Απλά λίγο φως

Ο Plectranthus verticillatus της οικογένειας των Lamiaceae, ευρέως γνωστός ως «σουηδικός κισσός», «Swedish Ivy», είναι ένα πολυετές παχύφυτο, τροπικής προέλευσης, ιθαγενές των δασών της Νοτιοανατολικής Αφρικής. Αποτελεί συγγενή της μέντας, και όχι του κισσού, όπως υπονοεί το εμπορικό του όνομα, το οποίο απέκτησε καθώς οι πλήκτρανθοι, καλλιεργούμενοι ως καλλωπιστικά φυτά, έγιναν πρώτα δημοφιλείς στη Σουηδία.

Ο σουηδικός κισσός που μας ενδιαφέρει ζούσε στο Οβάλ Γραφείο, και συγκεκριμένα πάνω στην κορνίζα του τζακιού, εδώ και καμιά πενηνταριά χρόνια, προσφέροντας ένα όμορφο φόντο για συναντήσεις με αμέτρητους ξένους ηγέτες και αξιωματούχους. Φυσικά, με την πάροδο των ετών, είχε πάρει διάφορες μορφές. Επί Τζέραλντ Φορντ και Τζίμι Κάρτερ ήταν απεριποίητος και φουντωτός. Στη διάρκεια των προεδριών του Ρόναλντ Ρίγκαν και του Τζορτζ Μπους κλαδεύτηκε και σουλουπώθηκε. Στο προεδρικό πορτρέτο του Μπιλ Κλίντον, ο κισσός εμφανίζεται σε περίοπτη θέση. Επί Τζορτζ Μπους του νεότερου, χωρίστηκε σε τρεις τακτοποιημένους θάμνους. Επί Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος τον αντικατέστησε, προσωρινά, με μια διαφορετική ποικιλία κισσού, έγινε ένας πλατύς, απλωτός θάμνος. Για την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, κόπηκε σε δύο μικρότερα φυτά. Επί Τζο Μπάιντεν, έγινε πάλι πιο πλατύς και πλούσιος. Στο μεταξύ, αναρίθμητοι απόγονοί του απέκτησαν δική τους ζωή, χάρη σε μοσχεύματα, στα σπίτια πρώην εργαζομένων στον Λευκό Οίκο, καθώς και φίλων και συγγενών αυτών. Ο σουηδικός κισσός του Οβάλ Γραφείου ήταν ένα σύμβολο. Οπως είχε δηλώσει η διακοσμήτρια των Κλίντον, η Κάκι Χόκερσμιθ, σε μια συνέντευξή της το 1994, «αυτός ο κισσός ήταν ανέκαθεν εκεί. Δεν μπορούμε να τον αγγίξουμε». Ηταν εκεί και όταν επέστρεψε ο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Μέχρι τον Φεβρουάριο, όμως, είχε εξαφανιστεί. Τη σύντομη ιστορία που συνοδεύει αυτόν τον σουηδικό κισσό την είχε πει ο Μπιλ Κλίντον σε μια δεξίωση του 2000 στο Δουβλίνο: «Στο Οβάλ Γραφείο του προέδρου, στο τζάκι, υπάρχει ένας όμορφος κισσός που βρίσκεται εκεί εδώ και σχεδόν 40 χρόνια. Προσφέρθηκε στον πρόεδρο Κένεντι από τον τότε πρεσβευτή της Ιρλανδίας στις ΗΠΑ ως ένα διαρκές σημάδι της σχέσης αγάπης μεταξύ των δύο λαών μας».

Αυτή η ιστορία, βέβαια, ίσως να μην είναι αληθινή. Οι αρχειονόμοι στην Προεδρική Βιβλιοθήκη John F. Kennedy δεν έχουν καταφέρει να βρουν στοιχεία για την προέλευση του φυτού. Υπάρχουν αρχεία και φωτογραφίες του ιρλανδού πρεσβευτή να προσφέρει στον Κένεντι ένα βάζο με τριφύλλια, σημειώνουν, αλλά όχι κισσό. Μια μελετήτρια του Κένεντι, η Μπάρμπαρα Αν Πέρι, επεσήμανε πως η πρώτη χρονολογημένη φωτογραφία που κατάφερε να βρει με τον κισσό στο Οβάλ Γραφείο είναι από την εποχή της κυβέρνησης Φορντ. «Δεν βγάζει νόημα, έτσι δεν είναι;», αναρωτήθηκε. «Ενας ιρλανδός πρεσβευτής να προσφέρει σουηδικό κισσό; Θέλω να πω, ίσως να ήταν ο σουηδός πρεσβευτής». Οπως προείπαμε, βέβαια, το φυτό δεν είναι σουηδικό. Ούτε κισσός είναι. Μικρή σημασία έχει, όμως. Τα πολιτικά σύμβολα συχνά αντιπροσωπεύουν αυτό που θέλει ο κόσμος να είναι αλήθεια.

Τι συμβολίζουν, λοιπόν, τα επτά επίχρυσα διακοσμητικά αντικείμενα με τα οποία αντικατέστησε ο Ντόναλντ Τραμπ τον κισσό πάνω στο τζάκι του Οβάλ Γραφείου; Και πού πήγε ο κισσός;

Πρώτος αντιλήφθηκε την αλλαγή ένας συγγραφέας από το Μέριλαντ, ο Τζέιμι Κιρκπάτρικ, πριν από τρεις εβδομάδες – βασικά, τη μέρα που ο Τραμπ και ο Βανς θέλησαν να εξευτελίσουν δημόσια τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Τι είναι αυτά τα χρυσά δοχεία; αναρωτήθηκε. Επαθλα γκολφ; «Το πιο διάσημο φυτό εσωτερικού χώρου της χώρας αγνοείται», ενημέρωσε το ευρύ κοινό το περιοδικό «Mother Jones» στις 8 Μαρτίου. Σε μια κοινότητα του Reddit αφιερωμένη στα φυτά, κάποιοι υπέθεσαν τα χειρότερα. Μήπως ο κισσός «πέθανε από αμέλεια»; αναρωτήθηκε ένας χρήστης την περασμένη εβδομάδα. Ή «μήπως βρίσκεται σε καμιά χρυσή γλάστρα στο Μαρ-α-Λάγκο»; Μια δημοσιογράφος της «Washington Post», η Μάουρα Τζούντκις, βάλθηκε να εξιχνιάσει το μυστήριο. Διαπίστωσε, κατ’ αρχάς, πως τα φανταχτερά διακοσμητικά αντικείμενα που αντικατέστησαν τον κισσό δεν είναι έπαθλα γκολφ αλλά επίχρυσα τεχνουργήματα από τη συλλογή του Λευκού Οίκου. Οσο για τον χαμένο κισσό, έπειτα από μέρες τηλεφωνημάτων και ηλεκτρονικών μηνυμάτων σε δεκάδες ενοίκους του Λευκού Οίκου, πρώην και νυν, η Τζούντκις έφτασε σε κάποιον που μπορούσε να την ενημερώσει, υπό τον όρο της ανωνυμίας: ο σουηδικός κισσός έχει μεταφερθεί σε ένα θερμοκήπιο εντός  του περιβάλλοντος χώρου του Λευκού Οίκου, μακριά από τα μάτια του κοινού.

Τ ο «γιατί» δεν είναι σαφές. Ισως γιατί ο Τραμπ λατρεύει καθετί χρυσό και επιδεικτικό, ίσως πάλι γιατί απεχθάνεται καθετί που συνδέεται με δημοκρατικούς προκατόχους του, όπως ο Μπάιντεν και ο Ομπάμα. Σε άλλο πράγμα στάθηκε όμως η αμερικανίδα δημοσιογράφος. Στο γεγονός ότι ο κισσός δεν έχει πεθάνει, έφυγε μεν από το Οβάλ Γραφείο, προς το παρόν, αλλά ζει με τους φροντιστές του, η πρασινάδα του συνεχίζει να αναπτύσσεται, μια αλυσίδα χεριών συνεχίζει να τον πολλαπλασιάζει. «Και όσο υπάρχουν άνθρωποι πρόθυμοι να τον ποτίσουν, να τον θρέψουν και να τον μοιραστούν, ο κισσός δεν θα πεθάνει. Απλά χρειάζεται λίγο φως».

Υπομονή, λοιπόν, και ψυχραιμία.