Συνοπτική ενημέρωση για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των υπερχρεωμένων νοικοκυριών

Από τον οικονομολόγο Κώστα Πλαγάκο
Για την ελάφρυνση όσων υπερχρεώθηκαν με διάφορα δάνεια ψηφίστηκε ο νόμος 3869/2010. Στο κείμενο αυτό το blog koufalia.capitalblogs.gr και η εφημερίδα «ΕΝΟΤΗΤΑ» παρέχουν τις κυριότερες πληροφορίες για την εφαρμογή του νόμου, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όσων ...

ενδιαφέρονται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του. Υπάρχουν και λεπτομέρειες νομικού χαρακτήρα, οι οποίες είναι εξειδικευμένες, δεν εμφανίζονται πάντοτε και αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση από τους δικηγόρους και τα δικαστήρια. Δεν έχει νόημα να αναφερθούμε σε αυτές.
Στο νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά δεν υπάγονται οι έμποροι με ατομική επιχείρηση ούτε οι εταιρίες, διότι για αυτούς υπάρχουν άλλες διαδικασίες, όπως π.χ. του άρθρου 99 του νόμου 3588/2007, με την οποία θα ασχοληθούμε σε άλλο κείμενο. Οι μη έμποροι μπορούν να συγκεντρώσουν για ρύθμιση όλες τις οφειλές τους, δηλαδή τα στεγαστικά, επισκευαστικά, καταναλωτικά δάνεια, οφειλές από πιστωτικές κάρτες κλπ ακόμη και τις οφειλές όχι μόνο προς τράπεζες αλλά προς άλλα πρόσωπα, ακόμη και προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Δεν επιτρέπεται όμως να ρυθμίσουν τα χρέη που γεννήθηκαν το τελευταίο έτος πριν την κατάθεση της αίτησης για την υπαγωγή στο νόμο αυτό, διότι ο νόμος θεωρεί ότι σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης επίτηδες έλαβε δάνεια έχοντας ήδη σχεδιάσει την υπαγωγή του στο νόμο με σκοπό να μην τα πληρώσει. Επίσης, δεν επιτρέπεται να ρυθμιστούν ορισμένες υποχρεώσεις που απαριθμούνται αναλυτικά στο νόμο, όπως κάποιες υποχρεώσεις για αποζημίωση, χρέη από διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, φόρους, εισφορές και τέλη προς το δημόσιο, τους Ο.Τ.Α., τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης. Δεν έχει σημασία το ύψος των οφειλών. Υπάγονται και τα μικρά και τα μεγάλα χρέη.
Προϋπόθεση είναι ο οφειλέτης να έχει περιέλθει χωρίς δόλο σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του. Κάθε πρόσωπο μόνο μία φορά επιτρέπεται να υπαχθεί στο νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και όποιος το αποφασίσει πρέπει να είναι προσεκτικός, δηλαδή να εξετάσει, εάν τον συμφέρει. Επίσης, πρέπει να δηλώσει με ειλικρίνεια σε ποιους οφείλει και ποια ποσά, όπως επίσης και την περιουσιακή κατάστασή του, δηλαδή τα κάθε είδους εισοδήματα, τα ακίνητα και τα σημαντικά κινητά περιουσιακά στοιχεία του, π.χ. αυτοκίνητο, διότι εάν δεν το πράξει αλλά αποκρύψει π.χ. ορισμένα δάνεια ή ορισμένα εισοδήματα, κινδυνεύει να απορριφθεί η αίτησή του ως απαράδεκτη ή ως ανειλικρινής. Αν απορριφθεί η αίτηση από το δικαστήριο, νέα αίτηση μπορεί να κατατεθεί μόλις περάσει ένα έτος.
Η διαδικασία ξεκινάει με τη συμπλήρωση ορισμένων εντύπων, στα οποία πρέπει να γραφούν με συγκεκριμένο τρόπο η οικογενειακή κατάσταση, τα οικονομικά στοιχεία του οφειλέτη, δηλαδή οι υποχρεώσεις, η περιουσία και τα εισοδήματά του. Επίσης, πρέπει να συμπληρωθεί έντυπο με υποβολή πρότασης προς τους πιστωτές, για να την εξετάσουν και εάν τη δεχθούν, δεν ακολουθεί δίκη. Επειδή αυτή η διαδικασία