Ιράκ: Ο στρατός αναγκάζει εκτοπισμένους να επιστρέψουν για να ψηφίσουν στις εκλογές

Οι ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας αναγκάζουν αμάχους να επιστρέψουν παρά τη θέλησή τους από καταυλισμούς προσφύγων σε μη ασφαλείς περιοχές στη σουνιτική, κυρίως, επαρχία Άνμπαρ εκθέτοντάς τους σε κίνδυνο θανάτου από μη εκραγείσες βόμβες και πράξεις αντεκδίκησης, δήλωσαν πρόσφυγες και εργαζόμενοι σε υπηρεσίες βοήθειας.

Η διαχείριση του θέματος περισσότερων από δύο εκατομμύρια Ιρακινών εκτοπισμένων λόγω του πολέμου εναντίον του Ισλαμικού Κράτους είναι ένα από τα πιο δύσκολα καθήκοντα του πρωθυπουργού Χάιντερ αλ-Αμπάντι. Ωστόσο επικριτές του λένε πως ενδιαφέρεται περισσότερο να κερδίσει

Οι αρχές στέλνουν πίσω ανθρώπους παρά τη θέλησή τους, λένε πρόσφυγες και εργαζόμενοι σε υπηρεσίες βοήθειας, ώστε να διασφαλίσουν ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν στην ώρα τους. Οι πολίτες πρέπει να βρίσκονται στον τόπο καταγωγής τους προκειμένου να ψηφίσουν και αν δεν επιστρέψουν στα σπίτια τους, οι εκλογές μπορεί να καθυστερήσουν.

Ο Αμπάντι απολαμβάνει υψηλά ποσοστά δημοτικότητας μετά την ήττα του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και επιθυμεί οι εκλογές να διεξαχθούν όπως έχει προβλεφθεί.

Αυτή η στρατηγική ενέχει κινδύνους. Ο Αμπάντι κινδυνεύει να απομακρύνει τους σουνίτες ψηφοφόρους αν οι εκτοπισμένοι σουνίτες φανεί ότι υποφέρουν εξαιτίας της αναγκαστικής επιστροφής τους σε επικίνδυνες περιοχές.

Ο Αμπάντι επιδιώκει μια δεύτερη θητεία στην οποία σχεδιάζει να καταπολεμήσει τη διαφθορά και να διατηρήσει την εθνική ενότητα απέναντι στις κουρδικές αυτονομιστικές τάσεις. Θα χρειαστεί όλες τις ψήφους που μπορεί να συγκεντρώσει προκειμένου να αντιμετωπίσει υποψήφιους οι οποίοι συνδέονται με υποστηριζόμενες από το Ιράν σιιτικές πολιτοφυλακές.

Από συνεντεύξεις με εργαζόμενους σε υπηρεσίες βοήθειας και δεκάδες εκτοπισμένους σε καταυλισμούς στην πόλη Αμριγιάτ αλ-Φαλούτζα, που βρίσκεται στη σουνιτική επαρχία Άνμπαρ, σε απόσταση 40 χλμ. από τη Βαγδάτη, καθώς και με πολλές οικογένειες που επέστρεψαν με τη βία σε άλλες περιοχές της επαρχίας, φαίνεται πως πολλοί αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους και ορισμένοι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν.

Εργαζόμενοι σε οργανώσεις αρωγής δήλωσαν πως στρατιωτικά φορτηγά φθάνουν χωρίς προειδοποίηση στους καταυλισμούς και διοικητές φωνάζουν ονόματα από λίστες δίνοντας στους ανθρώπους μια ώρα για να ετοιμάσουν τα πράγματά τους και να φύγουν.

Σύμφωνα με εργαζόμενους σε υπηρεσίες βοήθειας, που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας, 2.400 έως 5.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στο διάστημα 21 Νοεμβρίου-2 Ιανουαρίου.

“Αυτές οι επιστροφές δεν γίνονται με ασφάλεια”, δήλωσε ένας εργαζόμενος. “Ακόμη κι εκείνοι που δεν αντιστέκονται ανοικτά, στην πραγματικότητα δεν έχουν άλλη επιλογή. Δεν μπορούν να πουν όχι σε μια ομάδα ανθρώπων με όπλα.”

Ιρακινός στρατιωτικός εκπρόσωπος δήλωσε πως ο ισχυρισμός πως ο στρατός αναγκάζει εκτοπισμένους πολίτες να επιστρέψουν παρά τη θέλησή τους είναι υπερβολικός.

“Κύριο μέλημά μας είναι η ασφάλεια των πολιτών μας, δουλειά μας είναι να τους προστατεύουμε”, δήλωσε ο εκπρόσωπος της κοινής διοίκησης επιχειρήσεων, ταξίαρχος Γιαχία Ραζούλ, στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.

Ωστόσο “οι πολίτες πρέπει να επιστρέψουν στα σπίτια τους” τώρα που το Ισλαμικό Κράτος έχει ηττηθεί, είπε.

Εργαζόμενοι σε οργανώσεις αρωγής δήλωσαν πως τοπικοί στρατιωτικοί διοικητές τούς είπαν ότι οι εντολές έρχονται από το γραφείο του Αμπάντι. Ο εκπρόσωπος του πρωθυπουργού δεν απάντησε σε αιτήματα για σχόλια.

Στις 25 Νοεμβρίου οι δυνάμεις ασφαλείας έφθασαν σε έναν καταυλισμό στην Αμριγιάτ αλ-Φαλούτζα και είπαν στον Σάλεχ Άχμεντ, 37 ετών, και στην οικογένειά του να επιστρέψουν στη γενέτειρά τους Μπετάγια, δήλωσε ο πατέρας του, Μαχντί Άχμεντ.

Αρνήθηκαν επειδή γνωστοί τους που βρίσκονταν εκεί τούς είπαν ότι η περιοχή είναι γεμάτη βόμβες που δεν έχουν εκραγεί τις οποίες άφησαν πίσω τους καθώς υποχωρούσαν οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους και πως τα σπίτια τους έχουν καταστραφεί.

Τοπικός διοικητής τούς διαβεβαίωσε πως η περιοχή είναι ασφαλής λέγοντας πως “είναι καλύτερα να πάτε να ζήσετε σε ένα αντίσκηνο στη γενέτειρά σας παρά σε ένα αντίσκηνο στον καταυλισμό”.

Ο Σάλεχ πήρε απρόθυμα τη γυναίκα του και κάποια από τα παιδιά του και ανέβηκε στο φορτηγό. Ο Μαχντί Άχμεντ, 72 ετών, έμεινε στον καταυλισμό με την άρρωστη γυναίκα του, άλλον έναν γιο, και κάποια από τα παιδιά του Σάλεχ των οποίων τα ονόματα δεν ήταν στη λίστα.

“Του έδωσαν ένα αντίσκηνο. Επέστρεψε στο κατεστραμμένο μας σπίτι και προσπάθησε να το στήσει στην αυλή μας”, είπε ο Μαχντί Άχμεντ στο Ρόιτερς από τον καταυλισμό στην Αριγιάτ αλ-Φαλούτζα.

Σημειώθηκε μια έκρηξη. Η γυναίκα του Σάλεχ σκοτώθηκε και η κόρη του υπέστη εγκαύματα σε όλο το σώμα. Ο Σάλεχ έχασε ένα μάτι και τραυματίστηκε σοβαρά στο άλλο, σύμφωνα με έναν από τους γιους του που ήταν παρών στο δυστύχημα.

Η περίπτωση του Άχμεντ δεν είναι η μοναδική. Ο Αμπντάλα, 17 ετών, δήλωσε στο Ρόιτερς πως η οικογένειά του αναγκάστηκε να επιστρέψει στην πόλη Τζουέιμπεχ στις 26 Νοεμβρίου.

Μία εβδομάδα αργότερα άνδρες με καλυμμένα τα πρόσωπα έφθασαν στο σπίτι της οικογένειας στις 2.00 π.μ. απαιτώντας να μιλήσουν με τον πατέρα. Όταν αρνήθηκε να ανοίξει την πόρτα, την έσπασαν, μπήκαν μέσα και άρχισαν να πυροβολούν. Ο πατέρας του Αμπντάλα τραυματίστηκε στο πόδι και η μητέρα του έχασε ένα δάκτυλο.

Η οικογένεια δεν γνωρίζει τι ήθελαν οι άνδρες.

“Δεν είναι ότι δεν θέλουμε να επιστρέψουμε αλλά [η επιστροφή] θα πρέπει να είναι ασφαλής”, δήλωσε ο Αμπντάλα που τώρα συντηρεί την οικογένειά του εργαζόμενος σε ένα κατάστημα στη Φαλούτζα.

Για πολλούς δεν είναι οικονομικά εφικτό να φύγουν από τους καταυλισμούς, όπου μπορούν να στήσουν κουρεία ή πάγκους για να πωλούν φρούτα σε αυτοσχέδιες αγορές κερδίζοντας περίπου 50 δολάρια τον μήνα.

Δεν θα μπορούσαν να βγάλουν αυτά τα χρήματα στη γενέτειρά τους όπου δουλειές, βασικές υπηρεσίες και σχολεία απλώς δεν υφίστανται.

“Δεν έχω την οικονομική δυνατότητα να επιστρέψω”, είπε ο κάτοικος του καταυλισμού Αλάα Χουσέιν.

Ένας άνδρας ο πατέρας του οποίου πάσχει από νεφρική ανεπάρκεια δήλωσε ότι αν φύγει από τον καταυλισμό θα χάσει την πρόσβαση στο μηχάνημα αιμοδιάλυσης του καταυλισμού. Το χωριό του, 450 χλμ. από τον καταυλισμό, δεν διαθέτει τέτοιο μηχάνημα.

“Θα επιστρέψω όταν υπάρξουν οι κατάλληλες υπηρεσίες υγείας εκεί, αλλά γιατί πρέπει να φύγω νωρίτερα;” είπε ο Τζάσεμ Άλι, 37 ετών.

Πέντε κάτοικοι του καταυλισμού είπαν ξεχωριστά στο Ρόιτερς πως αναγκάστηκαν να φύγουν αλλά επέστρεψαν επειδή τα σημεία ελέγχου που διαχειρίζονται υποστηριζόμενες από το Ιράν σιιτικές πολιτοφυλακές απαιτούν έως και 400 δολάρια για να αφήσουν τον κόσμο να περάσει, ένα ποσό που κανείς δεν μπορεί να δώσει.

Μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω του φόβου αντιποίνων. Το Ρόιτερς δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει την πληροφορία από ανεξάρτητη πηγή.

Διπλωμάτης των ΗΠΑ στη Βαγδάτη δήλωσε πως έχει ακούσει πληροφορίες για αναγκαστικές επιστροφές, για τις οποίες η πρεσβεία επέστησε την προσοχή της ιρακινής κυβέρνησης.

Είπε πως η κυβέρνηση τόνισε πως είναι δεσμευμένη σε ασφαλείς και εθελοντικές επιστροφές, αλλά είπε επίσης πως “υπάρχει πραγματική επιθυμία να επιστρέψουν οι άνθρωποι στα σπίτια τους το ταχύτερο δυνατό”.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, περισσότεροι από τους μισούς εκτοπισμένους Ιρακινούς έχουν ήδη επιστρέψει. Περισσότεροι από 3,2 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν επιστρέψει στα σπίτια τους στα τέλη Δεκεμβρίου, με 2,6 εκατομμύρια να παραμένουν εκτοπισμένοι, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.

Για τον Μαχντί Άχμεντ, η κυβέρνηση κατάφερε το αντίθετο από εκείνο που επιδίωκε.

“Το κάνουν αυτό λόγω των εκλογών, αλλά αν επιστρέψω και δω ότι το σπίτι μου έχει καταστραφεί, τα λεφτά μου έχουν εξαφανιστεί, και η ζωή μου έχει διαλυθεί, γιατί να τους ψηφίσω;” διερωτήθηκε.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ