Γρηγόρης Μπιθικώτσης, το αηδόνι του ελληνικού τραγουδιού

Ένας από τους σπουδαιότερους ερμηνευτές του 2ου αιώνα παγκοσμίως, 0 Γρηγόρης Μπιθικώτσης, θα συμπλήρωνε σήμερα τα 94 χρόνια του, αν ο χάρος δεν του έκοβε το νήμα της ζωής το 2005, στα 83 του. Το αηδόνι της λαικής μουσικής είχε γεννηθεί στις 11 Δεκεμβρίου του 1922 στο Περιστέρι από πάμφτωχους γονείς και ήταν το μικρότερο από τα 8 παιδιά της οικογένειας.

Από τα εφηβικά του χρόνια δούλευε ως υδραυλικός και, ταυτόχρονα, «γρατσούναγε» μια παλιά κιθάρα. Έτσι, άρχισε να παίζει ευρωπαϊκά τραγούδια της εποχής σ’ ένα ταβερνάκι της γειτονιάς του.

Οι παραστάσεις και η πορεία του άλλαξαν το 1937, όταν πήγε ν’ ακούσει τρεις μουσικούς που έπαιζαν με τα μπουζούκια τους σ’ ένα κουτούκι. Ήταν ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Μανώλης Χιώτης και ο Στράτος Παγιουμτζής. Ενθουσιάστηκε κι από τότε αγάπησε το ρεμπέτικο και το λαϊκό.

Το 1948 τη θητεία του στη Μακρόνησο έγραψε τα πρώτα του τραγουδια και τα βράδια έπαιζε στη Λέσχη Αξιωματικών. Μετά την απόλυσή του, δημιούργησε το δικό του συγκρότημα και το 1949 μπήκε στη δισκογραφία ως συνθέτης σε ηλικία 27 ετών Τίτλος του πρώτου του δίσκου το Καντήλι τρεμοσβήνει, σε στίχους Χαράλαμπου Βασιλειάδη, το οποίο τραγούδησε μαζί με τον Μάρκο Βαμβακάρη.

Η καριέρα του άλλαξε εκ βάθρων, όταν ο Μίκης Θεοδωράκης τον επέλεξε το 1960 ως ερμηνευτή του μνημειώδους έργου του «Επιτάφιος», σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου. Ακολούθησε το 1964 η ασύγκριτη ερμηνεία του στο «Άξιον Εστί», σε μουσική του Μίκη και ποίηση Οδυσσέα Ελύτη. Ήδη είχε περάσει στην αθανασία.

Συνέθεσε περισσότερα από 200 τραγούδια, πολλά από τα οποία έγιναν μεγάλες επιτυχίες, όπως τα «Του Βοτανικού ο μάγκας», «Σε τούτο το στενό», «Επίσημη αγαπημένη», «Τρελοκόριτσο», «Στου Μπελαμή το ουζερί», «Ένα όμορφο αμάξι με δυο άλογα» και πλήθος άλλων. Επίσης, ερμήνευσε τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Γιώργου Μητσάκη, του Γιάννη Παπαϊωάννου και του Άκη Πάνου.

Ο αξέχαστος Δημήτρης Ψαθάς του απένειμε τον τίτλο «Σερ», σε χρονογράφημά του στα ΝΕΑ, με αφορμή το στίχο του τραγουδιού του «Μια βαθιά υπόκλιση, ένα χειροφίλημα«.

Στην κηδεία του, έξω από το ναό που ψαλλόταν η νεκρώσιμη ακολουθία, βρισκόταν μια άμαξα με ένα άσπρο κι ένα μαύρο άλογο, όπως είχε ζητήσει στο τραγούδι του «Ένα όμορφο αμάξι με δύο άλογα / να μου φέρετε τα μάτια μου σαν κλείσω….το ένα τ` άλογο να είναι άσπρο / όπως τα όνειρα που έκανα παιδί / το άλλο τ` άλογο να είναι μαύρο / σαν την πικρή μου την κατάμαυρη ζωή».

Με την απαράμιλλη φωνή του βοήθησε να μάθουν στις εσχατιές της Ελλάδας οι στίχοι των μεγάλων μας ποιητών, περιλαμβανομένων του Τάσου Λειβαδίτη, του Δημήτρη Χριστοδούλου.

Προσωπική δισκογραφία

Επιτάφιος (1960)Πολιτεία Α (1961)Το τραγούδι του νεκρού αδερφού (1962)Επιφάνια (1962)Το Άξιον Εστί (1964)Πολιτεία Β (1964)Ρωμιοσύνη (1966)Επίσημη αγαπημένη (1968)Μια γυναίκα φεύγει (1969)Μαζί με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση (1970)Ο Μπιθικώτσης (1970)Α-Ω (1971)Ουράνιο τόξο (1972)Πράσινο φως (1973)Μικροί καϋμοί (1975)Στη μεγάλη λεωφόρο (1976)Χαμένες αγάπες (1977)Οκτώβρης ’78 (1978)Πατέρα μου (1979)Μεγαλοπρέπεια (1980)Παράπονα της πλώρης (1981)Σήμερα (1986)Ο άγνωστος Θεός (1990)

Συμμετοχές

Πολιτεία Α (1961)Όμορφη Πόλη (1962)Η συναυλία στο Κεντρικό (1961)Κόκκινα φανάρια (1963)Η Ελλάς χωρίς ερείπια (1964)Χρυσοπράσινο φύλλο (1965)Ένα μεσημέρι (1966)Η πόρτα ανοίγει (1967)Μάρκος ο δάσκαλος μας (1968)Τσιτσάνης (Τα κλειδιά) (1968)Χρώματα (1968)Ένα χαμόγελο (1969)Κόσμε αγάπη μου (1969)Επιστροφή (1970)Χαλάλι σου ζωή (1971)Μικρές ώρες (1972)Πρώτη εκτέλεση (1973)Τα ωραία του Τσιτσάνη (1973)Θαλασσινά φεγγάρια (1974)Αρχιπέλαγος (1976)Όλοι στην πίστα (1985)Ζήτω το Ελληνικό τραγούδι (1987)

Σημαντικές συλλογές

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη (1974)Τα αυθεντικά (1975)14 χρυσές επιτυχίες 1 & 2 (1977)Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη No2 (1978)Τα αυθεντικά Νο2 (1984)Οι πρώτες εκτελέσεις (2003)50 Χρόνια 1949 – 2000 (2005)Ανθολόγιο 1923-2005 (2006)Από τις 78 στροφές (2007)