Εφραίμογλου: Ποια είναι τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες επιχειρηματίες

«Ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες επιχειρηματίες είναι η πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Η δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην εξασφάλιση κεφαλαίων για να ξεκινήσουν ή να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις τους, εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πρόκληση, περιορίζοντας τις ευκαιρίες για επέκταση και καινοτομία».

   Αυτό σημείωσε η Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου, Α’ αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών και πρόεδρος του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου

Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών (ΕΕΔΕΓΕ) μιλώντας σε εκδήλωση που διοργανώθηκε, πρόσφατα, στο London School of Economics από το Ελληνικό Παρατηρητήριο – Κέντρο Έρευνας του LSE για τη Σύγχρονη Ελλάδα και την Κύπρο, σε συνεργασία με τον οργανισμό Hellenic Female Leaders που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο.

   Η κ. Εφραίμογλου συμμετείχε σε πάνελ της εκδήλωσης με την συνιδρύτριά του «Women On Top», Στέλλα Κασδάγλη και την Αντιγόνη Λυμπεράκη, καθηγήτρια Οικονομικών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και συζήτησαν για τα οικονομικά και πολιτισμικά εμπόδια στη γυναικεία επιχειρηματικότητα.

   «Η ενδυνάμωση των γυναικών δεν αφορά μόνο την παροχή ίσων ευκαιριών αλλά και την προώθηση της ανάπτυξης για το σύνολο της κοινωνίας. Μια μελέτη της Boston Consulting Group έδειξε ότι εάν οι γυναίκες συμμετείχαν στην αγορά εργασίας στον ίδιο βαθμό με τους άνδρες, το παγκόσμιο ΑΕΠ θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 3% έως 6%. Προβάλλοντας αυτό για την Ελλάδα, θα σήμαινε ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα μπορούσε να είναι έως και 12 δισεκατομμύρια ευρώ υψηλότερο απλά υποστηρίζοντας τη γυναικεία επιχειρηματικότητα», σημείωσε η κ. Εφραίμογλου και πρόσθεσε ότι, ήδη, το ΕΒΕΑ έχει εστιάσει σε προγράμματα και πρωτοβουλίες για την υποστήριξη των γυναικών επιχειρηματιών και στην ενίσχυση και ενδυνάμωσή τους.

   Υπενθύμισε ότι στην Ελλάδα, σύμφωνα με μελέτη της ICAP για το 2024, το ποσοστό διείσδυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας αυξήθηκε κατά 7,4 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία δεκαετία και σήμερα, το 27% των ελληνικών επιχειρήσεων διοικείται από γυναίκες σε ανώτερες θέσεις. Αλλά, όπως υπογράμμισε «αν και τα στοιχεία δείχνουν τη σημαντική πρόοδο που έχει γίνει στην Ελλάδα και επιβεβαιώνοντας τις δυνατότητες ανάπτυξης των επιχειρήσεων που ηγούνται από γυναίκες. Ωστόσο, βρισκόμαστε ακόμη μακριά από το επιθυμητό αποτέλεσμα – όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά».

   Η κ. Εφραίμογλου εξήγησε ότι, σύμφωνα με στοιχεία της ICAP, οι εταιρείες με επικεφαλής γυναίκες είναι κατά κύριο λόγο μικρές εταιρικές σχέσεις, γεωγραφικά συγκεντρωμένες κυρίως στην Περιφέρεια Αττικής και ανήκουν κατά κύριο λόγο στον κλάδο του λιανεμπορίου και του τουρισμού.

   Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσοστό της γυναικείας επιχειρηματικότητας αφορά την επιχειρηματικότητα που βασίζεται στην αναγκαιότητα – που σημαίνει ότι χρησιμεύει ως λύση βιοπορισμού και όχι ως ευκαιρία για την εκμετάλλευση των επιχειρηματικών προοπτικών.

   «Σίγουρα, υπάρχουν αναξιοποίητες ευκαιρίες», συνέχισε η ίδια, «αλλά, πολιτιστικοί, κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες διαμορφώνουν το τοπίο για τις γυναίκες επιχειρηματίες. Διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στη δημιουργία, τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων υπό τη γυναικεία ηγεσία. Οι βαθιά ριζωμένες κοινωνικές νόρμες, προσδοκίες και στερεότυπα σχετικά με τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων, επιβάλλουν πρόσθετο βάρος στις γυναίκες επιχειρηματίες και τα ανώτερα στελέχη».

   Η αντιπρόεδρος υπενθύμισε ότι σύμφωνα με τη μελέτη της ICAP, 9 στις 10 γυναίκες σε ανώτερες θέσεις θεωρούν τις οικογενειακές υποχρεώσεις (88%) ως το πιο σημαντικό εμπόδιο στην επαγγελματική τους ανέλιξη, ακολουθούμενες από προκαταλήψεις και στερεότυπα (66%) που συναντούν στον εργασιακό τους χώρο ενώ σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης του ΕΒΕΑ, σε συνεργασία με τη Microsoft, σχετικά με τις προκλήσεις στο χώρο εργασίας, μία στις δύο γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι βιώνουν μεροληψία ή διακρίσεις λόγω φύλου, καθώς και προκλήσεις στην ανέλιξή τους λόγω του φύλου τους.

   Επιπλέον, το 78,5% πιστεύει ότι υπάρχει έλλειψη γυναικείας εκπροσώπησης σε ηγετικές θέσεις και το 77% θεωρεί ότι η διαφορά στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων εξακολουθεί να υπάρχει στην ελληνική αγορά εργασίας.

   «Αυτά τα στερεότυπα είναι ακόμη πιο έντονα σε δυναμικούς τομείς όπως οι νέες τεχνολογίες και τα χρηματοοικονομικά. Διαιωνίζονται στην καθημερινότητά μας με διάφορους τρόπους» σημείωσε η κ. Εφραίμογλου και ανέφερε ενδεικτικά τη χαμηλή συμμετοχή των γυναικών στην νεοφυή επιχειρηματικότητα που διαμορφώνεται, γύρω στο 15% ενώ στις καινοτόμες startup, ο αριθμός είναι μόλις 6%.

   «Σίγουρα τα πράγματα βελτιώνονται σε σχέση με το παρελθόν… Ωστόσο, βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή αυτής της αλλαγής. Στην πράξη, η γυναικεία επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα παραμένει μια δύσκολη διαδρομή, με πολλαπλά εμπόδια» ανέφερε η αντιπρόεδρος.

   Ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση

   Εστιάζοντας στα εμπόδια ανέφερε: «Ένα από τα πιο σημαντικά είναι η πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Η δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην εξασφάλιση κεφαλαίων για να ξεκινήσουν ή να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις τους εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πρόκληση, περιορίζοντας τις ευκαιρίες για επέκταση και καινοτομία».

   Η αντιπρόεδρος σημείωσε ότι σύμφωνα με μελέτες, οι γυναίκες επιχειρηματίες χρησιμοποιούν τραπεζικά δάνεια με πολύ χαμηλότερο επιτόκιο σε σύγκριση με τους άνδρες. Πάνω από το 80% ανέφερε ότι βασίζεται σε κεφάλαια από ένα μέλος της οικογένειας.

   Αυτό το έλλειμμα, όπως εξήγησε, οφείλεται εν μέρει στα στερεότυπα και στην έλλειψη εμπιστοσύνης στην ικανότητα των γυναικών να διευθύνουν επιχειρήσεις και να διαχειρίζονται πιστώσεις. Ωστόσο, συνέχισε η ίδια, αυτή η δυσπιστία επηρεάζει και την πλευρά της ζήτησης, δημιουργώντας ένα αυτοδιαιωνιζόμενο φαινόμενο επιζήμιο για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα.

   Το χρηματοδοτικό κενό, όπως πρόσθεσε η αντιπρόεδρος, οφείλεται συχνά στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε γυναίκες τείνουν να είναι μικρότερες, να έχουν τοπικό χαρακτήρα, χαμηλό κύκλο εργασιών και μικρή διάρκεια ζωής. Τείνουν να επικεντρώνονται σε τομείς με χαμηλότερες προοπτικές για αποδόσεις και ανάπτυξη, στοχεύοντας κυρίως στην ασφάλεια του εισοδήματος και όχι στη δημιουργία κερδών.

   «Ωστόσο, χωρίς πρόσβαση σε πόρους, οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε γυναίκες δεν μπορούν να απελευθερωθούν από αυτό το μοντέλο. Είναι σχεδόν αναπόφευκτο να παραμείνουν μικροί, με χαμηλές προοπτικές και προσδοκίες» τόνισε η κ. Εφραίμογλου.

   Επιπλέον εμπόδια στην αναζήτηση κεφαλαίων, στον εξωτερικό προσανατολισμό και στην καλύτερη οικονομική διαχείριση αποτελούν και η έλλειψη δικτύωσης και καθοδήγησης, καθώς και η έλλειψη δεξιοτήτων που σχετίζονται με την επιχειρηματικότητα και σε αυτούς τους τομείς το ΕΒΕΑ και το Εθνικό Επιμελητηριακό Δίκτυο Γυναικών Επιχειρηματιών, συμβάλλουν συστηματικά μέσα από καινοτόμες συνεργασίες, συνεργασίες και προγράμματα.

   Η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, όμως, είναι σημαντική κυρίως για το ζήτημα της έλλειψης αυτοπεποίθησης των γυναικών. Όπως έχει εντοπιστεί από έρευνες, υπάρχει αυξημένος φόβος αποτυχίας, ειδικά σε υψηλές θέσεις και καινοτόμες επιχειρήσεις.

   «Για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις, τόνισε η κ. Εφραίμογλου, πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας σε βασικούς τομείς όπως:

   * Πρόσβαση σε χρηματοδότηση και οικονομική υποστήριξη

   * Εκπαίδευση, κατάρτιση και καθοδήγηση

   * Πρόσβαση σε δίκτυα και αγορές

   * Μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο πολιτικής, καθώς και προώθηση μιας κουλτούρας ισότητας στην εργασία και την επιχειρηματικότητα».

   Ταμείο Μικροχρηματοδοτήσεων από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα

   Ένα βασικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, συνέχισε η κ. Εφραίμογλου, είναι η μόχλευση νέων εργαλείων χρηματοδότησης, όπως τα μικροδάνεια.

   Όπως είπε «στην Ελλάδα, ο κλάδος βρίσκεται ακόμη στα αρχικά στάδια ανάπτυξής του. Ωστόσο, έχουμε δει μια σημαντική εξέλιξη με τη σύσταση Ταμείου Μικροχρηματοδοτήσεων από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Το ταμείο θα στηρίξει τις γυναίκες παρέχοντας άτοκη χρηματοδότηση σε ποσοστό 75%».

   Η κ. Εφραίμογλου υπογράμμισε τη σημασία που έχει για τις γυναίκες, να αναπτύξουν ανθεκτικότητα απέναντι στα εμπόδια και τις προκαταλήψεις, βλέποντας την αποτυχία ως ευκαιρία μάθησης και όχι ως οπισθοδρόμηση.

   Ολοκληρώνοντας την ομιλία της τόνισε: «Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα δίκαιο περιβάλλον στο οποίο οι γυναικείες επιχειρηματικές προσπάθειες μπορούν να ευδοκιμήσουν.

   Απαιτούνται ισχυρότερα δίκτυα για να παρέχουν στις γυναίκες κρίσιμους πόρους, ευκαιρίες και υποστήριξη. Πρέπει επίσης να αναδείξουμε επιτυχημένες γυναίκες επιχειρηματίες, ειδικά σε ανδροκρατούμενους τομείς, ως πρότυπα και μέντορες.

   Τέλος, η προώθηση πολιτικών που μειώνουν τις ανισότητες και προάγουν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής είναι ζωτικής σημασίας. Αυτό απαιτεί, περισσότερες, ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας και ισχυρότερα συστήματα υποστήριξης τόσο από το κράτος όσο και από τις επιχειρήσεις».