Μονόκερος εν τη γενέσει: Μια από τις νεότερες spinoffs του ΑΠΘ φιλοδοξεί να κάνει εξυπνότερα τα… ρομπότ!

 Ο Γιώργος δουλεύει σε ένα μικρό εργοστάσιο της Μακεδονίας, ως ανειδίκευτος εργάτης. Δεν έχει γνώσεις ρομποτικής, ούτε προγραμματισμού, αλλά μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα θα «διδάξει» σε έναν ρομποτικό βραχίονα πώς να λύσει ένα εντελώς καινούργιο «πρόβλημα». Δηλαδή, πώς να τοποθετήσει μια σειρά από συσκευασίες μπισκότων σε ένα χαρτοκιβώτιο με διαστάσεις διαφορετικές από αυτές που χρησιμοποιούνται συνήθως. Οι εναλλαγές προϊόντων στο εργοστάσιο είναι συχνές τις τελευταίες εβδομάδες και, κανονικά, τα ρομπότ θα έπρεπε να επαναπρογραμματίζονται κάθε φορά -με τη συγγραφή κώδικα- για τη νέα εργασία, διαδικασία που θα μπορούσε να διαρκέσει ακόμα και ημέρες, με ό,τι αυτό σημαίνει σε χρόνο και χρήμα. Όχι στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως: πατώντας ένα κουμπί και παίρνοντας το ρομπότ … από το χεράκι, ο Γιώργος μπορεί να του δείξει την επιθυμητή ενέργεια και, στη συνέχεια, αυτό να την πραγματοποιήσει όσες φορές χρειάζεται, χωρίς να προγραμματιστεί εκ νέου και χωρίς άλλη καθοδήγηση! Δεν είναι «τυφλό» όπως οι περισσότεροι ρομποτικοί βραχίονες, αφού διαθέτει 3D μηχανική όραση, ενώ είναι ευέλικτο, εύχρηστο και έξυπνο και μπορεί να διδάσκεται με τον ίδιο τρόπο που μαθαίνει ένας μαθητής από τον δάσκαλο του.

   Πώς; Χάρη στο πρωτοποριακό λογισμικό, που ανέπτυξε ομάδα ερευνητών από το Εργαστήριο Αυτοματοποίησης & Ρομποτικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), οι οποίοι ίδρυσαν μια από τις νεαρότερες εταιρείες-τεχνοβλαστούς (spin off) του ιδρύματος, την «Progressive Robotics». Ο ανειδίκευτος εργάτης Γιώργος είναι μεν φανταστικό πρόσωπο, αλλά οι δυνατότητες που περιγράφονται παραπάνω καθόλα πραγματικές. Η «νεογέννητη» spinoff ιδρύθηκε μόλις τον Ιούλιο του 2023 από τους ερευνητές Φώτη Δημέα και Μάριο Κιάτο και την καθηγήτρια Ζωή Δουλγέρη. Η λύση που προτείνει επιτρέπει στους ανθρώπους να δείξουν στα ρομπότ, πολύ εύκολα, πώς να εκτελούν εργασίες συσκευασίας και παλετοποίησης με χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης και μιας κάμερας χαμηλού κόστους, μέσα σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα, χωρίς προγραμματισμό.

   Ο CEO της εταιρείας, Φώτης Δημέας, που εκπόνησε το διδακτορικό του πάνω στη συνεργασία ανθρώπου-ρομπότ, εξηγεί ότι ανέκαθεν ήθελε να δει το αποτέλεσμα της έρευνας να περνάει στην πράξη της αγοράς και γρήγορα αντιλήφθηκε ότι, επειδή είναι μάλλον δύσκολο να έρθει …η αγορά σε εσένα, πρέπει να πας εσύ στην αγορά: «έτσι, μαζί με τον Μάριο, αφήσαμε το καπελάκι του ερευνητή και βάλαμε το καπελάκι του επιχειρηματία. Είναι αγχωτικό και δύσκολο να φοράς αυτό το καπέλο, αλλά ταυτόχρονα είναι εξαιρετικά συναρπαστικό» λέει, περιγράφοντας την εμπειρία των τελευταίων μηνών.

   Η τεχνολογία που επιτρέπει τα ρομπότ να γίνουν πιο έξυπνα, αναπτύχθηκε από την ομάδα στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου «ProgHRC», που είχε ξεκινήσει πριν από τρία χρόνια, στο Εργαστήριο Αυτοματοποίησης και Ρομποτικής του ΑΠΘ. Μάλιστα, το επιχειρηματικό σχέδιο της ομάδας κατέκτησε την πέμπτη θέση στον 13ο διαγωνισμό του προγράμματος «NBG Seeds» της Εθνικής Τράπεζας. Σήμερα η ομάδα όχι μόνο έχει πλέον αναπτύξει το Ελάχιστο Βιώσιμο Προϊόν (ΜVP) της, όχι μόνο έχει υποβάλει αίτηση κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας για αυτό, αλλά βρίσκεται σε επαφή με εγκαταστάτες ρομπότ για τις τρεις πρώτες πιλοτικές εγκαταστάσεις του, σε εργοστάσια στη βόρεια Ελλάδα και τη Γερμανία. «Μέχρι το τέλος του 2024 θέλουμε να έχουμε ολοκληρώσει τις πιλοτικές εφαρμογές, ώστε το προϊόν μας να βγει στην αγορά. Στόχος μας είναι οι αγορές της Ευρώπης. Η Ελλάδα είναι για εμάς μια αγορά-πιλότος, αν και βλέπουμε ότι τα τελευταία χρόνια είναι έντονα αναπτυσσόμενη και υπάρχει αυξημένη ανάγκη για ρομπότ» επισημαίνει και προσθέτει πως οι ίδιοι οι προγραμματιστές και εγκαταστάτες ζητούν τέτοιου είδους προϊόντα, καθώς τους απαλλάσσουν από εργασία ρουτίνας, απελευθερώνοντας χρόνο για πιο δημιουργικές ενασχολήσεις.

   Το προϊόν της εταιρείας, χάρη στο οποίο υπολογίζεται ότι επιτυγχάνεται εξοικονόμηση κόστους 20%-30%, σε σύγκριση με την παραδοσιακή μέθοδο προγραμματισμού, και μείωση χρόνου εγκατάστασης κατά επτά έως εννέα φορές, θα διατίθεται σε ειδικό «kit», που περιλαμβάνει το λογισμικό, την κάμερα, ένα τάμπλετ και ότι άλλο είναι απαραίτητο, για να μπορεί να υποστηρίξει με μια μεγάλη γκάμα ρομποτικών βραχιόνων και να τα κάνει πιο έξυπνα. Ουσιαστικά, το προϊόν «κουμπώνει» πάνω σε ένα ρομποτικό βραχίονα, δίνοντάς του δυνατότητες που δεν είχε προηγουμένως. «Παρόμοιες προσεγγίσεις με τη δική μας έχουν ήδη εμφανιστεί από εταιρείες- τεχνοβλαστούς προερχόμενες από μεγάλα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, που τείνουν να γίνουν “μονόκεροι” (σ.σ. νεοφυείς επιχειρήσεις, που “πιάνουν” αποτίμηση άνω του 1 δισ. δολαρίων). Η σημαντικότερη διαφορά στην προσέγγιση της Progressive Robotics είναι η ευκολία στη χρήση, που επιτρέπει σε έναν άνθρωπο να αυτοματοποιήσει σύνθετες εργασίες σε ελάχιστο χρόνο και χωρίς να χρειάζεται καμία απολύτως εξειδίκευση» σημειώνει ο Φώτης και διευκρινίζει ότι η «Progressive Robotics»  παρουσίασε πρόσφατα την τεχνολογία της στην «Automatica 2023» στη Γερμανία, μια από τις σημαντικότερες εμπορικές εκθέσεις ρομποτικής παγκοσμίως, υλοποιώντας τη στρατηγική της για είσοδο στην παγκόσμια αγορά.

   «Οι μηχανικοί παραγωγής συχνά λένε “όταν κάτι δουλεύει, δεν το πειράζεις”, αλλά με τη συγκεκριμένη λύση ακόμα και ένας ανειδίκευτος εργάτης μπορεί να καθοδηγήσει ένα ρομπότ ώστε να εκτελέσει άψογα μια εντελώς διαφορετική εργασία, αυξάνοντας σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της εταιρείας που το χρησιμοποιεί, αφού οι “νεκροί” χρόνοι ουσιαστικά εκμηδενίζονται» καταλήγει ο Φώτης Δημέας.