνο; Κατά τον Κοτζιά, στο ίδιο δείπνο πάντα, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου «λέει ουσιαστικά στον γ.γ. του ΟΗΕ ότι είναι ψεύτης και ουδέποτε συμφώνησε η τουρκική πλευρά να καταργηθούν οι εγγυήσεις και να αποσυρθεί ο τουρκικός στρατός». Το Κραν Μοντανά τελείωσε, είπε, «όταν η Τουρκία έβγαλε ψεύτη τον Γκουτέρες», αποδίδοντας την αλλαγή στάσης σε όρο που έθεσε «το ακροδεξιό κόμμα των Γκρίζων Λύκων προκειμένου να στηρίξει τον Ερντογάν στις βουλευτικές εκλογές».