«Ο Άνθρωπος Ελέφαντας» στο Vault -Μια ιστορία για το «μέσα» μας

Με το (γνωστότερο από τον κινηματογράφο στους περισσότερους) σπουδαίο έργο του Bernard Pomerance «Ο Άνθρωπος Ελέφαντας» καταπιάνεται ο πολυσχιδής σκηνοθέτης Κοραής Δαμάτης, μεταφέροντάς το στη σκηνή του Πολυχώρου Vault από τις αρχές Οκτωβρίου.

Στο έργο συναντάμε τον Τζον Μέρρικ, γνωστό και ως Άνθρωπο Ελέφαντα, έναν τραγικά παραμορφωμένο άντρα που έζησε στο Βικτωριανό Λονδίνο το 1880, και του οποίου η ζωή έμελλε να γίνει πηγή έμπνευσης για τις τέχνες και τα γράμματα, με την κινηματογραφική της μεταφορά να αποτελεί σταθμό. 

Στην πολύ εμπνευσμένη μεταφορά του Κοραή Δαμάτη, με

τον Δημήτρη Καρατζιά στον ομώνυμο ρόλο σε μια αριστοτεχνική ερμηνεία, γινόμαστε αρχικά μάρτυρες των δεινών που περνά ο άτυχος άνδρας. Στη συνέχεια, παρακολουθούμε την πορεία του όταν τον παίρνει υπό την προστασία του, για να τον απαλλάξει από έναν κόσμο καιροσκόπων και εκμετάλλευσης, ένας καταξιωμένος γιατρός. Εκεί διαπιστώνεται ότι πρόκειται για ένα λαμπρό μυαλό με ακλόνητη πίστη και ανάγκη για αποδοχή, αγάπη, έρωτα… 

Ο Τζον Μέρρικ θα καταφέρει να βιώσει και άλλα πράγματα μετά από τα απάνθρωπα Freek Shows στα οποία μοιραία πρωταγωνιστούσε, ικανοποιώντας την περιέργεια του κόσμου να γνωρίσει ανθρώπους με γενετικές ασθένειες και παραμορφώσεις, που γίνονταν αντικείμενα εκμετάλλευσης από αδίστακτους τυχοδιώκτες. 

Αυτήν την ατμόσφαιρα, των περιβόητων freak shows που θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό τα μετέπειτα τσίρκο, ο σκηνοθέτης κατάφερε να την αποδώσει μοναδικά, μαζί βέβαια και με τους υπόλοιπους σταθμούς της ζωής του Ανθρώπου – Ελέφαντα.

Στην μικρή (αλλά ιδανική και γι΄αυτό το ανέβασμα, τελικά) σκηνή του Vault είδαμε ερμηνείες καλοκουρδισμένες από έναν θίασο που κατάφερε να μας ταξιδέψει και να μας συγκινήσει.

Αλλά κυρίως, κατάφερε να μας αφυπνίσει και να μας θυμίσει ότι πρέπει να ψηλαφίζουμε τον εσωτερικό μας κόσμο, πριν επενδύσουμε στο φαίνεσθαι…

*Στην Ελλάδα το έργο παρουσιάστηκε το 1980 από το θέατρο Έρευνας του Δημήτρη Ποταμίτη και αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες καλλιτεχνικές και εισπρακτικές επιτυχίες του πάντα πρωτοποριακού καλλιτέχνη.

O Άνθρωπος Ελέφαντας (The Elephant Man) παρουσιάστηκε στην τηλεόραση σε σκηνοθεσία Jack Hofsiss με τους Philip Anglim, Glenn Close, κ.α (υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα και 4 βραβεία Emmy), και στον κινηματογράφο σε σκηνοθεσία David Lynch, με τους John Hurt, Anthony Hopkins, Anne Bancroft, κ.α, όπου απέσπασε οκτώ Υποψηφιότητες για Όσκαρ (Kαλύτερου Ά Ανδρικού Ρόλου, Σκηνοθεσίας, Καλύτερης Ταινίας, Σεναρίου, Κουστουμιών, Σκηνικών, Μουσικής και Μοντάζ). Η ταινία καθιέρωσε τον David Lynch ως grand auteur, αποτέλεσε σταθμό στην καριέρα του Anthony Hopkins και ανέδειξε το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του John Hurt.

Η παράσταση ανεβαίνει με αφορμή τα 40 χρόνια από το πρώτο της ιστορικό ανέβασμα στο Broadway (Απρίλιος του 1979 – Ιούνιος του 1981, αριθμώντας 916 παραστάσεις).

Παρουσιάζεται κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00, καθώς και τις Κυριακές στις 18:15.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Συγγραφέας: Bernard Pomerance

Μετάφραση: Μαρλένα Γεωργιάδη

Δραματουργική επεξεργασία-Διασκευή-Σκηνοθεσία: Κοραής Δαμάτης

Σκηνικά – Κοστούμια: Κοραής Δαμάτης

Μάσκες: Ελένη Σουμή

Μουσική: Μάνος Αντωνιάδης

Κίνηση: Μαρίζα Τσίγκα

Σχεδιασμός φωτισμών: Κοραής Δαμάτης

Βοηθός φωτιστή: Θοδωρής Μαργαρίτης

Βοηθός σκηνοθέτη: Αναστασία Τσούτση
Β΄ βοηθός σκηνοθέτη: Λήδα Μεϊντάνη

Κατασκευή μάσκας Ελέφαντα: Σωκράτης Παπαδόπουλος

Κατασκευή φωτόσπαθων: Χρήστος Σάλεμ

Κατασκευές σκηνικών: Φώτης Μουρτάς

Φωτογραφίες παράστασης: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Trailer: Στέφανος Κοσμίδης

Επικοινωνία παράστασης : Χρύσα Ματσαγκάνη

Παραγωγή: VAULT

Διανομή

Τζων Μέρρικ (ο Άνθρωπος Ελέφαντας): Δημήτρης Καρατζιάς

Φρέντερικ Τριβς (ιατρός στο νοσοκομείο του Λονδίνου): Περικλής Μοσχολιδάκης

Κυρία Κένταλ (ηθοποιός), Σουβλίτσα: Μαρία Καβουκίδη

Ρος (μάνατζερ του Άνθρωπου Ελέφαντα) / Επίσκοπος / Γουίλ (νοσοκόμος): Στέλιος Καλαϊτζής

Καρλ Γκομ (Διευθυντής του Νοσοκομείου) / Ελεγκτής: Μιχάλης Καλιότσος

Άνδρας στο τσίρκο / Άγγλος Αστυνομικός, Σνορκ (νοσοκόμος): Αντώνης Καραθανασόπουλος

Δις Σάντουιτς / Σουβλίτσα: Σοφία Ρούβα

—

Εισιτήρια
Γενική είσοδος: 16€
Προπώληση viva: 14€
Φοιτητές / Σπουδαστές / Κάτοχοι Κάρτας Πολυτέκνων / ΑμΕΑ / Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας (ΟΑΕΔ): 12€

Προπώληση
viva.gr

—

Από την Αυτοβιογραφία του Τζον Μέρρικ

…“Πρωτοείδα το φως στις 5 Αυγούστου του 1860, γεννήθηκα στην Lee Street, Wharf Street, στο Leicester. Η ασθένεια δεν εκδηλώθηκε από τη γέννηση μου, άρχισε να εκδηλώνεται από τα 5 μου χρόνια.

Πήγα στο σχολείο, όπως τα άλλα παιδιά, μέχρι τα 11, 12, όταν προέκυψε η μεγαλύτερη δυστυχία της ζωής μου, ο θάνατος της μητέρας μου. Ο Θεός να την αναπαύσει, ήταν καλή μητέρα. Ο πατέρας μου ξαναπαντρεύτηκε. Η νέα του γυναίκα είχε ήδη παιδιά και, καθώς εγώ δεν ήμουν τόσο όμορφος και εξαιτίας της παραμόρφωσής μου, μου έκανε τη ζωή μαρτύριο. Όταν ήμουν 13 χρονών, για να ικανοποιήσω τη μητριά μου, έπιασα δουλειά στο Messrs, ως κατασκευαστής πούρων, και δούλεψα εκεί δυο χρόνια. Το δεξί μου χέρι, όμως, έγινε τόσο βαρύ, που υποχρεώθηκα να σταματήσω. Βγήκα ξανά να βρω δουλειά, όμως κανείς δεν με προσλάμβανε, έτσι ανάπηρος και παραμορφωμένος καθώς ήμουν. Όταν πήγαινα στο σπίτι για φαγητό, η μητριά μου έλεγε πως δεν είχα ψάξει για δουλειά. Πολλές φορές δεν επέστρεφα στο σπίτι κι έμενα στο δρόμο πεινασμένος. Όταν πήγαινα, τα μισά γεύματα που μου σέρβιρε συνοδεύονταν με το ειρωνικό σχόλιο” Είναι πολύ περισσότερο απ’ ότι μπορείς να κερδίσεις”.

Ανήμπορος να βρω δουλειά, καθώς ήμουν, ο πατέρας μου, μου πήρε μια άδεια μικροπωλητή, αλλά όντας παραμορφωμένος, ο κόσμος δεν πλησίαζε τον πάγκο μου να αγοράσει. Κατά συνέπεια της άρρωστης τύχης μου, η ζωή μου ξανάγινε κόλαση. Αποφάσισα να φύγω και να ζήσω μόνος, αλλά είχα παραμορφωθεί σε τέτοιο βαθμό που όταν κυκλοφορούσα, μαζευόταν πλήθος ανθρώπων γύρω μου. Σκέφτηκα να εκθέτομαι στη χώρα για να βγάλω τα προς το ζην”…

Τζον Μέρρικ

Ο σκηνοθέτης για την παράσταση

Όψη στον καθρέφτη

Άνθρωπος δύσμορφος ίσον άνθρωπος απωθητικός, αποκρουστικός, άσχημος.

Αποκλίνουσα όψη, ίσον τρομαχτική όψη.

Ή, γελοία όψη. Γκροτέσκα.

Πολύ μακριά απ’ τη δική μας μορφή, απ’ τη μορφή αγαπημένων μας.

Πολύ μακριά απ’ αυτό που μάς μάθανε να θεωρούμε φυσιολογικό.

Άρα, ένα λάθος. Μια κατάρα που δεν είναι δικιά μας. Οργή Θεού.

Μια θεϊκή τιμωρία ίσως. Μια πυκνή σκοτεινιά που μας τρομάζει.

Οπότε, στο φόβο, στον τρόμο και την αποστροφή που μας προκαλεί αυτό που θεωρούμε δύσμορφο, άσχημο, και λάθος, μία είναι η λύση: η βίαιη εξαφάνισή του.

Η παντελής εξάλειψή του από το βλέμμα μας, το χώρο μας και τη ζωή μας.

Και σε μια πιο θαρρετή και δυναμική απόφασή μας, καλά θα ήταν,

η εξαφάνισή του από προσώπου γης.

Στο πυρ το εξώτερον οι αποκλίνοντες.

Στις θρησκευτικές κολάσεις οι θέσεις των δύσμορφων.

Μαζί με τα τέρατα του Ιερώνυμου Μπος.

Στην κόλαση του Μιχαήλ Άγγελου και στο χάρτη του Μποτιτσέλι,

στην τερατώδη αγωνία του Αγίου Αντωνίου και στις ξυλογραφίες της Αποκάλυψης του Ιωάννη του Ντύρερ.

Και μετά από τις κάθε είδους τερατογενέσεις ανά τους αιώνες και την σκληρή, ως επί το πλείστον, αντιμετώπισή τους, μετά τους δύσμορφους γελωτοποιούς του Μεσαίωνα, μετά από τον δύστυχο κωδωνοκρούστη της Νοτρ Νταμ, φτάνουμε στον 17ο αιώνα όπου η επιστήμη αρχίζει να υιοθετεί το δύσμορφο «ως αισθητικά απωθητικό μεν, αλλά διανοητικά ερεθιστικό δε».

Ο θίασος των ανθρώπων, μετά την απομάκρυνση του Τζων Μέρρικ απ’ τους δρόμους και τα πανηγύρια και την μόνιμη διαμονή του στο νοσοκομείο του Λονδίνου, αποφασίζει να κρύψει την απέχθειά του, να σταματήσει τους διωγμούς, τις κάθε είδους βαναυσότητες, το ξύλο και τη χλεύη, και να επιδείξει καλοσύνη και μεγαλοψυχία. Και μετά ακολούθησε κι ο θίασος των πρωταγωνιστών της υψηλής κοινωνίας, που αποφάσισε κι αυτός να κρύψει πίσω από συμβατικά χαμόγελα τον πουριτανισμό του, τον άκρατο συντηρητισμό του, το φόβο και την απέχθεια που του προκαλεί το διαφορετικό, και να αντιμετωπίσει τη φρίκη φορώντας ευγενικές μάσκες επισκεπτόμενος κατά συρροή το τουριστικό αξιοθέατο, δωρίζοντας πολύτιμα δώρα στη παραμορφωμένη μασκώτ του Λονδρέζικου νοσοκομείου, μήπως και πείσει για την ανωτερότητα του ανθρωπισμού του.

Ένα πρωινό άνοιξης, ο Τζων Μέρρικ, την ώρα που ξυπνάνε τα πουλιά, αποφάσισε ότι κουράστηκε, ότι δεν ήθελε άλλο να ζήσει, και τό ‘σκασε… αφήνοντάς μας από τότε να κοιταζόμαστε ακόμα στον καθρέφτη του, αναρωτώμενοι αν πρέπει να μας τρομάζει πιο πολύ η δυσμορφία μιας όψης ή η ασχήμια του μυαλού μας;

Κοραής Δαμάτης

The post «Ο Άνθρωπος Ελέφαντας» στο Vault -Μια ιστορία για το «μέσα» μας appeared first on Aixmi.gr - Ειδήσεις από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο - Έκτακτη επικαιρότητα.