Aνάλυση του NBC: Πώς θα αντιδράσουν ΗΠΑ και Ισραήλ αν το Ιράν επιχειρήσει εν κρυπτώ να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα

Η πολιτική ηγεσία του Ιράν βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με ένα μεγάλο δίλημμα μετά τη λήξη του 12ήμερου πολέμου με το Ισραήλ και τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του.

Το καθεστώς των μουλάδων καλείται να αποφασίσει αν θα εγκαταλείψει το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου στο πλαίσιο ενός οδυνηρού συμβιβασμού με τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ, που έχει πλέον το ελεύθερο από τη Γερουσία για νέους βομβαρδισμούς στο Ιράν χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου, ή αν θα επιδιώξει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, βάσει του «Σχεδίου Αμάντ», αρχιτέκτονας του οποίου ήταν ο Μοχσέν Φακριζαντέχ.

H δολοφονία του «πατέρα της ιρανικής βόμβας», αρχιτέκτονα του «Σχεδίου Αμάντ» για την παραγωγή πυρηνικών όπλων τον Νοέμβριο του 2020 , ωστόσο, όπως και η εξόντωση αρκετών άλλων Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων από ισραηλινά πλήγματα τις τελευταίες εβδομάδες έδειξε πόσο βαθιά έχει διεισδύσει η Μοσάντ στο Ιράν, σημειώνει σε ανάλυσή του το NBC News.

Σε αντίθεση με άλλες χώρες που ανέπτυξαν εν κρυπτώ πυρηνικά όπλα, το Ιράν δεν μπορεί να είναι σίγουρο ότι θα συνεχίσει κρυφά το πυρηνικό του πρόγραμμα, αφού το Ισραήλ έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι μπορεί να παρακάμψει τα μέτρα ασφαλείας της Τεχεράνης, να αποκαλύψει τις παράνομες πυρηνικές της δραστηριότητες και να κυνηγήσει ανώτερα στελέχη του στρατού και των Φρουρών της Επανάστασης, δήλωσαν στο αμερικανικό δίκτυο πρώην αξιωματούχοι και ειδικοί των μυστικών υπηρεσιών.

Η κύρια πρόκληση για το Ιράν αναφορικά με τις πυρηνικές του επιδιώξεις είναι να τις κρατήσει κρυφές και να μην τις πιάσουν τα ραντάρ του Ισραήλ και των ΗΠΑ, οπότε θα ακολουθήσουν νέοι βομβαρδισμοί, όπως απείλησε χθες Παρασκευή ο Ντόναλντ Τραμπ.

«Αυτήείναι η βασική πρόκληση, επειδή και οιδύο χώρες, ιδιαίτερα το Ισραήλ, έχουνεπιδείξει την ικανότητα να διεισδύσουνστο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Και τοΙσραήλ έχει επιδείξει την ικανότητα ναχρησιμοποιεί κινητική δύναμη για να τοεξουδετερώσει», λέει ο Έρικ Μπρούερ,πρώην αξιωματούχος των αμερικανικώνμυστικών υπηρεσιών, που συμμετέχει τώραστην Πρωτοβουλία Πυρηνικής Απειλής,έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό πουεπικεντρώνεται στην παγκόσμια ασφάλεια.

Η ισραηλινή πολεμική αεροπορία έχει ουσιαστικά εξαλείψει την αεράμυνα του Ιράν. Προς το παρόν, το Ιράν δεν μπορεί να προστατεύσει κανέναν στόχο στην επικράτειά του - ειδικά ύποπτες πυρηνικές εγκαταστάσεις - από μια βομβιστική επίθεση των ΗΠΑ ή του Ισραήλ, δήλωσαν πρώην αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών.

«ΟιΙσραηλινοί έχουν πλήρη κυριαρχία τωνμυστικών υπηρεσιών επί του Ιράν»,σημειώνει ο Μαρκ Πολυμερόπουλος, πρώηναξιωματικός καριέρας της CIA και νυνανώτερος συνεργάτης στη δεξαμενή σκέψηςAtlantic Council. «Αν δουν κάτιως απειλή, θα το εξαλείψουν... Αυτό θαμπορούσε να σημαίνει στρατιωτικέςεπιθέσεις. Θα μπορούσε να είναι μυστικήδράση».

Σύμφωνα με δυτικές μυστικές υπηρεσίες το Ιράν έχει ήδη προσπαθήσει στο παρελθόν να κατασκευάσει κρυφά ατομική βόμβα στο πλαίσιο ενός μυστικού προγράμματος, το οποίο αποκαλύφθηκε τον Δεκέμβριο του 2002, όταν εμφανίστηκαν δορυφορικές φωτογραφίες που έδειχναν μια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου στη Νατάζ και ένα εργοστάσιο βαρέος ύδατος στο Αράκ.

Το Ιράν αρνείται ότι είχε ποτέ θέσει σε εφαρμογή πρόγραμμα κατασκευής πυρηνικών όπλων. Ωστόσο, αρχειακά έγγραφα που έκλεψε η Μοσάντ το 2018 και τα οποία οι ΗΠΑ λένε ότι είναι αυθεντικά, έδειχναν λεπτομερή σχέδια για την κατασκευή πέντε πυρηνικών όπλων.

Σύμφωνα με τις αμερικανικέςυπηρεσίες πληροφοριών, το Ιράν εγκατέλειψετο 2003 τοπρόγραμμα κατασκευήςπυρηνικών όπλων το 2003, αφού είχε αποκαλυφθείκαι η Τεχεράνη είχε λόγουςνα ανησυχεί μετά την αμερικανικήεισβολή στο γειτονικόΙράκ. Έκτοτε, το Ιράν διατήρησε σεισχύ αυτό που χαρακτηρίζειως ειρηνικόπυρηνικό πρόγραμμα, αλλά εμπλουτισμός ουρανίουκαι άλλες πυρηνικές εργασίες έφεραντην Τεχεράνη σε αυτό που οι ειδικοί στονέλεγχο των όπλων ονομάζουν «κατώφλι»πυρηνικής ικανότητας, εφόσον επέλεγενα ακολουθήσει αυτόν τονδρόμο.

Ειδικοί λένε ότι παρά τηνεξόντωση τόσων πυρηνικών επιστημόνωντου από τους Ισραηλινούς το Ιράν δενέχει απωλέσει την τεχνογνωσία κατασκευήςπυρηνικών όπλων, Αλλά η ανασυγκρότησηαυτού που απέμεινε από το πυρηνικό τουπρόγραμμα θα είναι πολύ δύσκολη υπόθεση.

Κάθε γνωστή πυρηνικήεγκατάσταση του Ιράν στοχοθετήθηκε απότους Ισραηλινούς στον πόλεμο των 12ημερών και τα χαράματα της περασμένηςΚυριακής αμερικανικά στρατηγικάβομβαρδιστικά έριξαν 14 διατρητικέςβόμβες στις μονάδες του Φορντό και τηςΝατάζ, ενώ δεκάδες πύραυλοι Τόμαχοκέπληξαν εκείνη στην Ισφαχάν. HCIA λέει ότι βασικέςεγκαταστάσεις καταστράφηκαν και τοπυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, υπέστησοβαρό πλήγμα.

Αλλά παρά τις ζημιές, που ακόμη αποτιμώνται, δεν αποκλείεται το Ιράν να διαθέτει ακόμη τα τεχνικά μέσα για ένα πρόγραμμα παραγωγής πυρηνικών όπλων, λένε κάποιοι ειδικοί στον έλεγχο των όπλων. Μέχρι στιγμής αγνοείται η τύχη του εμπλουτισμένου ουρανίου της Τεχεράνης, ενώ φέρεται να διαθέτει και συσκευές φυγοκέντρισης κρυμμένες σε άλλες εγκαταστάσεις, σύμφωνα με το NBC News.

Το σημαντικότερο τεχνικόεμπόδιο, ωστόσο, για τηνκατασκευή πυρηνικών όπλων γιατο Ιράν ίσως είναι η μετατροπήτου ουρανίου σε στερεάμεταλλική κατάσταση, αφούη μόνη γνωστή εγκατάσταση που διέθετεγια κάτι τέτοιο, εκείνη της Ισφαχάν,καταστράφηκε από τις ισραηλινέςαεροπορικές επιθέσεις.

Πέρα από τα τεχνικά εμπόδια,η απόφαση για την κατασκευή πυρηνικήςβόμβας τελικά θα διαμορφωθεί απόπολιτικές παραμέτρους και όχι απότεχνολογία ή υλικοτεχνική υποστήριξη,σύμφωνα με τον Τζέφρι Λιούις, ειδικόστον έλεγχο των όπλων στο ΙνστιτούτοΔιεθνών Σπουδών Μίντλμπερι. «Είναιόντως μια πολιτική, όχι τεχνική απόφαση.

«Είναι πραγματικά μια πολιτική απόφαση, όχι μια τεχνική», είπε ο Λιούις. «Έχουν ακόμα πολλές δυνατότητες».

Μετά τις ισραηλινούς καιτους αμερικανικούς βομβαρδισμούς τοκαθεστώς του Ιράν μπορεί να θεωρήσειτα πυρηνικά όπλα ως τον μόνο τρόπο γιανα αμυνθεί και να επιβιώσει, σύμφωναμε τον Μάρβιν Γουάινμπαουμ, ανώτεροσυνεργάτη της δεξαμενής σκέψης «MiddleEast Institute» και καθηγητήτου Πανεπιστημίου του Ιλινόις. «Το Ιράνέχει κάθε λόγο τώρα, με βάση αυτά πουμόλις συνέβησαν, να πει ότι πρέπει ναέχουμε μια βόμβα, [και] θα μας φερθούνδιαφορετικά αν το κάνουμε», σημειώνει.

Αξιωματούχοι του ιρανικούκαθεστώτος συζητούν εδώ και καιρό τοενδεχόμενο να αναπτύξουν πυρηνικά όπλα,και η πολιτική του τις τελευταίες δύοδεκαετίες φάνηκε να επιτυγχάνει ένανσυμβιβασμό, δίνοντας στην Τεχεράνη τηνευχέρεια να επιλέξει να αποκτήσειπυρηνικά όπλα εάν το απαιτήσουν οισυνθήκες. Το ερώτημα για τους Ιρανούςαξιωματούχους είναι εάν τα πυρηνικάόπλα θα συμβάλουν στην επιβίωση τουκαθεστώτος ή θα θέσουν σε κίνδυνο τηνεξουσία του, σημειώνουν περιφερειακοίαναλυτές.

Πάνω από την απόφαση του Ιράν πλανάται η απειλή της Μοσάντ και της αεροπορικής ισχύος του Ισραήλ, που ενδεχομένως θα πιάσει την Τεχεράνη επ' αυτοφώρω να σπεύδει να κατασκευάσει μια βόμβα. Ο ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, αναμένεται να πραγματοποιήσει συνομιλίες για μια πιθανή συμφωνία με το Ιράν τις επόμενες ημέρες, σε μια προσπάθεια να σταματήσει ο εμπλουτισμός ουρανίου με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων. Εν τω μεταξύ, οι αμερικανικές και ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών «θα επικεντρωθούν στο να δουν τι κάνει το Ιράν στο παρασκήνιο», είπε ο Πολυμερόπουλος.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr