Τουρκία: Αντίστροφη μέτρηση 65 ημερών για τις πρόωρες εκλογές

Yπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης, κατά την οποία η κυβέρνηση μπορεί να παρακάμψει το κοινοβούλιο για ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια, ως «εθνική αναγκαιότητα», θα πραγματοποιηθούν στην Τουρκία οι πρόωρες διπλές, προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Το νομοσχέδιο για τη διεξαγωγή των εκλογών στις 24 Ιουνίου υποβλήθηκε στο γραφείο του προέδρου του Κοινοβουλίου, φέροντας τις υπογραφές του πρωθυπουργούι Γιλντρίμ και του ηγέτη του

Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), Νταβίτ Μπαχτσέλι και αναμένεται να έχει εγκριθεί ως τις 21 Απριλίου. «Ο Τούρκος πρόεδρος δικαιολόγησε χθες την απόφασή του να προκηρύξει πρόωρες εκλογές αναφερόμενος στην ανάγκη να περάσει η χώρα άμεσα στο προεδρικό σύστημα προκειμένου να αντιμετωπίσει «την επιτάχυνση των εξελίξεων στη Συρία» και να ληφθούν γρήγορα «σημαντικές αποφάσεις» για την οικονομία. Για «επιδρομή στις κάλπες, κάνει λόγο σχόλιο η κυβερνητική εφημερίδα Χουριέτ, τονίζοντας ότι και στις πρόωρες εκλογές, κανονικά αρμόζει περισσότερος χρόνος από τις 65 ημέρες που απομένουν.

Μια μέρα μετά τον εταίρο του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, αρχηγό του Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), ο οποίος ζήτησε να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές στις 26 Αυγούστου, ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε την έκπληξη, σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΜΕ, που σημειώνουν ότι ο Τούρκος πρόεδρος έχει επανειλημμένα αρνηθεί όλες τις προτάσεις για πρόωρες εκλογές, επιμένοντας στις προγραμματισμένες για τον Νοέμβριο του 2019.

Για τους λόγους που οδηγούν την Τουρκία σε πρόωρες εκλογές έγραφε σε χθεσινό του άρθρο στην αγγλόφωνη έκδοση της Χουριέτ, ο γνωστός αρθρογράφος Μουράτ Γετκίν.

Ενίσχυση προεδρικών υπερεξουσιών

Με τις εκλογές αυτές θα τεθούν σε ισχύ τα περισσότερα μέτρα που προβλέπουν την ενίσχυση των εξουσιών του προέδρου, τα οποία υιοθετήθηκαν με το δημοψήφισμα του Απριλίου του 2017. Μεταξύ των μέτρων αυτών είναι και η κατάργηση της θέσης του πρωθυπουργού.

Αυτή η συνταγματική μεταρρύθμιση επιτρέπει στον 64χρονο Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται ήδη 15 χρόνια στην εξουσία, να διεκδικήσει δύο ακόμη προεδρικές θητείες.

Οι Τούρκοι ηγέτες «επιθυμούν να εκμεταλλευθούν αυτό το αίσθημα φόβου και ανασφάλειας που νιώθει η πλειονότητα των Τούρκων για να τροφοδοτήσουν τα εθνικιστικά αισθήματα του λαού και να κερδίσουν τις εκλογές», σημειώνει η Τζάνα Τζάμπουρ του CERI/ Science Po.

Το επιχείρημα του εθνικιστή Μπαχτεσελί είναι ότι το εκτελεστικό σύστημα, των υπερεξουσιών του Ερντογάν που εγκρίθηκε οριακά μέσω δημοψηφίσματος πέρυσι, πρέπει να εδραιωθεί μέσω βουλευτικών εκλογών ώστε να μετασχηματιστεί η συμμαχία του Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) με το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν, εν μέσω δημοσκοπήσεων που δείχνουν ποσοστό μόλις 50%.

Το κυριότερο κόμμα της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) υποδέχτηκε την πρόκληση με τρόπο που δήλωνε «ας δούμε αν μπορείτε», ενώ ο ηγέτης του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ξεκίνησε και καθιστικές διαμαρτυρίες στο πλαίσιο της εκστρατείας να αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που παρατείνεται από την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος.

Μέχρι σήμερα, κάθε φορά που ο Μπαχτσελί ζητούσε πρόωρες εκλογές, γίνονταν πράγματι πρόωρες εκλογές. Αυτή τη φορά ο πιο πιεστικός παράγοντας φαίνεται να είναι ο οικονομικός.

Οικονομία:

Ο Φάντι Χακούρα, ειδικός σε θέματα Τουρκίας στο Chatham House, υποστηρίζει ότι η απόφαση αυτή του Ερντογάν είναι ταυτόχρονα «ένδειξη πανικού και αδυναμίας» εξαιτίας των ανησυχητικών οικονομικών στοιχείων.
Η υποτίμηση της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου και του ευρώ φαίνεται αδύνατο να σταματήσει, καθώς διογκώνονται το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ο πληθωρισμός και τα κόκκινα δάνεια. Τα πρόσφατα αιτήματα αναδιάρθρωσης του χρέους από δύο μεγάλες επιχειρηματικές ομάδες (Ulker και Dogus) στις τουρκικές τράπεζες, παραπέμπουν στη μεγάλη οικονομική κρίση το 2001 που προκάλεσε την κατάρρευση του συνασπισμού, φέρνοντας στην εξουσία το AKP το 2002.

Αφρίν:

Η κλιμάκωση στη βόρεια Συρία με την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στην περιοχή του Αφρίν, με στόχο τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), το παρακλάδι του εκτός νόμου Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK), συνιστά σαφή υποχώρηση των δημοκρατικών αξιών στο εσωτερικό της Τουρκίας, έγραψε η γαλλική ο Τούρκος συγγραφέας Γεντίμ Γκιουρσέλ στην εφημερίδα Liberation.

«Η έξαρση του εθνικισμού έχει γίνει δυστυχώς πραγματικότητα στην Τουρκία του Ερντογάν, ο οποίος πανταχού παρών και παντοδύναμος, δεν παύει να ζητά από τον πληθυσμό να κάνει πόλεμο στη Συρία. Και να λέει πως θα είναι ο πρώτος που θα πολεμήσει, αν χρειαστεί, παραμένοντας την ίδια στιγμή στο πολυτελές παλάτι του στην Άγκυρα. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιντσάρογλου επικροτεί: «Είμαστε όλοι στρατιώτες του Μουσταφά Κρμάλ Ατατούρκ!», έγραψε η γαλλική εφημερίδα.

Κουρδικό:

Στο πλαίσιο της τρέχουσας κατάστασης έκτακτης ανάγκης, αρκετοί βουλευτές του HDP (συμπεριλαμβανομένου του πρώην συμπροέδρου Σελαχατίν Ντεμιρτάς) έχουν φυλακιστεί με την κατηγορία ότι βοηθούν ή είναι μέλη μιας τρομοκρατικής οργάνωσης, του PKK. Αυτό οφειλόταν κυρίως στην ατυχή φαινομενική υποστήριξη του HDP στην προσπάθεια αστικής εξέγερσης, με οδοφράγματα και χαρακώματα του PKK το 2015-16 μετά την αποτυχία της προηγούμενης ειρηνευτικής διαδικασίας. Πάντως οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να το δείχνουν κοντά στο 10%.

www.ert.gr