Δασμοί Τραμπ: Το πραγματικό τίμημα στα ρούχα και τα παπούτσια

Οι προτάσεις του Ντόναλντ Τραμπ για νέους «ανταποδοτικούς» δασμούς σε χώρες όπως η Κίνα και το Βιετνάμ φέρνουν ξανά στο προσκήνιο το ερώτημα: ποιος πληρώνει τελικά το κόστος; Σύμφωνα με ρεπορτάζ του CNBC και ανάλυση της συμβουλευτικής εταιρείας AlixPartners, το κόστος αυτό -παρά τις προσπάθειες να απορροφηθεί- καταλήγει συχνά στον τελικό αγοραστή.

Για να αναδείξει τη σημασία του ζητήματος, η AlixPartners ανέπτυξε μοντέλα κόστους, συγκρίνοντας την τιμή ενός ανδρικού πουλόβερ και ενός ζευγαριού παπούτσια πριν και μετά τις ανακοινώσεις Τραμπ για δασμούς, υπό την παραδοχή ότι οι επιχειρήσεις δεν χρησιμοποιούν στρατηγικές απορρόφησης κόστους αλλά μετακυλούν εξ ολοκλήρου το βάρος στους καταναλωτές.

Πριν την ανακοίνωση των νέων δασμών, ένα 100% βαμβακερό ανδρικό πουλόβερ που κατασκευάζεται στην Κίνα κόστιζε περίπου 6,80 δολάρια στην παραγωγή. Σε αυτό προστίθενται 2,82 δολάρια από τους προϋπάρχοντες δασμούς και 95 σεντς από τα κόστη μεταφοράς και sourcing, φτάνοντας σε συνολικό κόστος 10,57 δολάρια.

Με βάση τον συνήθη στόχο μικτού περιθωρίου κέρδους 65%, η τελική τιμή του προϊόντος στο ράφι πριν την 2η Απριλίου ήταν 30 δολάρια. Με τον υφιστάμενο δασμό 30%, η τιμή του προϊόντος αυξάνεται κατά 19%, φτάνοντας στα 35,79 δολάρια.

Αν όμως εφαρμοστεί ο προτεινόμενος δασμός 145% -ο οποίος έχει τεθεί προσωρινά σε αναστολή- η τιμή του ίδιου πουλόβερ εκτινάσσεται στα 57,97 δολάρια, δηλαδή σχεδόν διπλασιάζεται.

Τα παπούτσια που εισάγονται από το Βιετνάμ -χώρα στην οποία κατασκευάζει μεγάλο μέρος της παραγωγής της και η Nike επηρεάζονται επίσης από την εμπορική στρατηγική των ΗΠΑ. Ένα ζευγάρι ανδρικά παπούτσια κοστίζει περίπου 29,50 δολάρια στην παραγωγή, με 5,90 δολάρια από δασμούς και 2,36 δολάρια από μεταφορικά. Το συνολικό κόστος είναι 37,76 δολάρια, και με στόχο μικτού περιθωρίου κέρδους 60%, η τιμή στο ράφι διαμορφώνεται στα 95 δολάρια.

Με τον υφιστάμενο δασμό 10%, η τιμή ανεβαίνει στα 102,42 δολάρια. Αν όμως εφαρμοστεί ο προτεινόμενος δασμός 46%, η τελική τιμή φτάνει τα 129,14 δολάρια – δηλαδή αύξηση 36%.

Μεγάλοι όμιλοι λιανικής, όπως η Walmart, η Target και η Lowe’s, προσπαθούν να διαχειριστούν την αύξηση του κόστους χωρίς να προχωρήσουν άμεσα σε αυξήσεις τιμών. Ο CEO της Target, Brian Cornell, έχει δηλώσει ότι η αύξηση τιμών είναι η τελευταία επιλογή για την εταιρεία.

Παρ’ όλα αυτά, οι δυνατότητες απορρόφησης του κόστους είναι περιορισμένες. Όταν το καθαρό λειτουργικό περιθώριο είναι κοντά στο 5%, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να «φάνε» το κόστος, όπως έχει προτείνει ο πρώην πρόεδρος Τραμπ.

Έτσι, καταφεύγουν σε άλλες μεθόδους: μεταφέρουν την παραγωγή σε χώρες με χαμηλότερους δασμούς (κάτι που απαιτεί χρόνο και νέες υποδομές), διαπραγματεύονται επιμερισμό του κόστους με προμηθευτές, αλλάζουν χαρακτηριστικά στα προϊόντα ώστε να πέσουν σε διαφορετική κατηγορία δασμών ή ακόμα και κρύβουν το κόστος.

Ορισμένοι λιανέμποροι υιοθετούν το λεγόμενο «portfolio approach», δηλαδή μετακυλούν το κόστος του δασμού σε άλλα προϊόντα, στα οποία ο καταναλωτής δεν θα παρατηρήσει εύκολα την αύξηση. Για παράδειγμα, μπορεί να διατηρούν σταθερή την τιμή ενός πουλόβερ, αλλά να αυξάνουν λίγο την τιμή στα είδη κουζίνας ή στα λευκά είδη.

Όπως επισημαίνει το CNBC, ακόμα και αν δεν μετακυλίεται άμεσα το κόστος στον καταναλωτή, οι δασμοί λειτουργούν σαν ένας αόρατος φόρος: προκαλούν απώλειες θέσεων εργασίας, μείωση αγοραστικής δύναμης και τελικά συρρίκνωση του ΑΕΠ.

Το μοντέλο του Penn Wharton Budget Model προειδοποιεί ότι ακόμη και σε περιπτώσεις επιμερισμού του κόστους μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών, το κόστος παραμένει και είναι βαρύ.