Αναμνήσεις από τη δεκαετία του 1980: Τα Φρικιά, οι Πανκ και οι New Wave

Τρεις είναι οι πιο γνωστές νεανικές κουλτούρες που διαχωρίζουν ως προς τις μουσικές προτιμήσεις αλλά και γενικότερα ως προς τη συμπεριφορά, την ελληνική νεολαία στη διάρκεια της δεκαετίας του 1980: Τα Φρικιά, οι Πανκ και οι New Wave.

Οι επηρεασμοί που τους διαμόρφωσαν ερχόταν από το εξωτερικό, από ανάλογες διαθέσεις, της Βρετανικής και Αμερικανικής νεολαίας. Και οι τρεις αυτές νεανικές κουλτούρες, αντιμετωπίζονταν με καχυποψία έως και εχθρότητα από τη λεγόμενη σοβαρή κοινωνία της εποχής, η οποία θεωρούσε πως και οι τρεις αυτές διαθέσεις είχαν πάρει τον κατηφορικό δρόμο. Κάποιος τότε ασχολούμενος με τα μουσικά, είχε πει «και γιατί να είναι κατήφορος και όχι ανήφορος; ». Είχε δίκιο, αφού ανάλογα με την θέση που κατέχει κανείς, έτσι και βλέπει τον δρόμο.

Τα φρικιάαποτελούσαν την συνέχεια της ΨυχεδελικήςΝεολαίας, της Εποχής της Δικτατορίας.Εμπνέονταν από τους μεγάλους μύθουςτου παραδοσιακού ροκ και θαύμαζαν μέχριλατρείας τα συγκροτήματα του Καλοκαιριούτης Αγάπης και της Βρετανικής Εισβολής.Μια εξαίρεση, παρατηρείται στουςΚροκανθρώπους, δηλαδή τα φρικιά, πουδεν συσχετίζονταν με το πνεύμα τηςΒρετανικής Εισβολής και του Καλοκαιριούτης Αγάπης. Κεντρικός μύθος γι αυτούςήταν ο Νικόλας Άσιμος. Μια άλλη εξαίρεσημπορεί να χαρακτηριστεί ο ΤζίμηςΠανούσης, που αποτελούσε ιδιαίτερησχολή με μοναδική πηγή έμπνευσης τονεγκέφαλό του.

Η λέξηφρικιό ήταν προσδιοριστικό της «ορθόδοξης»(παραδοσιακής) ροκ διάθεσης. Το τι ακριβώςσήμαινε, ήταν αίνιγμα, διότι δεν ήτανγια όλους το ίδιο. Όπως και σήμερα, ηλέξη φρικάρω, έχει διάφορες ερμηνείες.

Τα φρικιά, στις ατελείωτες συζητήσεις τους, δεν συμφωνούσαν για το νόημα της αινιγματικής λέξης. Μερικοί, την ταύτιζαν με την επανάσταση. Με αυτή την έννοια, διαφωνούσε αμέσως εκείνος που βασανιζόταν από αθρόες και αθροιστικές αθυμίες «Για ποια επανάσταση μιλάμε που δεν μπορώ όρθιος να σταθώ;» είχε πει ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ένας από τους βασικούς εκπροσώπους της κοινωνίας των φρικιών.

Η ιδιαίτερηδιάθεση του κάθε φρικιού αποδιδόταν μεκαινούργια ονόματα.

Η Κατερίνα, διάσημο φρικιό της εποχής, με την μαύρη τελεία στο μέτωπο, είχε τρία: Τζάνις, Μόρισσον και Πάμελα Σούζαν. Η Σόνια, είχε διαλέξει το Lady Godiva, επηρεασμένη από την θρυλική ιστορία της γυναίκας που έβαλε στοίχημα να διασχίσει την πόλη γυμνή πάνω στο άλογό της.

Ταπροσδιοριστικά, ήταν ονόματα μυστικάαπό την οικογένεια και την επίσημηκοινωνία, καθόριζαν μια καινούργιαζωή, το «ταξίδι». Δεν είχαν σχέση με ταπαρατσούκλια, που ήταν κοροϊδευτικάκαι τα κάρφωναν σαν στιλέτα πισώπλατα,τα λεγόμενα φτυάρια. Για παράδειγμα έναφρικιό της εποχής που είχε διαλέξειπροσωνύμιο το Johnny B. Goode(από το τραγούδι του ChuckBerry), του είχαν κολλήσειτο παρατσούκλι «Ο Γιάννης ο Σβούρας»διότι και χόρευε σαν σβούρα.

Τα παρατσούκλιαήταν συνήθως χυδαία, γιατί τόνιζανυπερβολικά τις ατέλειες.

Ταπροσδιοριστικά, αντίθετα, σαν ρετούςέσβηναν την ασχήμια, και έδειχναν τηνπίστη σε πνεύματα. Η Κατερίνα συνομιλούσεμε τα πνεύματα της Τζάνις Τζόπλιν, τουΤζιμ Μόρισσον και της Πάμελα Σούζαν,έκανε τελετές στις επετείους τωνγεννήσεων και θανάτων. Ο κιθαρίσταςτων Απροσάρμοστων, Βασίλης Πετρίδης,ένιωθε soul mate με τον Κηθ Ρίτσαρντς. Ανάλογηπίστη είχε και ο Παύλος Σιδηρόπουλος,για δύο πνεύματα : του Ζορμπά και τουΜικ Τζάγκερ.

Θα πρέπειπάντως να σημειωθεί ότι τα φρικιά, δενείχαν όλα τους ίδιους ήρωες, ούτε καιέδιναν την ίδια ερμηνεία στους κοινούςμύθους. Οι έριδες ως προς την ερμηνείατων μύθων, που τους διαχώριζαν σεπροηγούμενες εποχές, συνεχίζονται.

Και στηΔεκαετία 1980-90, εξακολουθούσαν να υπάρχουνΜπητλικοί και Στοουνικοί.

2. Οι Πανκ

Χαρακτηριστικό τους ρούχο το πέτσινο σακάκι, με καρφιά, στολισμένο με κονκάρδες και παραμάνες. Φορούσαν αρβύλες και στρατιωτικές ζώνες. Παντελόνια blue jeans στενά, σωλήνα και κοντά, να φαίνεται η αρβύλα.Μαλλιά κοντά, στο πλάι σχεδόν ξυρισμένα, συνήθως πίσω μια μικρή χαίτη. Άλλοι, ξεχώριζαν γιατί άφηναν στο κέντρο του κρανίου, το μαλλί σαν λειρί ή σαν λοφίο αρχαίας περικεφαλαίας. Με αυγά, μπύρα, ή σαπούνι γλυκερίνης, έστηναν έτσι το μαλλί που το ονόμαζαν μοϊκάνα.

Το κάθεσυγκρότημα, και μάλλον ο κάθε ένας αυτήςτης κουλτούρας, είχε τη δική του αντίληψη.Διαφωνούσαν μεταξύ τους, ακόμα και γιατο τι ακριβώς σημαίνει το πανκ. Οι Stress,για παράδειγμα, μιλούσαν για «πολιτιστικήαναρχία», οι Αδιέξοδο, για «μηδενισμό»και πρότειναν το «χάος». Οι Γενιά τουΧάους, εξέφραζαν, όπως οι ίδιοι έλεγαντότε, «σκέψεις και βιώματα καθαράπροσωπικά».

Το γεγονός ότι τα πανκ συγκροτήματα έπαιζαν σε καταλήψεις, σε εκδηλώσεις συμπαράστασης σε φυλακισμένους αναρχικούς, δημιουργούσε την ψευδαίσθηση ότι τα συγκροτήματα αυτά είχαν κοινή ιδεολογία που εντασσόταν στον αναρχικό χώρο. Ο οργανωμένος αναρχικός χώρος μπορεί να θέλησε να έχει σαν πολιτιστική βιτρίνα αυτά τα συγκροτήματα, αλλά, στην πραγματικότητα, αληθεύει ο λόγος του Κοντούλη των Stress, ότι το πανκ στη φύση του δεν ήταν οργανωμένο, αλλά ένα πολυδιάστατο εφηβικό ξέσπασμα.

Τοξένο συγκρότημα που θαύμαζαν περισσότεροοι Έλληνες πανκ, ήταν οι SexPistols. Απεχθάνονταν βέβαιαόλα τα ροκ συγκροτήματα των φρικιών. Ηαντιπάθεια ήταν αμοιβαία. Τα φρικιά δενανέχονταν τους πανκ, και οι πανκ δενανέχονταν φρίκους. Ο ένας διέγραφε τηντέχνη του άλλου. Το «ορθόδοξο ροκ» δενδέχθηκε ως τέχνη το πανκ, και το πανκθεωρούσε προσβλητικό αν το κατέτασσεςστη ροκ κουλτούρα.

3. Οι NewWave

Η τρίτη μεγάλη κουλτούρα της ελληνικής νεολαίας, στη δεκαετία του 1980, περιγράφεται θαυμάσια στην έκφραση του κοριτσιού στη φωτογραφία. Το «Κορίτσι σε New Wave συναυλία», είναι μία από τις καταπληκτικές φωτογραφίες που τράβηξε το 1982 ο αείμνηστος Γιώργος Τουρκοβασίλης. Ποιο να είναι άραγε αυτό το κορίτσι; Το όνειρό του, είναι προφανές ότι δεν έχει καμία σχέση με την οργισμένη κραυγή του πανκ. Έχει μια αδιόρατη θλίψη, ένα ανεξακρίβωτο πρόβλημα, αλλά σίγουρα οργή δεν υπάρχει. Αυτό το κορίτσι ταξιδεύει στο όνειρο.

Τοελληνικό New Wave, ήταν η καλλιέργεια καιη ενίσχυση των λυρικών στοιχείων τουπανκ, και εμπνεόταν κυρίως από το PostPunk. Οι Joy Division , Birthday Party, Cure, Public Image, U2,Bauhaus και άλλα ανάλογα ονόματα κυριαρχούνεδώ.

Οι πρώτοιΈλληνες New Wave, συγκεντρώνονται κυρίωςστο κλαμπ PARANOID, που ανοίγει τον Νοέμβριοτου 1980, στην Λεωφόρο Βουλιαγμένης.

Το 1981, το ελληνικό New Wave, καταχωρίζεται και δισκογραφικά, κυρίως με τα πρώτα άλμπουμ των: Sharp Ties (Get That Beat, 1981), των Magic De Spell (Nightmare,1981), του Γιάννη Μπελτέκα (Yannis Beltekas, 1981) και του Γιώργου Βανάκου (If You Want Go To Amsterdam, 1981).

Όμως ηδυναμική εμφάνιση, του ελληνικού NewWave, γίνεται, σαν ένα κύμα που σηκώνεταικαι εξαπλώνεται παντού ξαφνικά, το έτος1982.

Ένα πολύσημαντικό γεγονός, είναι η αναγγελίασχηματισμού των FMQ στο κλαμπ Ritz (14 Μαΐου 1982). Ο Γιώργος Βανάκος μάς δίνει το 1982έναν δίσκο που θεωρείται από τα καλύτεραδείγματα του ελληνικού New Wave, το BrainsEscaping.

Μέσα στο1982, γίνονται οι πρώτες κυκλοφορίες τηςCreep, ο δίσκος των Metro Decay, η κυκλοφορίατου άλμπουμ των Σύνδρομο, των Clown, οδεύτερος του Μπελτέκα, η στροφή του Λήτη(από ροκ σε New Wave) και ο δεύτερος δίσκοςτων Magic De Spell.

Τον Σεπτέμβριοτου 1982, όταν έρχονται τα μεγάλα γκρουπτου εξωτερικού, Birthday Party, New Order και Fall,συγκροτήματα από το ελληνικό New Wave είναιαυτά που αποκλειστικά τους συνοδεύει.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr