Το Ιράκ και το πετρέλαιο

Ο εχθρός του εχθρού μου φίλος μου. Την πολιτική αυτή έχει εφαρμόσει η Δύση και κυρίως οι ΗΠΑ αρκετές φορές στο παρελθόν και τις περισσότερες από αυτές προέκυψαν… τερατογεννέσεις. Η περίπτωση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, είναι η πλέον τυπική, αλλά ανάλογα παραδείγματα έχουμε τόσο στην ΝΑ Ασία στην διάρκεια της δεκαετίας του ΄70 όσο και στην Αφρική. Το ίδιο λάθος θα επαναληφθεί με το Ιράν; Η κρίση στο Ιράκ φαίνεται ότι φέρνει πιο κοντά δύο ορκισμένους εχθρούς: Το Ιράκ και τις ΗΠΑ. Το Ιράν μέχρι πριν λίγο καιρό θεωρούσε τις ΗΠΑ σαν τον «Μεγάλο Σατανά» και το κράτος που προκαλεί όλες τις κρίσεις στην ευρύτερη περιοχή. Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους χαρακτήριζαν την Τεχεράνη, ως την μόνιμη πηγή αποσταθεροποίησης στην περιοχή και σε αυτήν απέδιδαν την έκρηξη της βίας στη Μέση Ανατολή καθώς και την έξαρση της τρομοκρατίας.
Όμως η επέλαση της ισλαμιστικής οργάνωσης ISIS στο Ιρακ και η ενίσχυση της στην Συρία, άλλαξε όλα τα δεδομένα, καθώς αναγκάζει τους δυο πολιτικούς αντιπάλους να παραμερίσουν τις διαφορές τους και να συνεργαστούν. Και όχι μόνο αυτό, αλλά σε αυτό το τανγκό παρασύρουν και άλλους, όπως για παράδειγμα τη Μεγάλη Βρετανία, η οποία αναθεωρεί με τη σειρά της τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζε τους «τρομοκράτες της Τεχεράνης». Η Μ. Βρετανία που έκλεισε την πρεσβεία της στην Τεχεράνη στα τέλη του 2011, έπειτα από επιδρομή ομάδας ισλαμιστών που διαμαρτύρονταν εναντίον των διεθνών κυρώσεων, προχωρά πλέον στην επαναλειτουργία της.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι αναλυτές που μιλούν για «φιλία με ημερομηνία λήξης» ανάλογη με εκείνη των Ταλιμπάν του Αφγανιστάν, οι οποίοι από «υπέρμαχοι της Δημοκρατίας που μάχονται κατά του σοβιετικού ολοκληρωτισμού», μετατράπηκαν μέσα σε λίγα χρόνια στον υπ´αριθμόν ένα κίνδυνο για την παγκόσμια σταθερότητα. Μάλιστα, οι υποστηρικτές της άποψης αυτής θεωρούν ότι «τα λάθη δεν διορθώνονται ποτέ με άλλα λάθη». Μάλιστα υποστηρίζουν ότι οι περιπτώσεις του Ιράκ και του Αφγανιστάν εμφανίζουν πολλές ομοιότητες. Για παράδειγμα, θεωρούν ότι και στις δύο χώρες η αποχώρηση των ΗΠΑ ήταν εκείνη που λειτούργησε ως καταλύτης για την αποσταθεροποίηση. Στο Ιρακ, δεν υπογράφηκε σύμφωνο ασφαλείας μεταξύ των δύο πλευρών, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική απόσυρση του αμερικανικού στρατού στις 31 Δεκεμβρίου του 2011. Στο Αφγανιστάν υπάρχουν ανάλογα προβλήματα, καθώς οι δύο πλευρές ακόμα διαπραγματεύονται τη διμερή συμφωνία ασφάλειας. Όμως και εκεί οι ημερομηνίες τρέχουν: Μετά το 2014 θα παραμείνουν 9.800 στρατιώτες πριν την οριστική αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων το 2016, με τη λήξη της θητείας του Μπαράκ Ομπάμα.
Στην περίπτωση του Ιράκ, η αμερικανική διπλωματία προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τον μέχρι πρότινος ορκισμένο εχθρό της ως παράγοντα ισορροπίας, ρισκάροντας ακόμα και τις σχέσεις με παραδοσιακούς συμμάχους, όπως για παράδειγμα τη Σαουδική Αραβία. Στην περίπτωση όμως του Αφγανιστάν, δεν υπάρχει ένα ανάλογο αντίβαρο το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αποτρεπτικός παράγων. Στην πραγματικότητα, υποστηρίζουν οι ίδιοι αναλυτές, οι ΗΠΑ επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη που έκαναν στο παρελθόν και τα οποία αντί να διευκολύνουν την οριστική λύση των προβλημάτων οδηγούν μακροπρόθεσμα σε διόγκωση τους. Η διαφορά των κρίσεων στην ΝΑ Ασία και στην Αφρική την περίοδο του ψυχρού πολέμου με την σημερινή του Ιράκ και του Αφγανιστάν βρίσκεται στο γεγονός ότι τώρα η Δύση δεν έχει να αντιμετωπίσει την «ρωσική αρκούδα» αλλά τον κίνδυνο μίας αποσταθεροποίησης της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας με ότι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια οικονομία.
Ήδη , την πρώτη προειδοποίηση για το Ιράκ απεύθυνε, την Τρίτη, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA).Σημειώνει ότι η αναμενόμενη αύξηση της παραγωγής στο Ιράκ (που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός του ΟΠΕΚ) τίθεται εν αμφιβόλω, μετά την προέλαση των τζιχαντιστών.
Οι ταραχές αναμένεται να κρατήσουν ψηλά την τιμή του «μαύρου χρυσού», που για το μπρεντ ξεπέρασε τα 115 δολάρια το βαρέλι.Ο Οργανισμός εκτιμά ότι φέτος η Κίνα θα αντικαταστήσει τις ΗΠΑ στην πρώτη θέση της παγκόσμιας κατανάλωσης.Πάντως, η Βόρεια Αμερική αναμένεται να λάβει την πρωτοκαθεδρία στην παραγωγή, τα επόμενα χρόνια, χάρη στο σχιστολιθικό πετρέλαιο καλύπτοντας το 20% της παγκόσμιας ζήτησης