Πορτογαλία: Πέθανε ο αρχηγός της «Επανάστασης των Γαρυφάλλων» Οτέλο ντε Καρβάλιο

Ο Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο, στρατηγός του “κινήματος των λοχαγών” που ανέτρεψε τη δικτατορία στις 25 Απριλίου 1974 στην Πορτογαλία, απεβίωσε σήμερα στη Λισαβόνα σε ηλικία 84 ετών, ανακοίνωσε ο συνταγματάρχης Βάσκο Λουρένσο, εκπρόσωπος των λοχαγών του Απριλίου.

Ο “Οτέλο”, όπως τον αποκαλούσαν οι Πορτογάλοι, απεβίωσε στο στρατιωτικό νοσοκομείο στη Λισαβόνα, όπου είχε εισαχθεί, σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης.

Η κηδεία του θα γίνει την ερχόμενη Τετάρτη, ανέφερε η Ένωση 25η

Απριλίου, κληρονόμος του “κινήματος των λοχαγών”, διευκρινίζοντας πως θα αποτεφρωθεί.

“Έγινε δικαίως ένα από τα σύμβολα” της Επανάστασης που “έθεσε τέρμα στην πιο μακρά δικτατορία του 20ού αιώνα στην Ευρώπη ανοίγοντας τον δρόμο στη δημοκρατία”, υπογράμμισε σε μια ανακοίνωση το γραφείο του Πορτογάλου πρωθυπουργού, Αντόνιο Κόστα, ο οποίος ανέδειξε τις “στρατηγικές και επιχειρησιακές ικανότητές του” καθώς και τη “δέσμευση και γενναιοδωρία του”.

Ο υπουργός Άμυνας, Ζοάο Γκόμες Κραβίνιο, του απέτισε φόρο τιμής για τον “ρόλο του στην κατάκτηση της ελευθερίας”.

Ο διοικητής Οτέλο ντε Καρβάλιο, “στρατιωτικός εγκέφαλος” της Επανάστασης των Γαρυφάλλων, καθοδήγησε μέσα στην ανωνυμία την εξέγερση των λοχαγών που έθεσε τέρμα, μέσα σε ένα πρωινό, σχεδόν χωρίς να χυθεί καθόλου αίμα, σε περισσότερα από 40 χρόνια δικτατορίας του Σαλαζάρ.

Ελευθερία της έκφρασης, καθολική ψηφοφορία, ισότητα ευκαιριών ανδρών και γυναικών, δικαίωμα στην απεργία, κοινωνική ασφάλιση για όλους… οι Πορτογάλοι ανακάλυπταν τότε τη δημοκρατία.

Ο “Οτέλο” γεννήθηκε στη Μοζαμβίκη το 1936 και ξεκίνησε τη στρατιωτική σταδιοδρομία του τη δεκαετία του 1960, ενώ η χώρα είχε εμπλακεί στους αποικιακούς πολέμους.

Μετά την Επανάσταση, η δημοφιλία του τον έκανε να ελπίζει σε έναν βαρύνοντα πολιτικό ρόλο, και ήταν υποψήφιος δύο φορές στις προεδρικές εκλογές, το 1976 ως υποψήφιος λαϊκών οργανώσεων και το 1980 ως επικεφαλής ενός ακροαριστερού κινήματος.

Αποκλίνουσα και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, καταδικάστηκε το 1987 σε φυλάκιση 15 ετών για ηθική συνέργεια στις επιθέσεις της άκρας αριστεράς, στη συνέχεια αμνηστεύθηκε το 1996. Είχε κατηγορηθεί για συμμετοχή στο μυστικό κίνημα FP-25 που ενεπλάκη σε πολλές φονικές επιθέσεις από το 1980 έως το 1987.

Το τρομερό παιδί της Επανάστασης, που πέρασε πέντε χρόνια στη φυλακή, διακήρυττε πάντα την αθωότητά του και καταδίκαζε τη βία, όμως είχε παραδεχθεί πως ήταν ο εμπνευστής ενός “συνολικού σχεδίου” που αποσκοπούσε στην κατάληψη της εξουσίας από τους εργάτες.

“Έπαιξε έναν διεστραμμένο και ολέθριο ρόλο στην περίοδο που ακολούθησε την 25η Απριλίου”, ανέφερε σε μια ανακοίνωση το ακροδεξιό κόμμα Chega (Αρκετά).

Ο λοχαγός του Απριλίου, που “προξενεί και προξένησε βαθύ διαχωρισμό στην πορτογαλική κοινωνία”, ήταν “ένας πρωταγωνιστής πρώτης γραμμής σε μια κρίσιμη στιγμή της σύγχρονης πορτογαλικής ιστορίας”, παραδέχθηκε από την πλευρά του ο Πορτογάλος πρόεδρος Μαρσέλο Ρεμπέλο σε Σόουζα σε μια ανακοίνωση.

Ο συντηρητικός αρχηγός του κράτους διευκρίνισε εξάλλου πως είναι “πολύ νωρίς” για να “μπορέσει να τον κρίνει η ιστορία με την απαραίτητη απόσταση”.

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Χιλιάδες κόσμου, που, εν τω μεταξύ, είχαν πλημμυρίσει τους δρόμους της Λισαβόνας, προέτρεψαν τους κυβερνητικούς στρατιώτες να ενωθούν με τους επαναστάτες και να βάλουν στις κάννες των όπλων τους από ένα κόκκινο γαρύφαλλο, που την εποχή της άνοιξης αφθονούν στην Πορτογαλία. Ο δικτάτορας Καετάνο αργά το απόγευμα αναχώρησε για τη Βραζιλία και δεν επέστρεψε ποτέ στη χώρα, μέχρι το 1980 που πέθανε.

Τη διακυβέρνηση της Πορτογαλίας θα αναλάβει για τα επόμενα δύο χρόνια η επταμελής «Χούντα Εθνικής Σωτηρίας», με επικεφαλής τον στρατηγό Αντόνιο Ριμπέιρο ντε Σπίνολα. Την περίοδο αυτή δόθηκε στους κόλπους της σκληρή μάχη για την εξουσία μεταξύ αριστερών και δεξιών αξιωματικών. Η επικράτηση των μετριοπαθών δυνάμεων οδήγησε στο σημαδιακό 1976. Το έτος αυτό ψηφίστηκε το νέο δημοκρατικό Σύνταγμα κι έγιναν οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές, που ανέδειξαν στην Προεδρία τον στρατηγό Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες και στην πρωθυπουργία τον σοσιαλιστή Μάριο Σοάρες. Η Πορτογαλία μπήκε οριστικά σε δημοκρατική ρότα και το 1986 έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ως άμεσο αποτέλεσμα της επικράτησης των επαναστατών ήταν η διάλυση της αποικιοκρατικής Πορτογαλίας. Η Γουϊνέα – Μπισάου κέρδισε την ανεξαρτησίας της το 1974 κι ένα χρόνο αργότερα η Μοζαμβίκη, η Αγκόλα, το Σάο Τομέ ε Πρίνσιπε και τα Νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου. Η «Επανάσταση των Γαρυφάλλων» προκάλεσε το «τρίτο κύμα του εκδημοκρατισμού», όπως το ονόμασε ο γνωστός πολιτικός επιστήμονας Σάμιουελ Χάντιγκτον, που εξαπλώθηκε στην Ελλάδα (24 Ιουλίου 1974), την Ισπανία (1975) και τη Λατινική Αμερική.