Πώς ονειρεύονται όσοι δεν βλέπουν; Η επιστήμη έχει την απάντηση

Πώς ονειρεύονται οι τυφλοί; Τι βλέπουν στα όνειρά τους; Πρόκειται για ερωτήματα που τα άτομα με όραση πολλές φορές σκέφτονται, δεδομένου ότι τα όνειρα θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό οπτικές εμπειρίες. Ταυτόχρονα, οι περισσότεροι από εμάς καταλαβαίνουμε ότι τα όνειρα αποτελούνται από σκέψεις και αισθήσεις που εκτείνονται πολύ πέρα ​​από αυτό που απεικονίζεται οπτικά στο μυαλό μας.

Πώς μπορούν αυτές οι σκέψεις και οι αισθήσεις να μεταφραστούν σε όνειρα σε εκείνους που είτε έχουν χάσει την όρασή τους είτε έχουν γεννηθεί τυφλοί;

Ξεκινώντας απ’ τα βασικά, να ξεκαθαρίσουμε πως τα άτομα με

προβλήματα όρασης ονειρεύονται. Οι διεργασίες που προκαλούν όνειρα στους τυφλούς δεν είναι διαφορετικές από εκείνες σε άτομα που βλέπουν.

Τα όνειρα συνδέονται το στάδιο του ύπνου που ονομάζεται ύπνος ταχείας κίνησης των ματιών (REM). Κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, οι άνθρωποι βιώνουν φυσιολογικές αλλαγές, όπως χαλάρωση των μυών, ταχύτερη αναπνοή, τρεμόπαιγμα στα βλέφαρα και αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα.

Σε μια τυπική νύχτα, ο ύπνος REM θα οδηγήσει σε όνειρα για περίπου δύο ώρες, όμως, αυτές οι ώρες δεν είναι συνεχόμενες καθώς παρεμβάλλονται άλλα στάδια του ύπνου.

Όσον αφορά τώρα τα ίδια τα όνειρα, ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι απλώς ο τρόπος του μυαλού να ενοποιήσει τις αναμνήσεις, είτε εξετάζοντας και αναδιοργανώνοντας πρόσφατα γεγονότα ή αισθήσεις είτε συνδέοντας νέες εμπειρίες με παλαιότερες. Σε αυτό το πλαίσιο, η όραση παίζει σημαντικό ρόλο στη μνήμη, αλλά σίγουρα δεν εξαρτώνται όλα από εκείνη!

Όσο υπάρχουν αναμνήσεις και αισθήσεις για να συνδεθούν, ένα άτομο ονειρεύεται ανεξάρτητα απ’ το εάν βλέπει ή είναι τυφλό.

Πώς ονειρεύονται οι τυφλοί

Όταν οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται τα όνειρα, θυμούνται τις οπτικές εικόνες που δημιουργούνται. Για πολλούς, είναι σαν να βλέπεις μια ταινία στο μυαλό κάποιου. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλα στοιχεία της εμπειρίας, όπως ήχοι, αφή, γεύση και μυρωδιές. Ωστόσο, η οπτική εμπειρία παίζει κεντρικό ρόλο.

Ενώ τα περισσότερα όνειρα περιέχουν χαρακτηριστικά που είναι κινητικά (σχετίζονται με την κίνηση) ή ακουστικά (σχετίζονται με τον ήχο), λιγότερο από το 1% περιλαμβάνει την όσφρηση (μυρωδιά), τη γεύση ή την αίσθηση της αφής.

Σε άτομα που δεν βλέπουν, αυτές οι ασυνήθιστες αισθήσεις στα όνειρα, γίνονται πιο έντονες και συχνές κατά τη διάρκεια των ονείρων τους. Λόγω της έλλειψης όρασης, αυτές είναι οι αισθήσεις στις οποίες οι τυφλοί βασίζονται και όταν είναι ξύπνιοι, αλλά και όταν κοιμούνται.

Τι γίνεται με τις εικόνες;

Μερικοί τυφλοί άνθρωποι βιώνουν οπτικά όνειρα στα οποία «βλέπουν» εικόνες στο ονειρικό τοπίο. Η δυνατότητα αυτή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό απ’ το πότε έχασε το κάθε άτομο την όρασή του.

Η έρευνα έχει δείξει ότι τα άτομα που γεννιούνται τυφλά ή τυφλώνονται σε νεαρή ηλικία (συνήθως πριν από την ηλικία των πέντε ετών), δεν έχουν εικόνες στα όνειρά τους.

Αντίθετα, όσοι έχασαν την όρασή τους αργότερα στη ζωή τους, πιθανότατα να βιώνουν τα όνειρα όπως ακριβώς και τα άτομα με όραση.

Αν και οι άνθρωποι που γεννήθηκαν τυφλοί ή που τυφλώθηκαν νωρίς στη ζωή δεν έχουν οπτικά όνειρα, πολλοί μπορούν να σχηματίσουν φανταστικές αναπαραστάσεις του μεγέθους, της κλίμακας, της θέσης ή της κίνησης ανθρώπων και αντικειμένων. Στην ουσία, «αναγνωρίζουν» τον χρόνο, τον τόπο και τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο που κάνουν τα άτομα με όραση κατά τη διάρκεια των ονείρων.

Η ένταση των συναισθημάτων

Σύμφωνα με μια μελέτη του 2014 που δημοσιεύθηκε στο Sleep Medicine, οι άνθρωποι που γεννήθηκαν τυφλοί τείνουν να βιώνουν με περισσότερη επιθετικότητα και εφιάλτες στα όνειρά τους, από εκείνους που βλέπουν ή που έχασαν την όρασή τους αργότερα στη ζωή.

Αυτό μπορεί να οφείλεται σε αδυναμία να πλάσουν φανταστικές αναπαραστάσεις που βοηθούν στην ενοποίηση αναμνήσεων και αισθήσεων, σε κάτι που το μυαλό μπορεί εύκολα να παρατηρήσει και να επεξεργαστεί. Τα όνειρα ουσιαστικά μπορεί να γίνουν πιο χαοτικά και αγχωτικά.

Οι άνθρωποι που δεν βλέπουν, ονειρεύονται. Παρόλο που ο τρόπος με τον οποίο ονειρεύονται μπορεί να διαφέρει, η συναισθηματική απόκριση και το περιεχόμενο των ονείρων παραμένουν ακριβώς τα ίδια.

Αν μη τι άλλο, ο τρόπος με τον οποίο ονειρεύονται οι τυφλοί επιβεβαιώνει ότι η όραση δεν συνδέεται 100% μ’ αυτό και ότι η έλλειψη όρασης δεν κάνει την εμπειρία λιγότερο «πραγματική». Αυτό είναι κάτι που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας πάντα!

Η 15η Οκτωβρίου έχει παγκοσμίως καθιερωθεί ως η ημέρα εορτασμού του «Λευκού Μπαστουνιού», με στόχο τη διάδοση της μεγάλης σημασίας της χρήσης του και την ευαισθητοποίηση του κοινού στην προσπάθεια των ατόμων με προβλήματα όρασης για μια πιο ανεξάρτητη διαβίωση, αλλά και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που συναντούν στην καθημερινή μετακίνησή τους.

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο Πώς ονειρεύονται όσοι δεν βλέπουν; Η επιστήμη έχει την απάντηση εμφανίζεται στο iPop.