Ζέτα: Ας αποφασίσουν! Θέλουν ή δεν θέλουν έρευνες;

Σε διαθεσιμότητα τίθενται λειτουργοί των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας μετά το πόρισμα της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που αφορά τον θάνατο του 15χρονου παιδιού, είπε σήμερα η Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κα Ζέτα Αιμιλιανίδου,
Σε δηλώσεις της στους δημοσιογράφου, στο Υπουργείο, η κα Υπουργός είπε ότι «μετά την παραλαβή της Έκθεσης της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και εφόσον έχει ληφθεί το πόρισμα όπως

έχει καταγραφεί από την Επίτροπο, για τις ενδεχόμενες πράξεις ή παραλείψεις των λειτουργών της Ευημερίας, έχουμε προχωρήσει και ζητήσει από την ΕΔΥ όπως οι εν λόγω λειτουργοί τεθούν σε διαθεσιμότητα, κάτι που έχει ήδη αποφασίσει η ΕΔΥ και έχει οριστεί ερευνώντας λειτουργός για να διεξάγει την πειθαρχική έρευνα για την πιθανότητα διάπραξης ποινικών αδικημάτων. Η έκθεση της Επιτρόπου έχει σταλεί στον Γενικό Εισαγγελέα για να εξετάσει την πιθανότητα διάπραξης ποινικών αδικημάτων.

Η Επίτροπος έχει ολοκληρώσει την έρευνα της εντός του χρονοδιαγράμματος που είχε καθοριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Μετά το τραγικό συμβάν του θανάτου ενός παιδιού είχα μελετήσει τις σχετικές εκθέσεις και φακέλους για τη συγκεκριμένη υπόθεση και έκρινα ότι υπήρχαν βάσιμοι λόγοι να γίνει μια ανεξάρτητη έρευνα κατά παντός υπευθύνου, έτσι ώστε με ανεξάρτητη έρευνα να διαφανεί κατά πόσο υπήρχαν οποιεσδήποτε πειθαρχικές ή και ποινικές ευθύνες.

Μετά από αυτή την πρόταση μου στο Υπουργικό Συμβούλιο είχε οριστεί η Επίτροπος Διοίκησης και Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ακριβώς για να ελέγξει όλα τα δεδομένα και να καταλήξει σε πόρισμα.

Σέβομαι πλήρως το πόρισμα και για αυτό, με βάση τον νόμο περί Δημόσιας Υπηρεσίας από τη στιγμή που υποπέσει κάτι στην αντίληψη της αρμόδιας Αρχής, που στην περίπτωση κάθε Υπουργείου είναι ο αρμόδιος Υπουργός, για πιθανότητα διάπραξης πειθαρχικών αδικημάτων, ο νόμος ορίζει ότι η αρμόδια Αρχή, ο αρμόδιος Υπουργός οφείλει να προχωρήσει σε διεξαγωγή πειθαρχικής έρευνας.

Έχει οριστεί ο ερευνών λειτουργός που είναι Διευθύντρια στο Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, έτσι ώστε να προχωρήσει στην πειθαρχική έρευνα».

Ερωτηθείσα αν οι λειτουργοί που έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα θα δώσουν τη δική τους εκδοχή, η κα Υπουργός είπε ότι «υπάρχει ρητή διαδικασία με βάση τον σχετικό νόμο για τις πειθαρχικές έρευνες και υπάρχει το δικαίωμα του οποιουδήποτε εναντίον του οποίου διεξάγεται πειθαρχική έρευνα, να ακουστεί. Σίγουρα το πόρισμα θα είναι στα χέρια του και για τα οποιαδήποτε ενδεχόμενα πειθαρχικά αδικήματα που φαίνονται στην έκθεση έχει δικαίωμα να πει τη δική του θέση.
Επίσης τα πορίσματα του ερευνώντος λειτουργού αποστέλλονται στον Γενικό Εισαγγελέα για να αποφασίσει για τα πιθανά αδικήματα και ακολούθως στην ΕΔΥ όπου γίνεται η διαδικασία για να ακούσει και η ΕΔΥ και να καταλήξει στην ποινή εάν υπάρχει πειθαρχικό αδίκημα».

Κληθείσα να σχολιάσει αναφορές της βουλευτού του ΑΚΕΛ κας Σκεύης Κουκουμά, η κα Υπουργός είπε ότι «πραγματικά μου δημιουργούν τρομερή έκπληξη τα όσα έχει αναφέρει η κα Κουκουμά. Εάν η κα Κουκουμά πιστεύει ότι οι ανεξάρτητοι θεσμοί και οι Υπουργοί γράφουν μαζί πορίσματα, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ένα πόρισμα που βρίσκει ευθύνες σε Τμήμα που υπάγεται στο Υπουργείο, τότε θα επαναλάβω αυτό που έχω πει νωρίτερα σήμερα ότι, αισθάνομαι ντροπή για αυτό που έχει πει πρώτον, διότι θίγει αξιοπρέπεια ανθρώπων. Δεύτερο, διότι θίγει ανεξάρτητους θεσμούς και τρίτο, διότι υποτιμούν τη νοημοσύνη των ανθρώπων που τους ακούν.

Είναι δυνατόν να γίνεται μια ανεξάρτητη έρευνα από ένα θεσμό το πόρισμα του οποίου να καταλήγει ότι εκ πρώτης όψεως υπάρχουν πειθαρχικά και ποινικά αδικήματα από λειτουργούς των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και να τολμά κάποιος να λέει ότι αυτό το πόρισμα ήταν καθοδηγούμενο – διότι αυτό υπονοεί. Πρέπει να αποφασίσει η κα Κοιυκουμά, θέλουν ή δεν θέλουν έρευνες; Το νόημα που θέλουν να δώσουν κάποιοι είναι, όταν συμβαίνουν οποιαδήποτε γεγονότα σε ένα Τμήμα όπου κάποιοι λειτουργοί πιθανόν να μην εκτέλεσαν τα καθήκοντα τους όπως έπρεπε, να μην τολμά κανείς να προχωρά σε έρευνες; Πρέπει να αποφασίσουν. Θέλουν έρευνες ή δεν θέλουν έρευνες; Θέλουν τα πορίσματα να υιοθετούνται ή να μην υιοθετούνται; Κάποιος πρέπει να αποφασίσει και να είναι συνεπής σε αυτά που λέει.

Θεωρώ ότι οποιεσδήποτε τέτοιες αναφορές προσβάλλουν πρώτα από όλα αυτόν που τις λέει. Πρώτα από όλα».

Κληθείσα να σχολιάσει τη στάση εργασίας στην οποίαν κατήλθαν οι λειτουργοί Κοινωνικής Ευημερίας, η κα Υπουργός είπε ότι «είναι συνδικαλιστικό δικαίωμα η αυθόρμητη στάση εργασίας. Όμως, είναι διαφορετικό ένας λειτουργός ή ένας κλάδος να διαμαρτύρεται επειδή πραγματικά έχει πάρα πολλή εργασία, έχει υπερβολικό φόρτο και έχει πάρα πολλές ευθύνες διότι αντιμετωπίζουν όλοι οι λειτουργοί τα κοινωνικά προβλήματα των ανθρώπων. Και είναι λειτούργημα που επιτελούν.
Και είναι διαφορετικό να περιμένουμε να βγει ένα πόρισμα το οποίο καταλογίζει εκ πρώτης όψεως ευθύνες για αμέλεια, και έχει προβεί και σε χαρακτηρισμούς η Επίτροπος για αυτή την αμέλεια, και να διαμαρτυρόμαστε γιατί κάποιοι λειτουργοί τίθενται σε διαθεσιμότητα ή κάποιοι λειτουργοί υπόκεινται σε έρευνα.
Είναι καθήκον οποιουδήποτε από τη στιγμή που υπάρχει υπόνοια διάπραξης πειθαρχικών ή ποινικών αδικημάτων, να προχωρήσει με τις αναγκαίες ενέργειες που ορίζει ο νόμος. Η προσήλωση στη νομιμότητα είναι αυτό που ορίζει ένα κράτος δικαίου».

Σε ερώτηση αν υπάρχει υποστελέχωση στο Τμήμα Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, η κα Υπουργός είπε ότι «ανεξαρτήτως οποιουδήποτε πορίσματος, ναι πιστεύω ότι σε αυτές τις Υπηρεσίες  - και οι 176 λειτουργοί  που στην πλειονότητα εκτελούν τα καθήκοντα τους με εξαίρετο τρόπο, αγωνιούν για τα προβλήματα που έχουν οι συνάνθρωποι μας - υπάρχουν προβλήματα, για αυτό εδώ και ενάμιση χρόνο έχουμε μελετήσει όλα τα θέματα που αφορούν τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας για να προχωρήσουμε στην αναδιάρθρωση και στην περαιτέρω ενίσχυση τους. Ήδη, το Υπουργικό Συμβούλιο μετά από πρόταση του Υπουργού Οικονομικών έχει αποπαγοποιήσει αρκετές από τις θέσεις που ήταν κενές στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας».

Πρόσθεσε ότι «έχω ακούσει τον Πρόεδρο της κλαδικής των υπαλλήλων ότι είχαν ζητήσει συνάντηση μαζί μου και δεν τους έχω δει. Φαίνεται ξεχάσαμε ότι στις 12 Οκτωβρίου είχε γίνει ο δημόσιος διάλογος για την αναδιάρθρωση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και όταν τέλειωσε ο δημόσιος διάλογος ζήτησα να παραμείνουν όλοι οι λειτουργοί, περιλαμβανομένης και της κλαδικής, και αφιέρωσα αρκετή ώρα για να εξηγήσω το θέμα της αναδιάρθρωσης και τους είπα ότι είμαι στη διάθεση τους για να διευθετήσει η κλαδική συναντήσεις με όλους τους λειτουργούς σε όλες τις πόλεις για να πάω η ίδια και να τους μιλήσω, διότι κατανοώ πλήρως τα προβλήματα τους».

Κληθείσα να σχολιάσει αναφορές από πλευράς ΑΚΕΛ περί πολιτικών ευθυνών μετά το πόρισμα της Επιτρόπου, η κα Αιμιλιανίδου είπε ότι «απαντώ με μια βασική αρχή. Πολιτικές ευθύνες υπάρχουν από τη στιγμή που ένας πολιτικός προϊστάμενος σε μια συγκεκριμένη περίπτωση το θέμα ήταν εν γνώση του και παρέλειψε να πράξει κάτι.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για πιθανή και ενδεχόμενη αμέλεια εκτέλεσης καθηκόντων, αρμοδιοτήτων με ρητά εγχειρίδια και οδηγίες που υπάρχουν για συγκεκριμένο θέμα και αναφέρομαι γενικά για τα θέματα βίας στην οικογένεια που εν κατακλείδι αφορά και το συγκεκριμένο πόρισμα.

Το 2015 είχαμε τροποποιήσει με δική μας πρωτοβουλία τη νομοθεσία, ώστε να μπορούν οι κοινωνικοί λειτουργοί χωρίς τη συγκατάθεση των γονιών ή κηδεμόνα αν έκριναν ότι υπήρχε βία στην οικογένεια, με ενημέρωση στον Γενικό Εισαγγελέα και την Αστυνομία, να μπορούν τα παιδιά να φεύγουν από αυτό το περιβάλλον. Επιπρόσθετα, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας μαζί με την Επιτροπή για τη Βία στην Οικογένεια είχαν συντάξει το 2017 εγχειρίδιο διαδικασιών που αφορά τη διαχείριση περιστατικών βίας στην οικογένεια για τα παιδιά.

Αυτό το εγχειρίδιο είχε εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2017 και αφορά τον τρόπο που πρέπει να ενεργούν, καταγράφεται με πλήρη ανάλυση το πώς πρέπει να λειτουργεί η κάθε Υπηρεσία σε περίπτωση που πιστεύει ότι υπάρχει βία στην οικογένεια.

Σε όσους λένε ότι δεν έγινε τίποτα όλα αυτά τα χρόνια, απαντώ ότι αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Το θέμα της βίας στην οικογένεια είναι τεράστιο, μας απασχολεί έντονα και προχωρήσαμε σε δράσεις για το πώς συνεργάζονται οι Υπηρεσίες μεταξύ τους, για τα καθήκοντα τους και πώς ενεργούν, διότι πάνω από όλα πρέπει να προστατεύσουμε τα παιδιά. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά θέματα.

Στη δεδομένη περίπτωση εδώ, εκ πρώτης όψεως η Επίτροπος έχει καταλήξει ότι δεν υπήρξε ορθή εκτίμηση κινδύνου, ότι δεν υπήρξαν οι αναγκαίες ενέργειες που έπρεπε να γίνουν με βάση τον νόμο.

Ανεξαρτήτως οποιουδήποτε πορίσματος υπάρχει το τεκμήριο της αθωότητας. Εδώ υπάρχει ένα πόρισμα που καταλήγει σε συμπεράσματα. Με βάση τον νόμο ακολουθεί πειθαρχική διαδικασία και αν υπάρχου ποινικά αδικήματα, ο Γενικός Εισαγγελέας προχωρεί σε ποινική διαδικασία».

Ερωτηθείσα τι αλλαγές θα επιφέρει η αναδιάρθρωση, η κα Υπουργός είπε ότι το 2018 ενισχύθηκαν οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας με 30 λειτουργούς, προσθέτοντας ότι με την αναδιάρθρωση θα υπάρχουν οι λειτουργοί της γειτονιάς, συνεργασία με τις τοπικές Αρχές και δημιουργία εξειδικευμένων ομάδων  για να υπάρχει αναγκαία επιμόρφωση και γνώση του πώς αντιμετωπίζεται η κάθε περίπτωση.

Πρόσθεσε ότι η αναδιάρθρωση δεν μπορεί ωστόσο να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. «Είναι θέμα που θα πάρει χρόνο, όμως, ήδη, έχουν αρχίσει ενέργειες για να μπορέσουν οι Υπηρεσίες να επιτελέσουν καλύτερα τον ρόλο τους και με επαγγελματίες ψυχολόγους και με άλλες ειδικότητες που θα συνδράμουν στην εξέταση υποθέσεων, και οι Υπηρεσίες αυτές είναι στην πρώτη γραμμή».

Η κα Υπουργός επεσήμανε ότι «αν ένας ή δύο ή τρεις ή τέσσερεις δεν επιτέλεσαν όπως έπρεπε το καθήκον τους, δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να ισοπεδώνουμε την εργασία και το τι επιτελείται από τις Υπηρεσίες». 

Τέλος, ερωτηθείσα τι μέλλει γενέσθαι με τα υπόλοιπα παιδιά της οικογένειας του 15χρονου, η κα Υπουργός είπε ότι «οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας έχουν και τον νόμο και τα εργαλεία (στη διάθεση τους) για να μπορέσουν στη συγκεκριμένη περίπτωση να ενεργήσουν προς το συμφέρον των παιδιών».