Οι θέσεις της Σχολής Μηχανικών του Παν.Δυτ.Αττικής για την επιτακτική ανάγκη 5ετούς κύκλου Σπουδών

Σε συνέχεια του δημόσιου διαλόγου που έχει αναπτυχθεί για το ζήτημα των τεσσάρων (4) ή των – επιζητούμενων – πέντε (5) ετών των σπουδών μηχανικού στα Τμήματα των ειδικοτήτων μηχανικού στο ΠΑ.Δ.Α., σας επισημαίνουμε τα ακόλουθα, τα οποία αποτελούν άλλωστε και τις ομόφωνα διατυπωμένες θέσεις της Σχολής Μηχανικών (και όχι μόνον):

Α. Όλα τα Πανεπιστημιακά Τμήματα/Σχολές ειδικοτήτων μηχανικού στην Ελλάδα (πλην ΠΑ.Δ.Α.) έχουν καθιερώσει εδώ και πολλές δεκαετίες τον ενιαίο και αδιάσπαστο

5ετή κύκλο σπουδών. Πρόσφατα, η ελληνική πολιτεία ενίσχυσε τον ενιαίο 5ετή πανεπιστημιακό κύκλο για τους μηχανικούς, νομοθετώντας την αναγνώρισή του ως δίπλωμα επιπέδου master (επιπέδου 7).

Το βασικότερο επιχείρημα των πολυτεχνικών Τμημάτων/Σχολών για τον 5ετή κύκλο είναι ότι η παραγωγική βάση της χώρας και – εν τέλει – το πεδίο εφαρμογής των επαγγελμάτων μηχανικού δεν έχει το εύρος που συναντάται σε πολύ μεγαλύτερης κλίμακας οικονομίες της Ευρώπης ή της Β. Αμερικής, όπου ο μηχανικός δύναται να απασχοληθεί σε ένα – από τα πολλά και αναπτυγμένα – επιμέρους πεδία εξειδίκευσης.

Β. Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία το εάν συμφωνεί κανείς με την ως άνω προσέγγιση (υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και κατά). Αυτό όμως που έχει κρίσιμη σημασία είναι, ότι, με βάση αυτούς τους επί δεκαετίες ισχύοντες 5ετείς κύκλους σπουδών, καθιερώθηκαν επαγγελματικά δικαιώματα που καλύπτουν όχι μόνο όλο το ευρύτατο πεδίο εφαρμογής της κάθε επιστημονικής ειδικότητας μηχανικού αλλά επεκτείνονται και πολύ πέραν αυτής (χαρακτηριστικές οι μεγάλες επικαλύψεις δικαιωμάτων μεταξύ Τοπογράφου, Πολιτικού και Αρχιτέκτονα Μηχανικού, καθώς επίσης και μεταξύ Ηλεκτρολόγου, Μηχανολόγου και Ναυπηγού Μηχανικού).

Εάν το ΠΑ.Δ.Α. παραμείνει το μοναδικό εν Ελλάδι Πανεπιστήμιο με αποκλειστικά 4ετή κύκλο για τους αποφοίτους μηχανικούς του, τότε – προφανώς – αυτοί οι μηχανικοί δεν θα δύνανται ποτέ να έχουν όλο το εύρος επαγγελματικών δικαιωμάτων που αποδίδεται σε όλους τους υπόλοιπους μηχανικούς του Πανεπιστημιακού Τομέα την ώρα – ακριβώς – της αποφοίτησής τους. Το γεγονός αυτό θα έχει προφανέστατο αρνητικό αντίκτυπο για το ΠΑ.Δ.Α. και είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα προκαλέσει την απαξίωση των σπουδών στη Σχολή Mηχανικών.

Γ. Ακόμα χειρότερα δε, οι μηχανικοί του ΠΑ.Δ.Α. που θα αποφοιτήσουν πρώτοι σε μόλις ένα (1) χρόνο από σήμερα (σημ.: αυτοί που έχουν ολοκληρώσει το 4ετές παλιό πρόγραμμα και θα χρωστούν τα μαθήματα που θα τους αντιστοιχηθούν από το 4ετές νέο), δεν θα έχουν κανένα πλαίσιο άσκησης επαγγέλματος, δεδομένου ότι η ελληνική πολιτεία δεν θα έχει νομοθετήσει απολύτως τίποτα για αυτούς.

Ο λόγος είναι πολύ απλός: Οποιαδήποτε νομική ρύθμιση για τους – μοναδικούς στον Πανεπιστημιακό Τομέα της χώρας – 4ετούς φοίτησης μηχανικούς ΠΑ.Δ.Α. (240 ECTS) οφείλει να συνδεθεί με τη ρύθμιση του επαγγέλματος για τους επίσης 4ετούς φοίτησης δεκάδες χιλιάδες μηχανικούς του Τεχνολογικού Τομέα (240 ECTS), για τους οποίους εκκρεμεί ο προσδιορισμός δικαιωμάτων επί 30 και πλέον έτη, χωρίς να διαφαίνεται πιθανότητα άμεσης επίλυσης του ζητήματος.

Γεννάται συνεπώς το εύλογο ερώτημα: Τι θα σημαίνει άραγε για το νεοσύστατο Πανεπιστήμιο η απουσία επαγγελματικών δικαιωμάτων για τους – μετά από ένα έτος – πρώτους αποφοίτους του; Τι αντίκτυπο θα έχει αυτό στη λειτουργία του, όταν δημοσιοποιηθεί στην ελληνική κοινωνία; Οι απαντήσεις δεν έχει νόημα να δοθούν – είναι μάλλον προφανείς.

Δ. Το επί 30ετία εκκρεμές ζήτημα των επαγγελματικών δικαιωμάτων των δεκάδων χιλιάδων μηχανικών αποφοίτων μας του 4ετούς Τεχνολογικού Τομέα δεν θα επιλυθεί γρηγορότερα με εργαλείο πίεσης τους επικείμενους αποφοίτους μας από τον 4ετή Πανεπιστημιακό Τομέα. Επίσης, δεν θα ήταν θεμιτό για εμάς, ως ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και για το Υπουργείο το να προεκταθεί το πρόβλημα προς το μέλλον, με εμπλοκή σε αυτό και των νέων αποφοίτων μας.

Αντιθέτως δε, κανείς μέχρι στιγμής δεν έχει επισημάνει το ακόλουθο (απολύτως εύλογο) σενάριο: Οι 4ετείς πανεπιστημιακές σπουδές του ΠΑ.Δ.Α. με τα νέα διευρυμένα και διαφοροποιημένα προγράμματα σπουδών είναι εξαιρετικά πιθανό να εγείρουν νέα ζητήματα διάκρισης επαγγελματικών δικαιωμάτων μεταξύ αποφοίτων ΠΑ.Δ.Α. (με 48-50 μαθήματα) και αποφοίτων Τ.Ε.Ι. (με 39 μαθήματα), γεγονός που θα περιπλέξει ακόμα περισσότερο την επίλυση του όλου θέματος (σημ.: το ΣτΕ έχει παγίως νομολογήσει τη διασύνδεση των επαγγελματικών δικαιωμάτων με τα περιεχόμενα των προγραμμάτων σπουδών).

Η λύση στην (πρωτοφανή και απαράδεκτη) 30ετή επαγγελματική εκτόπιση των μηχανικών – αποφοίτων Τεχνολογικού Τομέα μπορεί να δοθεί μέσα από μαζική κινητοποίηση (χιλιάδες μηχανικοί – εν δυνάμει ψήφοι του πελατειακού μας κράτους, εμπλοκή της ακαδημαϊκής κοινότητας), μέσω των δικαστικών αποφάσεων που ήδη πιέζουν την πολιτεία για νομοθετική ρύθμιση και μέσα από άλλους σύνθετους παράγοντες και συντεχνιακές παραμέτρους (βλ. το ρόλο του ΤΕΕ επί του θέματος).

Ε. Τα Τμήματα μηχανικών του ΠΑ.Δ.Α. έχουν σημαντικό διδακτικό – επιστημονικό δυναμικό και σημαντικότατες τεχνολογικές υποδομές, εργαστηριακούς εξοπλισμούς και χώρους, δεδομένου ότι δεν δημιουργήθηκαν εκ του μηδενός, κατόπιν πελατειακών πολιτικών αποφάσεων για «στήριξη» κάποιας «περιφέρειας» (σε αντίθεση με άλλα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, που ίδρυσαν πολυτεχνικές σχολές με ελάχιστες υποδομές, αριθμό φοιτητών και προσωπικό). Βρίσκονται στην πρωτεύουσα, η εν δυνάμει εμβέλειά τους είναι ο μισός πληθυσμός της χώρας, έχουν μακρά ακαδημαϊκή παράδοση και εμπειρία στις επιστήμες μηχανικού και η «πανεπιστημιοποίησή» τους δεν έγινε «κατ’ απονομή» (όπως σε άλλες περιπτώσεις ίδρυσης Τμημάτων και Σχολών) αλλά κατακτήθηκε ως φυσικό επακόλουθο μιας συνεχούς ακαδημαϊκής εξέλιξης. Τα δε νέα προγράμματα σπουδών ασφυκτιούν στο 4ετές πλαίσιό τους ενώ τα Τμήματά μας έχουν ήδη επεξεργαστεί σύγχρονα προγράμματα 5ετών κύκλων.

Δεν απομένει παρά η αυτονόητη νομική ρύθμιση, που θα αντιστοιχίσει τη Σχολή Μηχανικών του ΠΑ.Δ.Α. με την τρέχουσα ακαδημαϊκή πραγματικότητα, θα καταστήσει συμβατά τα πτυχία των μηχανικών μας με τα πτυχία των λοιπών μηχανικών Πανεπιστημιακού Τομέα και θα ολοκληρώσει το εγχείρημα της ακαδημαϊκής μετάβασης του Τεχνολογικού Τομέα των ΑΕΙ στον 21ο αιώνα, χωρίς τις σοβαρές παρενέργειες που θα επιφέρει η άστοχη συνθήκη των – αποκλειστικά και κατ’ εξαίρεση – 4ετών προγραμμάτων μόνο για τις ειδικότητες μηχανικού του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Οτιδήποτε διαφορετικό θα συνεχίσει να διαιωνίζει τη διαχρονική «ρατσιστική» αντιμετώπιση των αποφοίτων μας, θα απαξιώσει την επιχειρούμενη ακαδημαϊκή μετεξέλιξη και θα φέρει στο νεοσύστατο ΠΑ.Δ.Α. τον απόηχο του ακαδημαϊκού και επαγγελματικού «απαρτχάιντ» που βιώνει επί 30 χρόνια ο Τεχνολογικός Τομέας.

Ο Κοσμήτορας και οι Πρόεδροι των Τμημάτων της Σχολής Μηχανικών

πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής