HBio Forum: Οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις για την ανάπτυξη των βιοεπιστημών στην Ελλάδα

Το 4ο HBio Forum πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα στις 6-7 Μαρτίου 2025 στο Μέγαρο, Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών με θέμα “Emerging Trends in Life Science Innovation” από το Hellenic BioCluster (HBio), το μεγαλύτερο cluster βιοεπιστημών στην Ελλάδα.

Σε ένα διήμερο δυναμικό πρόγραμμα, παρουσιάστηκαν σε θεματικές ενότητες οι σημαντικές τάσεις αιχμής, όπως και οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που αντιμετωπίζει σήμερα ο τομέας των βιοεπιστημών, με εξέχοντες ομιλητές  από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, το Χονγκ Κονγκ και την Αυστραλία.

Όπως τόνισε και η Πρόεδρος του HBio η Δρ. Ιωάννα Κούκλη, “Το HBio, κάνει σημαντικά βήματα προόδου για την προώθηση της Μεταφραστικής Έρευνας μέσω αποφασιστικών ενεργειών. Είμαι βαθιά ευγνώμων προς όλους τους συμμετέχοντες για την υποστήριξή σας στο όραμά μου: να αποτελέσει η Ελλάδα βασικό κόμβο για την παγκόσμια κοινότητα των βιοεπιστημών, προάγοντας τη συνεργασία μεταξύ των χωρών και προωθώντας ουσιαστικές B2B συνεργασίες’’.

Στην πρώτη ενότητα του Forum “Towards a Competitive and Resilient Europe”, αξιόλογοι ομιλητές, μεταξύ των οποίων οι Ιωάννα Κούκλη, Χρήστος Δήμας, Αντιγόνη Λυμπεροπούλου, David Scheinberg, και Αλέξανδρο Μουλή, συζητήθηκαν οι στρατηγικές και οι απαραίτητες ενέργειες για την επίτευξη μιας ανταγωνιστικής και ανθεκτικής Ελλάδας, η οποία με τη σειρά της θα συμβάλει σε μια ανθεκτική Ευρώπη. Συγκεκριμένα, συζητήθηκε η ισχυρή ανάπτυξη που έχει γνωρίσει ο τομέας στην Ευρώπη και το μεγάλο οικονομικό του αποτύπωμα με σημαντική συμβολή στις εξαγωγές, τις επενδύσεις και την απασχόληση, ενώ επισημάνθηκαν και τα προβλήματα που προκαλεί το διαφορετικό κανονιστικό πλαίσιο κάθε χώρας.

Στη δεύτερη ενότητα “Clusters Fostering alignment with National/Regional Strategy”, οι Linda Perina, Τάσος Γαϊτάνης, Στράτος Σιμόπουλος, Γιώργος Δημητρίου, Μανώλης Ζερβάκης, Daniel Cosnita και Σταματική Κρίτα  επισήμαναν πως τα clusters του τομέα των βιοεπιστημών αναγνωρίζονται ως τα πιο αποτελεσματικά και επιτυχημένα clusters. Ηγούνται της καινοτομίας και έχουν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση του τομέα υγείας στην Ελλάδα, παρά τα σημαντικά γραφειοκρατικά προβλήματα.

Στην τρίτη ενότητα “Investing in Innovation”, διακεκριμένοι ομιλητές, οι Ηλίας Ηλιάδης, Βιβή Παπασούλη, Lucrezia lo Sordo, Amin Matni και Γιάννης Δρακούλης συζήτησαν τη ραγδαία ανάπτυξη που παρουσιάζει το οικοσύστημα της υγείας και όπως δηλώθηκε, η συμβολή της φαρμακοβιομηχανίας στην ελληνική οικονομία, το 2022, ανήλθε σε 6,5 δισ. ευρώ, ενώ το 14% των startups στην Ελλάδα ανήκουν στον τομέα της βιοτεχνολογίας.

Για την ανάπτυξη και εφαρμογή πρωτοποριακών τεχνολογιών, αλλά και την εμπειρία του από την ίδρυση περισσότερων από 40 startups, μίλησε ο εξέχων καθηγητής του Ινστιτούτου ΜΙΤ Robert Langer, τον οποίο παρουσίασε ο Γιώργος Σκρέτας.

Στην ενότητα με θέμα “Scaling-up Biotechnology”, οι Albin Jeanne, Βασίλης Στενός, Sara Falvo, Χριστίνα Χειμωνίδη και Μαρία Μακριδάκη υπογράμμισαν το πόσο απαραίτητο είναι το Scaling up της βιοτεχνολογίας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Η Ελλάδα έχει μια ισχυρή φαρμακοβιομηχανία και έχει τα χαρακτηριστικά για να προσελκύσει επενδύσεις σε εγκαταστάσεις βιοτεχνολογίας. Σημειώνεται επίσης ότι η Γαλλία έχει επενδύσει 54 δισ. ευρώ στον τομέα την τελευταία πενταετία, φιλοδοξώντας να λάβει ηγετική θέση στον χώρο και σήμερα κατέχει το 20% των προϊόντων βιοτεχνολογίας που αναπτύσσονται αυτήν τη στιγμή στην Ευρώπη.

Στη θεματική ενότητα “Personalized Medicine into Healthcare”, οι Alina Capitanu, Sauro Vicini, Gregory Rall, Michele Calabrò, Δήμητρα Στεργιοπούλου και Johan Lecocq συζήτησαν δράσεις, έργα και success stories για την Εξατομικευμένη Ιατρική στην Υγεία. Υπογραμμίστηκε πως η εξατομικευμένη ιατρική θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, και απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο με την ενίσχυση της χρηματοδότησης και των υποδομών να είναι απαραίτητη για τον αποτελεσματικό αντίκτυπο της καινοτομίας  στους ασθενείς.

Στη θεματική ενότητα ‘’Is Bio–Manufacturing an Opportunity for Europe?’’ έγινε μία  ολόπλευρη συζήτηση με τους Vered Caplan, Βασίλη Παρετζόγλου, Alexis Biton, Σίμο Συμεωνίδη, Steven Petratos και Ines Verbaendert, όπου τονίστηκε ότι η βιοτεχνολογία αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για την Ευρώπη, αλλά κυρίως για την Ελλάδα, που πρέπει να εισάγει όλα τα προϊόντα αυτής της τεχνολογίας.  Στο πλαίσιο αυτό, άξια λόγου είναι η πρώτη μονάδα της DEMO, που κάνει πραγματικότητα τη βιοτεχνολογία στην Ελλάδα με σειρά σκευασμάτων, όπως αυτά από μονοκλωνικά αντισώματα.

Στην ενότητα “Technology Transfer into the Market”, οι Nicolas Huber, Κυριακή Μπακιρτζή, Αριάννα Ιωαννίδου, Δημήτρης Ιακωβίδης, Μιχάλης Δρίτσας και Μαρία Πουρνάρη παρουσίασαν τις βέλτιστες πρακτικές για την αποτελεσματική και επιτυχημένη μεταφορά της τεχνολογίας στην αγορά. Αναφέρθηκε επίσης ότι, το 2020, το 15% των spin-offs που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα ήταν στον χώρο της Υγείας. Παρουσιάστηκαν επίσης φορολογικά κίνητρα για investor angels, ενώ επισημάνθηκε ότι η εγγύτητα είναι πολύ βασική για να λειτουργήσει το οικοσύστημα, μέσα σε hubs, πάρκα κ.λ.π.

Στην τελευταία ενότητα “Incorporating AI and Big Data into Healthcare”, οι συμμετέχοντες, Montse Daban Marin, Δημήτρης Πλεξουσάκης, Φίλιππος Σωτηριάδης, Νίκος Δέδες, Σπύρος Αρσένης και Φωτεινή Σαλμούκα επισήμαναν τη σπουδαιότητα της ΑΙ, σημειώνοντας ωστόσο ότι η ενσωμάτωσή της μπορεί να αναδιαμορφώσει την Υγεία, αλλά σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αξιολογούνται οι ανάγκες και τα κόστη.

Στο πλαίσιο του 4ου Hellenic Biocluster Forum, πραγματοποιήθηκε διαγωνισμός παρουσίασης επιχειρηματικής ιδέας (start-up showcase) για τις startup εταιρείες, ώστε να προωθήσουν το καινοτόμο επιχειρηματικό πλάνο τους και να προβληθούν σε επενδυτές διεθνούς εμβέλειας.

Διοργανώθηκαν επίσης δύο workshops. Το πρώτο στα πλαίσια του NoBoCap project μια με θέμα το IVDR/MDR, όπου οι Κατερίνα Ζησάκη, Gregory Rall, Γιώργος Δεληγιάννης, Γιάννης Κράλλης και Σταματική Κρήτα συζήτησαν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος της Ιατρικής Τεχνολογίας. Στο δεύτερο workshop στα πλαίσια του project InnoMedCatalyst συζητήθηκαν οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες στην 5P Digital Precision Medicine με επικεφαλές του workshop το Biocat, cluster βιοεπιστημών από την περιοχή της Καταλονίας, τις Montse Daban Marín και María Cejas Pont να ηγούνται των συζητήσεων και τη Σταματική Κρήτα ως συντονίστρια.