Στο στόχαστρο τα ιδρύματα-βιτρίνες φοροδιαφυγής -Πώς έστηναν την απάτη με τις κληρονομιές και τις δωρεές

Το τερπνόν μετά του ωφελίμου, θέλει να συνδυάσει το υπουργείο Οικονομικών εκσυγχρονίζοντας το απαρχαιωμένο πλαίσιο για τα ιδρύματα, τις δωρεές προς το Δημόσιο και τις «ορφανές» κληρονομιές.    

Από τη μια, στόχος είναι να καταγράψει επιτέλους ποιες κληρονομιές μπορούν να καταλήξουν στο Δημόσιο (είτε γιατί δεν υπάρχουν κληρονόμοι, είτε γιατί έχουν αποποιηθεί) και άρα πώς μπορούν να αξιοποιηθούν, πόσα ιδρύματα είναι ενεργά και πόσα αδρανή, ποια κίνητρα μπορούν να δοθούν έτσι ώστε μικρές και μεγάλες δωρεές προς το Δημόσιο να μην καταλήγουν σε μια γραφειοκρατική περιπέτεια δίχως τέλος για τους ίδιους τους δωρητές.    

Από την άλλη, θα στηθεί «δόκανο» για τους... πονηρούς, δηλαδή όσους στήνουν ιδρύματα - «βιτρίνες» εις υγείαν των κορόιδων και όσους επιχειρούν να «ξεπλύνουν» χρήμα, κάνοντας δωρεές από τα... κλεμμένα στο Δημόσιο.    

«Πρόσφατα δεν έχουμε εντοπίσει τέτοιες περιπτώσεις, αλλά παλαιότερα ναι» , ήταν η απάντηση από το υπουργείο Οικονομικών για το αν έχουν πιαστεί στη “φάκα” ιδρύματα, που στήθηκαν υποτίθεται για κοινωφελείς, φιλανθρωπικούς, πολιτιστικούς σκοπούς, αλλά τελικά λειτούργησαν ως “βιτρίνα” φοροδιαφυγής.     Όπως εξήγησε στο iefimerida αρμόδια πηγή, το κόλπο είναι απλό. Φτιάχνεις υποτίθεται ένα ίδρυμα για την προώθηση του πολιτισμού, αλλά το κτίριο που στεγάζει το ίδρυμα είναι στην πραγματικότητα η κατοικία- συνήθως πολυτελής- του προέδρου ή των μελών του δ.σ. και τα... εκθέματα π.χ. κάποιοι πίνακες, περιορίζονται σε ένα δωμάτιο του ακινήτου. Φυσικά το ή τα οχήματα του ιδρύματος- κι αυτά συνήθως πολυτελή- χρησιμοποιούνται για τις μετακινήσεις των εν λόγω φυσικών προσώπων, ενώ όλα τα έξοδα που περνάνε στα βιβλία του ιδρύματος, διευκολύνουν την... καλοπέραση των εν λόγω προσώπων και μόνο τους σκοπούς του ιδρύματος δεν εξυπηρετούν.  

Η αλήθεια είναι ότι όπως σε πολλά άλλα πεδία της δημόσιας διοίκησης (π.χ. όροι δόμησης), έτσι κι εδώ η πολυδιάσπαση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων, μάλλον διευκόλυνε τους... πονηρούς. Αν και υπάρχει εκ του νόμου δυνατότητα- κατασταλτικών και μόνο, δηλαδή εκ των υστέρων- ελέγχων από τις Αποκεντρωμένες Αυτοδιοικήσεις, τις ΕΛΔΕ του ΥΠΕΘΟ, την ΑΑΔΕ (για φορολογικούς και μόνο λόγους), την Εισαγγελία, στην πραγματικότητα μέχρι τώρα τα ιδρύματα- “βιτρίνες” εντοπίζονταν κατόπιν... καρφώματος.    

Και κάπως έτσι φτάνουμε στις αλλαγές που φέρνει το ΥΠΕΘΟ και στη διάταξη, που φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως «δόκανο» για τους πονηρούς. Τι λέει το άρθρο 18, παρ. 8 του νομοσχεδίου; «Οι διαχειριστικές πράξεις θεωρείται ότι έρχονται προδήλως σε αντίθεση με τη βούληση του διαθέτη ή τα συμφέροντα του ιδρύματος, όταν η ακίνητη και κινητή περιουσία του αξιοποιείται και τα έσοδα του ιδρύματος δαπανώνται κατά τρόπο και για την κάλυψη δαπανών που προδήλως δεν είναι συναφείς με τον σκοπό του».    

Αν και μάλλον αυτονόητη, η εν λόγω διάταξη, που χαρακτηρίζεται αντικαταχρηστική από το οικονομικό επιτελείο, έχει ως στόχο να διευκολύνει τις ελεγκτικές διαδικασίες για τον εντοπισμό των ιδρυμάτων- “βιτρίνα”. Επί της ουσίας, καθιερώνονται τεκμήρια από τα οποία συνάγεται ότι το ίδρυμα δεν εξυπηρετεί κοινωφελείς σκοπούς, αλλά είναι όχημα φοροδιαφυγής (πχ ποσοστό εσόδων που κατευθύνεται σε δαπάνες διοίκησης, χρήση ακινήτων/πολυτελών οχημάτων από ιδρυτές ή συγγενείς τους).   

Η άλλη “τρύπα”, που φιλοδοξεί να κλείσει το νέο πλαίσιο, αφορά στη δυνατότητα “ξεπλύματος” χρήματος με δωρεές προς το Δημόσιο.    

Μόλις πέρσι, άτομο που εμφανιζόταν ενώπιον των Αρχών ως άνεργος, επιχείρησε να κάνει δωρεά 5 εκατομμυρίων ευρώ! Στην περίπτωση του σήμανε συναγερμός μέσω της διαλειτουργικότητας, καθώς το Μητρώο του ΟΠΕΚΑ έδωσε το σήμα για το οικονομικό προφίλ του επίδοξου δωρητή, που σίγουρα δεν ταίριαζε με το χρηματικό ποσό της δωρεάς.    

Μια από τις προβλέψεις του νομοσχεδίου είναι η σύσταση Εθνικού Μητρώου Ευεργετών και Δωρητών, το οποίο θα προχωρήσει στη σύσταση ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τις δωρεές. Η Αρχή για το Ξέπλυμα θα έχει πλήρη και διαρκή πρόσβαση στα στοιχεία των δωρεών και στη σχετική πλατφόρμα, ενώ θα ενημερώνεται αυτόματα για δωρεές άνω των 500.000 ευρώ. 

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr