Στων αγγέλων τα μπουζούκια η Πόλυ Πάνου

Μια από τις σημαντικότερες φωνές του λαϊκού τραγουδιού σίγησε για πάντα... Η μεγάλη κυρία του ελληνικού λαϊκού πενταγράμμου Πόλυ Πάνου για αρκετούς μήνες πάλευε παλικαρίσια στην εντατική μονάδα ιδιωτικού θεραπευτηρίου με τον καρκίνο... Η μάχη της σκληρή, παρ' όλα αυτά στάθηκε γενναία μέχρι και την τελευταία στιγμή. Οπως γενναία ήταν και σε όλη της τη ζωή. Μια ζωή γεμάτη φως, λάμψη, αλλά και ανιδιοτελή αγάπη. Η Πόλυ Πάνου βίωνε τα δικά της αδιέξοδα με μόνη διέξοδο τα τραγούδια της (τραγούδια αθάνατα με τα οποία μεγάλωσαν γενιές και γενιές και θα εξακολουθούν να μεγαλώνουν) και γι' αυτό εκεί έβαζε την ψυχή της. Μπορεί να έφυγε για το μεγάλο ταξίδι δίχως γυρισμό, η σπουδαία λαϊκή φωνή της όμως θα μείνει για πάντα εδώ να μας κρατά συντροφιά. Αύριο άνθρωποι κάθε ηλικίας θα σταθούν δίπλα της για να την αποχαιρετήσουν. Θα της πουν το στερνό αντίο και θα της τραγουδήσουν δακρυσμένοι μερικές από τις μεγάλες της επιτυχίες. Θα τη χειροκροτήσουν για τελευταία φορά δείχνοντάς της ότι ακόμη και ο θάνατος δεν μπορεί να σβήσει τον θαυμασμό και την αγάπη. Οι θαυμαστές της θα θρηνήσουν τη μεγάλη ερμηνεύτρια Πόλυ Πάνου. Οι δικοί της άνθρωποι, και δη ο αγαπημένος της γιος, ο 31χρονος Βαγγέλης, θα μαζέψουν τις δυνάμεις τους για να αποχαιρετήσουν τη δική τους Πολυτίμη Κολιοπάνου. Την Πατρινοπούλα που σε ηλικία 10 ετών ανέβηκε στο πάλκο και μάγεψε εκτός των άλλων και έναν... κουρέα με τη φωνή και τη χαρακτηριστική της έκφραση. Και να θυμηθούν ιστορίες που μόνο οι λίγοι γνωρίζουν.

Σε πρώτο πρόσωπο

«Το 1951, λοιπόν, ήρθε στην Πάτρα ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης. Είχε μαζί του και μία τραγουδίστρια, Εβελίνα την έλεγαν, με την οποία τσακώθηκαν. Εκείνη έφυγε, έμεινε χωρίς τραγουδίστρια και δεν ήταν εύκολο να βρει άλλη. Κοντά στο σπίτι μας υπήρχε ένα κουρείο στο οποίο πήγαινε ο Γρηγόρης όποτε κατέβαινε στην Πάτρα. Με τον κουρέα ήταν φίλοι και εκείνος του μίλησε για μένα, ως ταλέντο που πήρε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό, και του πρότεινε να περάσει από το σπίτι μου να με βρει και να με ακούσει. Οταν ήρθε ο Γρηγόρης στο σπίτι, ήμουν στο σχολείο. Μίλησε με τη μάνα μου, της ζήτησε να με ακούσει και κάθισε περιμένοντας να γυρίσω. Οταν με είδε, μάλλον απογοητεύτηκε λόγω της εμφάνισής μου. Μικρό παιδί εγώ, ψηλό, αδύνατο, καχεκτικό, με σοσόνι, με τη σχολική τσάντα».

«Ο Γρηγόρης είναι ο “νονός” μου. Το πραγματικό μου όνομα είναι Πολυτίμη Κολιοπάνου. Επειδή ήταν πολύ μακρύ και κακόηχο, αμέσως με “βάφτισε” Πόλυ Πάνου. Πηγαίνει μετά στη μητέρα μου και της λέει: “Εχεις ένα παιδί που θα σώσει την οικογένειά σου, έχει χρυσό λαρύγγι και θα γίνει γρήγορα φίρμα. Αλλά θα μ’ ακούσεις… Θα μου τη δώσεις να την πάρω στο κέντρο όπου τραγουδάω”. Η μητέρα μου αρχικά ήταν αρνητική γιατί φοβόταν την αντίδραση του πατέρα μου, αλλά κατάφερα να την πείσω. Είχα και μια ξαδέρφη που είχε ένα ατελιέ, ήταν πολύ καλή μοδίστρα, μου έραψε δύο φορέματα και την επόμενη μέρα έπιασα δουλειά. Επί 20 μέρες το μαγαζί ήταν ασφυκτικά γεμάτο. Χαμός έγινε… Είχαν ακούσει για το παιδί θαύμα»…

«“Γρηγόρη μου, μου ‘φερες μια Βέμπο του λαϊκού τραγουδιού!” είπε όταν με πήγε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης στην Columbia ο Μηλιόπουλος, ο γέρος, ο οποίος ήταν πολύ αυστηρός. Nα φανταστείς ότι έδιωξε τον Καζαντζίδη επειδή στο ξεκίνημά του μιμούνταν τον Τσαουσάκη και δεν του άρεσε. Η ακρόαση έγινε 15 Σεπτεμβρίου του 1952. Εγώ, πριν απ' όλα, για τον εαυτό μου τραγούδησα, τραγουδούσα, τραγουδάω. Σ' εμένα έδινα και δίνω πάντα λογαριασμό. Χωρίς τρακ, χωρίς τίποτα. Είχα κι έχω πάντα μεγάλο, πολύ μεγάλο πάθος. Το αγάπησα πολύ το λαϊκό τραγούδι. Και μπήκα μέσα κι έδωσα όλον μου τον εαυτό. Του Γρηγόρη Μπιθικώτση το χαρτί που μου 'δωσε εγώ δεν το 'καψα. Δεν υπήρχε περίπτωση να το κάψω!».

«Το πρώτο μου τραγούδι, το “Πήρα τη στράτα την κακιά”, δεν ακούστηκε πολύ τότε. Οι πρώτες μεγάλες επιτυχίες ήταν το “Ενα σφάλμα έκανα”, το “Δαχτυλίδι”, “Τα αδέρφια δεν χωρίζουνε”, “Να πας να πεις της μάνας μου”»… «Εμείς τότε δεν ήμασταν παρέα. Οικογένεια ήμασταν. Μια οικογένεια όλοι. Κι ο Χατζιδάκις ακόμα που με πήρε να πρωτο-τραγουδήσω εγώ τα “Παιδιά του Πειραιά” του μου είπε στο τηλέφωνο: “Eχω, Πόλυ, γραμμένο ένα τραγούδι για σένα”. “Για ΣΕΝΑ!” Ξέρετε τι πάει να πει, τι σημαίνει αυτό;»

«Αν μου λείπουν όσοι τραγουδήσαμε μαζί; Δεν μου λείπει ο Καζαντζίδης, δεν μου λείπει ο Στράτος ο Διονυσίου; Δεν μου λείπει, κι από το σπίτι μου μέσα, κι από τη ζωή μου ο Ζαμπέτας, ο Χιώτης, ο Τσιτσάνης; Ο Καλδάρας, που τον αγάπησα τόσο; Ο Γιώργος ο Μητσάκης; Με όλους μαζί εγώ πάντα ήμουνα. Αλλά και πάντα θα είμαι!»

«Η μικρή Πατρινοπούλα το παιδί-θαύμα»

Η Πολυτίμη Κολιοπάνου, μαθήτρια του δημοτικού ακόμα, κάνει σκασιαρχείο από το σχολείο και πηγαίνει στα… Ψηλαλώνια της Πάτρας για να ακούσει τα καινούργια τραγούδια. Σε ηλικία 10 ετών ανεβαίνει στο πάλκο του μαγαζιού όπου εμφανίζεται ο Σταύρος Τζουανάκος στην πόλη της, τραγουδά «Συλβάνα, Συλβάνα μου τρελή πεθαίνω για ένα σου φιλί» και γίνεται χαμός… Αργότερα συμμετέχει σε διαγωνισμό ταλέντων στα Ψηλαλώνια και διακρίνεται, παίρνοντας το πρώτο βραβείο ανάμεσα σε 260 παιδιά. Οι εφημερίδες τότε γράφουν για τη «μικρή Πατρινοπούλα, το παιδί-θαύμα που πήρε το πρώτο βραβείο». Ετσι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τη βρήκε, την άκουσε να τραγουδά τα «βαριά» του Τζουανάκου, τραγούδια ανατολίτικα αλλά και Πολυμέρη, και αμέσως της ζήτησε να τον ακολουθήσει. Εκείνη ήταν πάντα με τη συνοδεία της μητέρας της - παρά την αντίθετη γνώμη του πατέρα της.

Το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε το έγραψε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης και είχε τίτλο «Πήρα τη στράτα την κακιά» (1952). Ακολούθησε το «Να πας να πεις της μάνας μου» (1956) του Γιώργου Ζαμπέτα. Η σημαντική αυτή ερμηνεύτρια τραγούδησε πολλά από τα καινούργια τραγούδια όλων των κορυφαίων λαϊκών συνθετών της δεκαετίας του '50. Ήταν η εποχή άλλωστε ανάδειξης μιας νέας γενιάς. Η Πόλυ Πάνου θα αναδειχτεί παράλληλα με τον Στέλιο Καζαντζίδη, τον Πάνο Γαβαλά, την Καίτη Γκρέυ και τη Γιώτα Λύδια. Ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Γιώργος Μητσάκης, ο Θόδωρος Δερβενιώτης και ο Μπάμπης Μπακάλης θα της γράψουν τα καινούργια τραγούδια με τα οποία θα αναδειχτεί στη δισκογραφία και στο πάλκο. Πολλά απ' αυτά θα τραγουδιούνται μέχρι και σήμερα. Από το 1966 έως το 1972 ασχολήθηκε και επιχειρηματικά με τη δισκογραφία, δημιουργώντας με τον Πάνο Γαβαλά την εταιρία Βεντέτα. Στην προσωπική της ζωή ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Η Πόλυ Πάνου έκανε δύο γάμους, αλλά δεν κατάφερε να αποκτήσει παιδιά. Ετσι, όταν η ανιψιά της γέννησε ένα αγοράκι η Πόλυ Πάνου της ζήτησε να το υιοθετήσει, όπως και έγινε. Ο 31χρονος γιος της Βαγγέλης έμαθε ότι είναι υιοθετημένος όταν του το αποκάλυψε η ίδια, σε ηλικία 12 ετών. Μέχρι και την τελευταία της πνοή η αγωνία της ήταν για το αν είναι καλά ο γιος της!

Τελευταίο «αντίο»

Η σορός της Πόλυς Πάνου θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα από τις 9.30 αύριο το πρωί στο παρεκκλήσι του Α' Νεκροταφείου, ενώ στις 15.00 και στην εκκλησία του ίδιου χώρου θα ψαλεί η νεκρώσιμος ακολουθία. Στη συνέχεια η σορός θα μεταφερθεί στο Νεκροταφείο του Κόκκινου Μύλου, όπου θα ταφεί σε οικογενειακό τάφο. Σύμφωνα με τη λιτή ανακοίνωση του νοσοκομείου όπου νοσηλευόταν η μεγάλη λαϊκή τραγουδίστρια, η «Πολυτίμη Κολιοπάνου, 73 ετών, απεβίωσε έπειτα από πολύμηνη και άνιση μάχη με τον καρκίνο», αφού η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια που την ταλαιπωρούσε τα τελευταία χρόνια επιδεινώθηκε και εξελίχτηκε σε καρκίνο των πνευμόνων.

Madata