Κλιματική κρίση: Η Ευρώπη στην «εποχή του θερμοκηπίου»

Η πιθανότητα να ναυαγήσουν οι στόχοι που τέθηκαν το 2015 στη Διάσκεψη του Παρισιού για το Κλίμα τείνει πλέον να μετατραπεί σε βεβαιότητα. Αυτό, αν μη τι άλλο, δείχνουν οι πιο πρόσφατες προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας (WMO) για την επόμενη πενταετία, από φέτος μέχρι και το 2027.

Προβλέψεις οι οποίες είναι κυριολεκτικά εφιαλτικές και εισάγουν για τα καλά τον πλανήτη και την ανθρωπότητα σε μια νέα εποχή, ξεπερνώντας το σημείο της μη επιστροφής - την «εποχή του θερμοκηπίου».

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις οι οποίες έγιναν χθες στη Γενεύη από τους αρμόδιους του WMO, σε αυτό το χρονικό διάστημα υπάρχει πιθανότητα της τάξης του 66% η μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια της Γης να είναι υψηλότερη, τουλάχιστον για ένα έτος, κατά πάνω από 1,5 βαθμό Κελσίου σε σύγκριση με την αντίστοιχη της προβιομηχανικής περιόδου.

Επίσης, η πιθανότητα ένα τουλάχιστον έτος από τα επόμενα πέντε ή το σύνολο της προαναφερθείσας περιόδου η μέση θερμοκρασία να είναι η υψηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ υπολογίζεται στο 98% - με το υπόλοιπο 2% να διατηρείται, προφανώς, για καθαρά στατιστικούς λόγους.

«Αυτή η έκθεση δεν σημαίνει πως θα υπερβούμε σε μόνιμη βάση το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου όπως αυτό καθορίστηκε στη Συμφωνία του Παρισιού με αναφορά στη μακροπρόθεσμη άνοδο της θερμοκρασίας για τα πολλά επόμενα χρόνια. Ωστόσο, ο WMO κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι θα σπάμε το φράγμα του 1,5 βαθμού σε προσωρινή βάση με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα», σημείωσε στις δηλώσεις του ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Πέτερι Τάαλας.

Ο ίδιος πρόσθεσε πως «το φαινόμενο Ελ Νίνιο αναμένεται να αναπτυχθεί τους επόμενους μήνες και, σε συνδυασμό με την ανθρωπογενή αλλαγή στο κλίμα, θα οδηγήσει τις θερμοκρασίες σε αχαρτογράφητες περιοχές για όλο τον κόσμο». Κι αυτό, όπως προειδοποίησε, «θα έχει εκτεταμένες συνέπειες για την υγεία, τη διατροφική ασφάλεια, τη διαχείριση των υδάτων και το περιβάλλον».

Είναι δε γεγονός ότι η εικόνα που επικρατεί στην Ευρώπη - ή, έστω, σε αρκετές περιοχές της - επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές και τις παραπάνω ανησυχίες. «Η κατάσταση της ξηρασίας θα επιδεινωθεί το φετινό καλοκαίρι», είπε χαρακτηριστικά ο Χόρχε Ολθίνα, στέλεχος του Πανεπιστημίου της Αλικάντε στην Ισπανία, μιας από τις χώρες που (όπως και η Πορτογαλία) δέχονται ισχυρό πλήγμα από την ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες.

Κι αυτό ενώ η κυβέρνηση της Μαδρίτης ζητά ήδη έκτακτη ενίσχυση από την ΕΕ, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες, όπως στις καλλιέργειες και ειδικά στην ελαιοπαραγωγή, καθώς η Ισπανία κινδυνεύει με μία ακόμη καταστροφή, που θα έχει ως συνέπεια να απειληθεί η ηγετική της θέση διεθνώς σε αυτόν τον τομέα.

Την ίδια στιγμή, η επιστημονική κοινότητα εκτιμά πως το καλοκαίρι που έρχεται θα είναι από τα πλέον «βίαια» που έχει γνωρίσει η Ευρώπη από άποψη θερμοκρασίας και κλιματικών  συνθηκών - κι αυτό μετά το περσινό, που ήταν το θερμότερο μέχρι σήμερα. Παρ' όλα αυτά, κυβερνήσεις και θεσμοί μάλλον δεν έχουν συνειδητοποιήσει το κακό που συμβαίνει και το πολύ μεγαλύτερο που έρχεται.

«Οι κυβερνήσεις έχουν καθυστερήσει. Οι επιχειρήσεις έχουν καθυστερήσει. Ορισμένες από αυτές, μάλιστα, δεν εξετάζουν καν το ενδεχόμενο να αλλάξουν τον τρόπο παραγωγής, προσπαθώντας απλώς να βρουν κάποιες θαυματουργές τεχνολογίες οι οποίες θα τους φέρουν νερό», δήλωσε στο Reuters, με εμφανή έκπληξη αλλά και απογοήτευση, ο Ρομπέρ Βοτάρ, διευθυντής του γαλλικού ινστιτούτου Pierre-Simon Laplace. Εμφανώς, δε, στρέφει την κριτική του και προς την κυβέρνηση της δικής του χώρας, η οποία προέρχεται από τον πιο ξηρό χειμώνα μετά το 1959, που έχει ως αποτέλεσμα να κηρυχθεί σε κατάσταση έκτασης ανάγκης όσον αφορά τη διαχείριση του νερού σε τέσσερις περιφέρειες - ενώ, όπως θα θυμούνται αρκετοί, προκάλεσε πρόσφατα βίαιες συγκρούσεις διαδηλωτών με τις δυνάμεις καταστολής, στον απόηχο της ιδιωτικοποίησης του δικτύου άρδευσης σε μια περιοχή.

Την ίδια στιγμή, ανάλογοι περιορισμοί έχουν επιβληθεί και στις δύο χώρες της Ιβηρικής, όπου οι ταμιευτήρες νερού αντιμετωπίζουν έλλειμμα της τάξης του 50% ή και ακόμη μεγαλύτερο.

«Η σοβαρή ξηρασία στη Νότια Ευρώπη είναι ιδιαιτέρως ανησυχητική, όχι μόνο για τους αγρότες εκεί, αλλά και διότι η κατάσταση αυτή θα μπορούσε να ωθήσει ακόμη υψηλότερα τις ήδη υψηλές τιμές καταναλωτή, εφόσον η παραγωγή στην ΕΕ μειωθεί σημαντικά», τόνισε από την πλευρά της η εκπρόσωπος της Κομισιόν Μίριαμ Γκαρθία Φερέρ, αναδεικνύοντας μία ακόμη επικίνδυνη διάσταση. Από πού να το πιάσει κανείς…