Μετάλλαξη Όμικρον – εμβόλια: “Σηκώνουν μανίκια” Moderna, AstraZeneca και Pfizer

Η μετάλλαξη Όμικρον έχει επαναφέρει το κλίμα φόβου στους επιστήμονες και εν γένει στον παγκόσμιο πληθυσμό. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της παραλλαγής Όμικρον πιθανώς της προσδίδουν αυξημένη μεταδοτικότητα αλλά και τη δυνατότητα να «ντριπλάρει» την ανοσία των εμβολίων και της πρότερης νόσησης. Γι’ αυτόν τον λόγο, ολοένα και περισσότερες χώρες θέτουν σε ισχύ ταξιδιωτικούς περιορισμούς.

Παρά ταύτα, η μετάλλαξη Όμικρον δείχνει να έχει ήδη «πατήσει» στην Ευρώπη, με το Βέλγιο να ανακοινώνει το πρώτο κρούσμα και την Ολλανδία να εξετάζει εξονυχιστικά 85 εισαγόμενα κρούσματα από δυο πτήσεις που έφτασαν στο Άμστερνταμ με αφετηρία τη Νότια Αφρική. Το «ματς» όμως δεν έχει τελειώσει, φαίνεται πως απαντούν οι μεγάλες εταιρείες που βρίσκονται πίσω από τα εμβόλια για τον κορωνοϊό. Μέσα σε διάστημα λίγων ωρών από τις ανακοινώσεις του ΠΟΥ και την πρώτη «χαρτογράφηση» της νέας παραλλαγής, οι Moderna, BioNTech (Pfizer) και AstraZeneca εξέδωσαν ανακοινώσεις με τις οποίες εξηγούν πώς θα «αντεπιτεθούν» στη μετάλλαξη Όμικρον.

Η Moderna σε ενημερωτικό δελτίο που εξέδωσε αργά το βράδυ της Παρασκευής ανακοίνωσε τη στρατηγική της για να αντιμετωπίσει τις νέες μεταλλάξεις του κορωνοϊού, συμπεριλαμβανομένης της μετάλλαξης Όμικρον. Η Moderna επισημαίνει ότι οι μεταλλάξεις του στελέχους Όμικρον έχουν ομοιότητες με αυτές της Δέλτα «οι οποίες εκτιμάται ότι αυξάνουν τη μεταδοτικότητα» αλλά «και μεταλλάξεις που παρατηρήθηκαν στις παραλλαγές Βήτα και Δέλτα, τα οποία πιστεύεται ότι οδηγούν σε ανοσολογική “διαφυγή” (ς.ς. δηλαδή ότι “αγνοούν” την ανοσία των εμβολίων και της πρότερης νόσησης)». H Moderna, όπως και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, εκτιμά ότι αυτός ο συνδυασμός μεταλλάξεων της Όμικρον εγείρει τον κίνδυνο να επιταχυνθεί η εξασθένηση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων, αλλά και της φυσικής ανοσίας (μέσω νόσησης).

Στο ανακοινωθέν της, η Moderna επισημαίνει ότι έχει σχεδιάσει μια τριπλή στρατηγική για να αντιμετωπίσει τις μεταλλάξεις όπως η Όμικρον. «Πρώτον, η Moderna έχει ήδη δοκιμάσει μια ενισχυτική/τρίτη δόση με μεγαλύτερη δοσολογία (σ.σ. 100μg έναντι 50μg) για υγιείς ενηλίκους» αναφέρει αρχικά, τονίζοντας ότι άμεσα ξεκινούν τεστ για να φανεί αν αντιμετωπίζεται καλύτερα η μετάλλαξη Όμικρον με αυτή την υψηλότερη δόση. «Δεύτερον, η Moderna ήδη εξετάζει την αποτελεσματικότητα δυο booster εμβολίων τα οποία είχαν σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσουν μεταλλάξεις, όπως αυτές που παρατηρούνται στην παραλλαγή Όμικρον» σημειώνει ακολούθως.

Σύμφωνα με τη Moderna, το πρώτο υποψήφιο εμβόλιο, με τη διακριτική ονομασία mRNA-1273.211, περιλαμβάνει πολλές μεταλλάξεις που εντοπίστηκαν στην παραλλαγή Όμικρον, οι οποίες υπήρχαν και στη Βήτα. Το δεύτερο υποψήφιο εμβόλιο (mRNA-1273.213) καλύπτει πολλές από τις μεταλλάξεις που βρίσκονται στην Όμικρον, οι οποίες υπάρχουν και στις παραλλαγές Βήτα και Δέλτα. Η Moderna θα επιταχύνει τις έρευνες για να διαπιστωθεί το πόσο αποτελεσματικά είναι τα δυο αυτά εμβόλιο έναντι της μετάλλαξης Όμικρον. Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται τις προσεχείς εβδομάδες.

Η τρίτη στρατηγική της Moderna είναι η ανάπτυξη ενός νέου εμβολίου που θα στοχεύσει ειδικά στη μετάλλαξη Όμικρον. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε, θα είναι ένα booster που θα φέρει την ονομασία mRNA-1273.529.

H Moderna τονίζει ότι έχει ήδη αποδείξει τη δυνατότητά της να προχωρά σε κλινικές δοκιμές των νέων εμβολίων σε διάστημα 60 με 90 ημερών. «Από την αρχή είχαμε πει ότι όσο ψάχνουμε τρόπους να επικρατήσουμε της πανδημίας είναι ύψιστης σημασίας το να λειτουργούμε προληπτικά, καθώς ο ιός εξελίσσεται. Οι μεταλλάξεις στην παραλλαγή Όμικρον προκαλούν ανησυχία, όμως τις τελευταίες ημέρες κινούμαστε με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα ώστε να κάνουμε πραγματικότητα τη στρατηγική μας για να καταπολεμήσουμε αυτή τη μετάλλαξη» δήλωσε ο Στεφάν Μπανσέλ, διευθύνων σύμβουλος της Moderna.

Η AstraZeneca ελπίζει ότι το κοκτέιλ αντισωμάτων της για την Covid-19 θα παραμείνει αποτελεσματικό και απέναντι στη νέα μετάλλαξη που εντοπίστηκε στη Νότια Αφρική, ενώ εξετάζει επίσης κατά πόσο είναι ανθεκτική στο εμβόλιό της. «Όπως και με όλες τις αναδυόμενες παραλλαγές, εξετάζουμε τη B.1.1.529 για να κατανοήσουμε περισσότερα για αυτήν και τις επιπτώσεις της στο εμβόλιο» ανέφερε η εταιρεία, διευκρινίζοντας ότι διεξάγει έρευνες στην Μποτσουάνα και την Εσουατίνι (πρώην Σουαζιλάνδη) για να συλλέξει δεδομένα. «Εξετάζουμε επίσης το κοκτέιλ αντισωμάτων AZD7442 απέναντι σε αυτήν την παραλλαγή και ελπίζουμε ότι θα διατηρήσει την αποτελεσματικότητά του, αφού περιέχει δύο ισχυρά αντισώματα με διαφορετική και συμπληρωματική δράση απέναντι στον ιό».

Η AstraZeneca υπογραμμίζει ότι μέχρι στιγμής το εμβόλιό της αποδείχθηκε αποτελεσματικό απέναντι σε όλες τις επικίνδυνες παραλλαγές του κορωνοϊού SARS-CoV-2. Επιπλέον, υποστηρίζει ότι έχει δημιουργήσει μια πλατφόρμα ανάπτυξης εμβολίων με το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, η οποία μπορεί να ανταποκριθεί ταχύτατα απέναντι σε νέες μεταλλάξεις – παραλλαγές του κορωνοϊού.

Το γερμανικό φαρμακευτικό εργαστήριο BioNTech, που συνεργάζεται με την Pfizer έχει πατήσει γκάζια. Όπως δήλωσε εκπρόσωπος, το αργότερο σε δύο εβδομάδες θα έχουμε, τα πρώτα αποτελέσματα των ερευνών που θα επιτρέψουν να προσδιοριστεί αν η νέα μετάλλαξη Όμικρον, που εντοπίστηκε αρχικά στη νότια Αφρική είναι ικανή να διαφεύγει την προστασία που παρέχουν τα εμβόλια. «Ξεκινήσαμε αμέσως έρευνες για την παραλλαγή B.1.1.529 που διαφέρει σαφώς από τις ήδη γνωστές παραλλαγές γιατί παρουσιάζει επιπλέον μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδα, χαρακτηριστική του ιού SARS-CoV-2» εξήγησε εκπρόσωπος της BioNTech στο AFP.

Η Pfizer και η BioNTech υποστηρίζουν είναι έτοιμες εδώ και αρκετούς μήνες να προσαρμόσουν το εμβόλιό τους σε λιγότερο από έξι εβδομάδες και να παραδώσουν τις πρώτες δόσεις σε 100 ημέρες, αν μια παραλλαγή αποδειχθεί ανθεκτική.