Η συμφωνία για τα ορυκτά ΗΠΑ – Ουκρανίας – Τι γνωρίζουμε

Η Ουκρανία προχώρησε τελικά στην παραχώρηση φυσικών της πόρων στις ΗΠΑ μετά από ασφυκτικές πιέσεις της Ουάσιγκτον που έθεσε ως όρο την εκμετάλλευση των σπάνιων γαιών της χώρας για τη συνέχεια οποιασδήποτε στήριξης. Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε θέσει επιτακτικά το ζήτημα υποστηρίζοντας μάλιστα ότι αυτός είναι ο τρόπος για να ξεχρεώσει το Κίεβο για τη βοήθεια που παρείχε η Ουάσιγκτον στον πόλεμο με τη Ρωσία.

Ο εκβιασμός των ΗΠΑ είχε λάβει σάρκα και οστά και on camera με το δημόσιο κατσάδιασμα του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο και συνεχίστηκε με την ευθεία αμφισβήτηση της εξουσίας του.

Η Ουκρανία, μπροστά και στις υπόλοιπες απαιτήσεις των ΗΠΑ που της ζητούν να προχωρήσει σε σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις, γρήγορα συμφώνησε στην προοπτική της εκμετάλλευσης των φυσικών της πόρων από την Ουάσιγκτον παζαρεύοντας τους όρους αυτής της παραχώρησης.

Τα ξημερώματα της Πέμπτης (σ.σ ώρα Ελλάδας) ΗΠΑ και Ουκρανία τελικά υπέγραψαν την περιβόητη συμφωνία. Προς το παρόν δεν είναι γνωστές οι λεπτομέρειες του σχεδίου ούτε εάν το Κίεβο έχει λάβει σε αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας, που επιδίωκε ο Ζελένσκι.

Και οι δύο πλευρές πάντως επιβεβαίωσαν ότι συστήνεται ένα επενδυτικό ταμείο για την αναζήτηση ορυκτών πόρων και καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα κατανεμηθούν τα έσοδα.

Η υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας Γιούλια Σβιριντένκο πέταξε για την Ουάσιγκτον την Τετάρτη μετά από μια προφανή πρόοδο στις διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της συμφωνίας με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ.

Αφού συναντήθηκε με τον Μπέσεντ, η Σβιριντένκο με ανάρτησή της στο Χ περιέγραψε κάποιους από τους όρους που περιλαμβάνονται στη συμφωνία.

Σύμφωνα με την ίδια θα δημιουργηθεί ένα «επενδυτικό ταμείο ανασυγκρότησης» που θα βοηθήσει στην προσέλκυση δυτικών επενδύσεων σε ουκρανικά έργα στον τομέα των ορυκτών, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

«Οι πόροι θα παραμείνουν στην ιδιοκτησία της Ουκρανίας και το Κίεβο θα επιλέξει πού θα γίνει η εξόρυξη», επεσήμανε.

«Η σύμπραξη θα είναι ισότιμη, σε βάση 50/50», έγραψε η Σβιριντένκο, προσθέτοντας ότι η συμφωνία δεν περιλαμβάνει καμία υποχρέωση χρέους προς τις ΗΠΑ.

«Οι ΗΠΑ θα διαδραματίσουν ρόλο βοηθώντας στην προσέλκυση επενδύσεων και τεχνολογίας για τα έργα στην Ουκρανία», ανέφερε.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, οι ΗΠΑ θα συνεισφέρουν νέα βοήθεια στο Κίεβο, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει, για παράδειγμα, συστήματα αεράμυνας σημείωσε ακόμα η υπουργός Οικονομικών χωρίς όμως να δίνει περαιτέρω λεπτομέρειες.

Ακόμη, τα έσοδα και οι εισφορές αυτού του επενδυτικού ταμείου δεν θα υπόκεινται σε φορολόγηση σε καμία από τις δύο χώρες.

«Η συμφωνία θα πρέπει να επικυρωθεί από την ουκρανική βουλή», ανέφερε η Σβιριντένκο και πρόσθεσε ότι με αυτή «αναγνωρίζεται η συμβολή του Κιέβου στην παγκόσμια ασφάλεια».

On behalf of the Government of Ukraine, I signed the Agreement on the Establishment of a United States–Ukraine Reconstruction Investment Fund.

Together with the United States, we are creating the Fund that will attract global investment into our country. pic.twitter.com/8ryyAMqW83

— Yulia Svyrydenko (@Svyrydenko_Y) April 30, 2025

Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δήλωσε από τη μεριά του ότι «αυτή η συμφωνία σηματοδοτεί σαφώς στη Ρωσία ότι η κυβέρνηση Τραμπ είναι δεσμευμένη σε μια ειρηνευτική διαδικασία με επίκεντρο μια ελεύθερη, κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία μακροπρόθεσμα.

Και για να είμαστε σαφείς, κανένα κράτος ή πρόσωπο που χρηματοδότησε ή προμήθευσε τη ρωσική πολεμική μηχανή δεν θα επιτραπεί να επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».

Ο Ντόναλντ Τραμπ, δεν έχασε την ευκαιρία να τονίσει ότι η συμφωνία αποτελεί ανταπόδοση των χρημάτων που έχουν δαπανήσει οι ΗΠΑ για τον πόλεμο μέχρι στιγμής.

«Ο Μπάιντεν τους παρέδωσε 350 δισ. δολάρια», δήλωσε ο Τραμπ στο δίκτυο NewsNation. Και συνέχισε: «Κάναμε μια συμφωνία όπου θεωρητικά παίρνουμε πολύ περισσότερα από τα 350 δισ. δολάρια», πρόσθεσε αν και διεθνή ΜΜΕ επισημαίνουν ότι τα χρήματα που έδωσαν οι ΗΠΑ είναι λιγότερα από όσα ισχυρίζεται ο Τραμπ.

Οι σύμμαχοι του Κιέβου εποφθαλμιούν εδώ και καιρό τον ορυκτό πλούτο της χώρας. Η Ουκρανία διαθέτει σε κοιτάσματα 22 από τα 50 υλικά που χαρακτηρίζονται ως κρίσιμα από το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ.

Σε αυτά περιλαμβάνονται σπάνιες γαίες και άλλα υλικά που είναι κρίσιμα για την παραγωγή ηλεκτρονικών συσκευών, τεχνολογιών καθαρής ενέργειας και ορισμένων οπλικών συστημάτων.

Η παγκόσμια παραγωγή ορυκτών σπάνιων γαιών και άλλων στρατηγικά σημαντικών υλικών κυριαρχείται εδώ και καιρό από την Κίνα, με αποτέλεσμα οι δυτικές χώρες να αναζητούν απεγνωσμένα άλλες εναλλακτικές πηγές – συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.

Ένα μνημόνιο κατανόησης που εκπονήθηκε υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν πέρυσι ανέφερε ότι οι ΗΠΑ θα προωθούσαν «επενδυτικές ευκαιρίες στα μεταλλευτικά έργα» της Ουκρανίας σε αμερικανικές εταιρείες με αντάλλαγμα τη δημιουργία οικονομικών κινήτρων από το Κίεβο και την εφαρμογή καλών επιχειρηματικών και περιβαλλοντικών πρακτικών.

Η Ουκρανία έχει ήδη μια παρόμοια συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία υπεγράφη το 2021.

Χάρτης με τα μεταλλεύματα της Ουκρανίας/ Πηγή: BBC

Η Ρωσία δεν έχει ακόμη σχολιάσει τη συμφωνία, αλλά νωρίτερα φέτος, ο Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε στην κρατική τηλεόραση ότι είναι έτοιμος να «προσφέρει» πόρους σε Αμερικανούς εταίρους σε κοινά έργα, συμπεριλαμβανομένης της εξόρυξης στα «νέα εδάφη» της Ρωσίας – μια αναφορά στα τμήματα της ανατολικής Ουκρανίας που κατέχει η Ρωσία από την πλήρη εισβολή της πριν από τρία χρόνια.

Ο Πούτιν δήλωσε ότι μια πιθανή συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για σπάνια ορυκτά δεν αποτελεί ανησυχία και ότι η Ρωσία «αναμφίβολα διαθέτει, θέλω να τονίσω, σημαντικά περισσότερους πόρους αυτού του είδους από την Ουκρανία».

«Όσον αφορά τα νέα εδάφη, είναι το ίδιο. Είμαστε έτοιμοι να προσελκύσουμε ξένους εταίρους στα λεγόμενα νέα, στα ιστορικά μας εδάφη, τα οποία έχουν επιστρέψει στη Ρωσική Ομοσπονδία», πρόσθεσε.

Με πληροφορίες από BBC και CNN

Πηγή: in