Eκτοξεύτηκε πρωτοποριακός δορυφόρος: Ο ευρωπαϊκός Βiomass μπορεί να βλέπει μέσα από τα σύννεφα και θα παρατηρεί τα δάση

Ένα νέο, πρωτοποριακό κεφάλαιο στην παρατήρηση της Γης από το διάστημα άνοιξε με την επιτυχημένη εκτόξευση του δορυφόρου Biomass από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

Πρόκειται για τον πρώτο δορυφόρο που είναι σε θέση να βλέπει μέσα από σύννεφα και φυλλώδης δασικές εκτάσεις, επιτρέποντας στους επιστήμονες να υπολογίσουν με ακρίβεια την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που αποθηκεύεται στα δέντρα των τροπικών δασών, για να αξιολογεί πώς τα τροπικά δάση του πλανήτη προστατεύουν τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή.

Ο δορυφόρος Biomass του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, θα «ζυγίζει» τα δάση της Γης, αποκαλύπτοντας πόσος άνθρακας που θερμαίνει τον πλανήτη αποθηκεύεται μέσα στα δέντρα και συνεπώς κρατείται μακριά από την ατμόσφαιρα.

Μέχρι τώρα ήταν αδύνατο να υπολογιστεί η ποσότητα του άνθρακα που αποθηκεύεται από τα 1,5 τρισεκατομμύρια δέντρα στα τροπικά δάση του πλανήτη.

Με επικεφαλής τον ευρωπαϊκό αεροδιαστημικό όμιλο της Airbus, το έργο ελπίζει να βοηθήσει τους επιστήμονες να μοντελοποιήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την κλιματική αλλαγή και να παρακολουθήσουν τα ποσοστά αποψίλωσης των δασών.

Ο δορυφόρος διαθέτει μια εντυπωσιακή κεραία διαμέτρου 12 μέτρων, η οποία θα αναπτυχθεί πλήρως μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία εκτόξευσης-ένα τεχνολογικό επίτευγμα που του χάρισε το παρατσούκλι «διαστημική ομπρέλα» (space brolly).

Η αποστολή του δορυφόρου είναι να αποτυπώσει με ακρίβεια το ξυλώδες υλικό στα δάση, στοιχείο που σχετίζεται άμεσα με την ποσότητα του αποθηκευμένου άνθρακα. Χρησιμοποιώντας ένα ραντάρ με πολύ μεγάλο μήκος κύματος, ο Biomass θα μπορεί να «διεισδύει» κάτω από τον θόλο των δέντρων, φτάνοντας μέχρι τους κορμούς και τα μεγάλα κλαδιά. Αυτή η τεχνολογία διαφοροποιείται από τα συμβατικά διαστημικά ραντάρ, τα οποία περιορίζονται σε εικόνες της επιφάνειας ή των κορυφών των δέντρων.

Ο καθηγητής John Remedios, επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Παρατήρησης της Γης, τονίζει ότι το έργο αυτό αποτελεί σημείο καμπής στην κατανόηση των δασικών οικοσυστημάτων. «Μπορούμε για πρώτη φορά να γνωρίζουμε με ακρίβεια πόσος άνθρακας αποθηκεύεται στον Αμαζόνιο, στο Κονγκό και στην Ινδονησία», δήλωσε χαρακτηριστικά. Σήμερα, οι επιστήμονες βασίζονται σε επιτόπιες μετρήσεις μεμονωμένων δέντρων, μια διαδικασία χρονοβόρα και αποσπασματική. Ο δορυφόρος υπόσχεται να προσφέρει συνεπή, επαναλαμβανόμενα δεδομένα που θα συμπληρώνουν και θα επαληθεύονται από επίγειες μετρήσεις.

Η σημασία του έργου είναι τεράστια. Τα τροπικά δάση, με τα περίπου 1,5 τρισεκατομμύρια δέντρα τους, λειτουργούν ως αποθήκες διοξειδίου του άνθρακα, μειώνοντας τη συγκέντρωση του στην ατμόσφαιρα που οδηγεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Ωστόσο, η αποψίλωση των δασών, αποτέλεσμα κυρίως της ανθρώπινης δραστηριότητας, απειλεί αυτή την ισορροπία. Μέχρι σήμερα, η παρακολούθηση της αποψίλωσης βασιζόταν σε δορυφορικές εικόνες που συχνά επηρεάζονταν από νεφοκάλυψη, ιδιαίτερα σε τροπικές περιοχές.

Ο καθηγητής Mat Disney, ειδικός στην τηλεπισκόπηση στο University College του Λονδίνου, τονίζει ότι οι δορυφόροι όπως ο Biomass είναι το μοναδικό μέσο για τη συνεπή παρακολούθηση της παγκόσμιας δασικής κάλυψης. «Η κατανόησή μας για το πόσο διοξείδιο του άνθρακα συκγεντρώνουν τα δάση είναι σήμερα ελλιπής. Η μέτρηση αυτής της ποσότητας για ενάμισι τρισεκατομμύριο δέντρα είναι πραγματικά δύσκολη υπόθεση», εξηγεί.

Ο δορυφόρος Biomass, βάρους 1,2 τόνων, θα λειτουργεί με τρόπο παρόμοιο με αυτόν της αξονικής τομογραφίας. Θα πραγματοποιεί επαναλαμβανόμενες σαρώσεις πάνω από τα ίδια δάση, δημιουργώντας σταδιακά τρισδιάστατους χάρτες της ξυλώδους βιομάζας. Μέσα στους πρώτους έξι μήνες, η επιστημονική ομάδα ελπίζει να δημιουργήσει τους πρώτους τέτοιους χάρτες. Η αποστολή έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει πέντε έτη, με στόχο την ετήσια καταγραφή των μεταβολών, δηλαδή όχι μόνο της ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα που αποθηκεύεται, αλλά και αυτής που χάνεται λόγω αποψίλωσης.

Παρά την πολυετή προετοιμασία, η κατασκευή και εκτόξευση του δορυφόρου δεν ήταν απλή. Η ανάπτυξη της γιγαντιαίας κεραίας απαιτούσε εξειδικευμένες γνώσεις, που οδήγησαν τη συνεργασία με την αμερικανική εταιρεία L3Harris Technologies, η οποία παρείχε τεχνογνωσία στην κατασκευή μεγάλων αναδιπλούμενων δορυφορικών συστημάτων, τεχνολογία που δεν ήταν ακόμη διαθέσιμη στην Ευρώπη υπογραμμίζει το BBC.

Η επιτυχία της αποστολής Biomass δεν περιορίζεται στην τεχνική της καινοτομία. Αποτελεί ένα καθοριστικό βήμα προς την καλύτερη κατανόηση του πλανήτη μας και της αλληλεπίδρασης των φυσικών του συστημάτων με την κλιματική αλλαγή. Όπως το θέτει ο Ralph Cordey, επικεφαλής γεωεπιστημών στην Airbus. : «Τα δάση μας, τα δέντρα μας, είναι κομμάτι ενός παγκόσμιου συστήματος. Τώρα μπορούμε επιτέλους να δούμε πώς συμμετέχουν στις διεργασίες που επηρεάζουν το κλίμα και τη ζωή μας σήμερα και στο μέλλον».

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr