Ελλάδα- Αίγυπτος: Ο εχθρός του εχθρού είναι φίλος

Η επίσκεψη του αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι στην Αθήνα εντάσσεται στο πλαίσιο εμβάθυνσης της στρατηγικής σχέσης Ελλάδας και Αιγύπτου.

Οι δύο χώρες έχουν σύγκλιση συμφέροντων σε μια σειρά ζητήματα, όπως η εμπέδωση της στρατηγικής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

Και οι δύο χώρες επιθυμούν τον τερματισμό των συγκρούσεων  στη Λιβύη και τη Συρία, με την ταυτόχρονη αποχώρηση από εκεί των ξένων στρατευμάτων.

Και οι δύο χώρες επιθυμούν τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.

Και οι δύο χώρες οφελούνται από τη συνεργασία σε θέματα ενέργειας και ελέγχου των μεταναστευτικών ροών. Και οι δύο χώρες έχουν συμφέροντα στην τήρηση του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα  του Δικαίου της Θάλασσας.

Η παρεμπόδιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα θίγει τόσο την Αίγυπτο όσο και την Ελλάδα.

Ομως, πέρα από τα πιο πάνω συμφέροντα, συνδετικό δεσμό μεταξύ των δύο χωρών αποτελεί η επιθετικότητα της Τουρκίας σε μια σειρά θεμάτων που τις αφορούν ατομικώς.

Οι στενές σχέσεις των δύο χωρών στηρίζονται στη λογική της αντισυσπείρωσης: ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος.

Η επιθετικότητα της Τουρκίας κατά της Ελλάδας είναι γνωστή και δεν χρειάζεται να αναφερθούμε εδώ. Αξίζει όμως να δούμε πού αποκλίνουν τα συμφέροντα της Τουρκίας με την Αίγυπτο.

 Πρώτον, η Αίγυπτος, μια μεγάλη αραβική χώρα με πληθυσμό μεγαλύτερο της Τουρκίας, δεν δέχεται να υποβιβαστεί στον ρόλο του δορυφόρου που της επιφυλάσσει η νεο-οθωμανική Τουρκία.

Δεύτερον, η Αίγυπτος και η Τουρκία ανήκουν σε ανταγωνιστικά γεωπολιτικά στρατόπεδα. Η Αίγυπτος έχει στρατηγική συμμαχία με τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, ενώ η Τουρκία έχει συγκροτήσει ανταγωνιστικό άξονα με το Κατάρ.

 Τρίτον, η Τουρκία έχει ιστορικά υποστηρίξει τους ακραίους ισλαμιστές  «αδελφούς μουσουλμάνους» που αποτελούν θανάσιμη απειλή για το καθεστώς Σίσι.

Τέταρτον, στη Λιβύη η Τουρκία και η Αίγυπτος έχουν ευθέως εμπλακεί σε «πόλεμο δι’ αντιπροσώπων». Η Τουρκία στηρίζει το καθεστώς της Δυτικής Λιβύης, το οποίο διέσωσε από βέβαιη ήττα με στρατιωτική επέμβαση, ενώ η Αίγυπτος τον στρατηγό Χαφτάρ στην Ανατολική Λιβύη.

 Πέμπτον, τα συμφέροντα της Αιγύπτου συγκρούονται με τις ηγεμονικές φιλοδοξίες της Τουρκίας να ελέγξει τον ενεργειακό πλούτο και τους θαλάσσιους δρόμους του εμπορίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Το  τουρκολυβικό μνημόνιο είναι ανάθεμα για την Αίγυπτο.

Εκτον, η Τουρκία πρόσφατα εγκαινίασε έναν χερσαίο γεωπολιτικό διάδρομο από τον Περσικό Κόλπο προς την Ευρωπαϊκή Ενωση  μέσω Κωνσταντινούπολης με σκοπό να παρακάμψει τη Διώρυγα του Σουέζ, πράγμα που πλήττει ευθέως την οικονομία της Αιγύπτου.

 Εβδομον, η Τουρκία υποστηρίζει την Αιθιοπία, η οποία βρίσκεται σε διαμάχη με την Αίγυπτο αναφορικά με τη μείωση της ποσότητας των νερών του Νείλου (λόγω κατασκευής ενός μεγάλου υδροηλεκτρικού φράγματος στις πηγές του Νείλου στην Αιθιοπία). Για την Αίγυπτο αυτό είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας, αφού πάνω από το 90% των αναγκών της σε νερό καλύπτονται από τον Νείλο.

n Τέλος, η Τουρκία με τη στρατιωτική παρουσία της στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, το Κατάρ, το Σουδάν, τη Σομαλία και τη Λιβύη έχει περικυκλώσει την Αίγυπτο, πράγμα που συνιστά απειλή.