Γιατί σουβλίζουμε αρνί την Κυριακή του Πάσχα; – Το έθιμο της «Χορευτικής Αγάπης» στην Κεφαλονιά

Το Πάσχα είναι μεγάλη γιορτή του Χριστιανισμού σε ανάμνηση της Ανάστασης του Ιησού Χριστού. Η ημέρα αυτή, όμως, για την Ελλάδα δεν είναι απλώς μια θρησκευτική γιορτή. Είναι μια γιορτή ζωής, παρέας και γεύσεων και στο επίκεντρο αυτής της ημέρας δεσπόζει ένα έθιμο βαθιά ριζωμένο στην παράδοση: το σούβλισμα του αρνιού.

Το σούβλισμα συμβολίζει τη χαρά της Ανάστασης και την κοινότητα. Από νωρίς το πρωί, στις αυλές, στις πλατείες ή ακόμη και σε μπαλκόνια των

πόλεων, στήνονται οι σούβλες.

Η προετοιμασία είναι ολόκληρη τελετουργία: το αρνί αλατίζεται, γεμίζεται συνήθως με αρωματικά και καρυκεύματα και στη συνέχεια περνιέται στη σούβλα.

Ο ψήστης αναλαμβάνει το δύσκολο έργο να το ψήνει αργά και υπομονετικά πάνω από τα κάρβουνα, συχνά για 5-6 ώρες, φροντίζοντας να το γυρίζει συνεχώς για να αποκτήσει τραγανή πέτσα και τρυφερό κρέας.

Παρά τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και την αστικοποίηση, το έθιμο παραμένει ζωντανό, αν και σε κάποιες περιπτώσεις με προσαρμογές, όπως ψησίματα σε φούρνο ή μικρότερα κομμάτια κρέατος για πρακτικούς λόγους.

Ωστόσο, είτε σε χωριά είτε σε πόλεις, το άρωμα του ψημένου αρνιού την Κυριακή του Πάσχα εξακολουθεί να ενώνει μικρούς και μεγάλους γύρω από την ίδια μεγάλη γιορτή.

Τι συμβολίζει το σούβλισμα και τι το αρνί;

Το σούβλισμα του οβελία την Κυριακή του Πάσχα αποτελεί ένα αγαπημένο έθιμο, προερχόμενο από το εβραϊκό Πάσχα, έχοντας άμεση σχέση με την έξοδο των Εβραίων από την Αίγυπτο. Σύμφωνα με την εν λόγω παράδοση, πριν ξεκινήσουν για την μεγάλη έξοδο ο Θεός μέσω του Μωυσή, είπε στο πλήθος των Εβραίων να συγκεντρωθούν σε μικρές ομάδες και να θυσιάσουν όλες οι οικογένειες από ένα αρνί.

Με το αίμα έπρεπε να βάψουν τους παραστάτες των θυρών των σπιτιών τους για να μην εξολοθρευτούν από τον άγγελο του Θεού, που εκείνο το βράδυ θα έφερνε τον θάνατο στα πρωτότοκα κάθε οικογένειας, που δεν θα είχε – με αυτό το αίμα του αρνιού – σημαδέψει την είσοδο του σπιτιού του. Μετά το πλήθος ενός εκατομμυρίου Εβραίων βγήκε από την Αίγυπτο με εντολή του ίδιου του Φαραώ.

Εκείνο το βράδυ, της εξόδου, κάθε οικογένεια πρόσφερε ως θυσία στο Θεό ένα αρνί για τη σωτηρία όλου του λαού. Το έφαγαν, χωρίς να σπάσουν τα κόκαλά του, μαζί με άζυμο ψωμί και πικρά χόρτα.

Τα αρνιά και τα κατσίκια αποτελούν εύκολη λήψη κρέατος αφού υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα. Αρνί, κατσίκι και κοκορέτσι έχουν την τιμητική τους την Κυριακή του Πάσχα.O αμνός συμβολίζει τον Χριστό, διότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε παρομοιάσει τον Ιησού με τον αμνό θεού που θα πάρει στις πλάτες του τις αμαρτίες του κόσμου.

Οι Εβραίοι ποιμένες ήταν αυτοί που έσφαζαν και προσέφεραν τα αρνιά ως θυσία στο Θεό για να τον τιμήσουν και να τον ευχαριστήσουν. Στη συνέχεια όμως οι Χριστιανοί καθιέρωσαν το Πάσχα ως δική τους εορτή.

Οι πιστοί μοιράζονται το αρνί του Πάσχα που συμβολίζει τον Χριστό, o οποίος θυσιάστηκε για μας.

Το ψήσιμο του αρνιού ανά την Ελλάδα

Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας την Κυριακή του Πάσχα ψήνουν το αρνί στη σούβλα, μαζί με το κοκορέτσι. Κάθε γωνιά της Ελλάδας αυτή τη μέρα γιορτάζει με το δικό της τρόπο:

Στην Κεφαλονιά τα παραδοσιακά φαγητά είναι κατσίκι ή αρνί και γλυκιά μυζηθρόπιτα με άνηθο.Στη Λιβαδειά οι κάτοικοι στήνουν σε σειρά υπαίθριες σούβλες και συγκεντρώνονται γύρω τους πίνοντας και τρώγοντας για ώρες.Στην Κύθνο σερβίρονται τα «αληφόνια», άγρια και πικρά ραδίκια, αλλά και τα περίφημα «τσιμπητά» -μυζηθροπιτάκια με κανέλα και μέλι!Στη Ρόδο, συνηθίζουν να σφάζουν στο σπίτι τους το αρνάκι τους και το λένε Πασκάτη ή Λαμπριώτη. Το γεμίζουν με χοντρό σιτάρι, αλεσμένο στον μύλο και το ψήνουν στον φούρνο. Το έθιμο αυτό συνηθίζεται και στη Σάμο, την Ικαρία και τη Λέσβο.Στην Κάρπαθο, το αρνί γίνεται στον φούρνο με ρύζι, πλιγούρι και εντόσθια.Στην Άνδρο, τo αρνάκι λέγεται Λαμπριάτης και μαγειρεύεται στο φούρνο με λαχανικά και ρύζι.Στη Σίφνο το αρνάκι ψήνεται στο «Μαστέλο», δηλαδή σε πήλινο δοχείο με άνηθο και κόκκινο κρασί.Στη Νάξο συνηθίζεται το παραδοσιακό «Μπατούδο», δηλαδή κατσικάκι γεμιστό με εντόσθια, λαχανικά, ρύζι, αυγά και τυρί ψημένο στο φούρνο.Σε Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία, συνηθίζουν να γεμίζουν την μπόλια του αρνιού με εντόσθια και χορταρικά και να την ψήνουν στο φούρνο.To τσούγκρισμα των αυγών

Το τσούγκρισμα αυγών είναι παραδοσιακό πασχαλινό παιχνίδι σε πολλές χριστιανικές χώρες, ενώ στην Ελλάδα γίνεται περισσότερο ως έθιμο ή παράδοση, παρά ως ανταγωνιστικό παιχνίδι ή διαγωνισμός, δεν έχει δηλαδή τόση σημασία το ποιος παίκτης ή παίκτρια κερδίζει.

Το παιχνίδι είναι απλό: Δύο άνθρωποι κρατούν από ένα σφιχτά βρασμένο αυγό και ο ένας κτυπά με οποιαδήποτε από τις δύο κορυφές του αυγού του την κορυφή του αυγού που κρατά ο άλλος. Κερδίζει όποιος σπάσει το κέλυφος (τσόφλι) του αυγού του άλλου χωρίς να σπάσει το κέλυφος του δικού του αυγού.

Καθώς συμβαίνει με οποιοδήποτε άλλο παιχνίδι, παρατηρούνται περιπτώσεις ζαβολιάς: έχουν αναφερθεί βαμμένα αυγά από ξύλο, τσιμέντο, αλάβαστρο, ακόμα και από μάρμαρο.

Πάσχα: Γιατί βάφουμε σήμερα κόκκινα τα αυγά

Το έθιμο της «χορευτικής Αγάπης» στην Κεφαλονιά

Μόλις ολοκληρωθεί το πασχαλινό γεύμα και αφού τελειώσει η λειτουργία της Αγάπης υλοποιείται το έθιμο της «Χορευτικής Αγάπης». Ιερείς, ψάλτες, ντόπιοι κάτοικοι αλλά και όσοι έρχονται στο νησί για τις διακοπές τους εκείνες τις μέρες μπορούν να λάβουν μέρος.

Χορεύουν γύρω από την εκκλησία έπειτα περνάνε από τις πόρτες και ενώνουν όλοι μαζί τα χέρια τους με το βλέμμα τους στραμμένο προς την εκκλησία.

Αυτό επαναλαμβάνεται τρεις φορές. Με αυτό τον τρόπο οι Κεφαλλονίτες γιορτάζουν την χαρά της ανάστασης. Η συγκεκριμένη παράδοση λαμβάνει χώρα στον ναό του Αγίου Αθανασίου στο χωριό Αγία Ειρήνη.

Το έθιμο της «κούνιας» στη Σάμο

Στη Σάμο παραδοσιακά μαγειρεύουν γεμιστό κατσίκι ή πλάτη γεμιστή. Το Πάσχα επίσης, σε ορισμένα χωριά της Σάμου διατηρούν το έθιμο της «Κούνιας». Μετά την εκκλησία λοιπόν, σε μεγάλα δέντρα του χωριού ή κοντά στο χωρίο στήνονται μεγάλες κούνιες. Πάνω της κάθονται τα μικρά αγόρια και κορίτσια των χωριών του νησιού και κάθε αγόρι που κουνά το εκάστοτε κορίτσι, του υπόσχεται γάμο.