Τι είναι τελικά οι «όροι αναφοράς» και ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν

Η νέα ορολογία που ακούγεται πλειστάκις το τελευταίο χρονικό διάστημα γύρω από το Κυπριακό, είναι οι περιβόητοι «όροι αναφοράς», (terms of reference).

Ορολογία, που για πρώτη φορά στην ιστορία του Κυπριακού προβλήματος χρησιμοποιείται. Η κοινή γνώμη, «βομβαρδίζεται» καθημερινά από τη χρήση αυτού του νεολογισμού, χωρίς ενδεχομένως να αντιλαμβάνεται επακριβώς περί τίνος πρόκειται.

Συνομιλώντας με διπλωμάτες καθώς επίσης και με άλλους γνώστες του Κυπριακού καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι αν θα δίναμε ένα ορισμό, για

τι σημαίνει «όροι αναφοράς», αυτός θα ήταν: «Ένα περίγραμμα ή οδικός χάρτης του τι θα πρέπει να περιλαμβάνει ο νέος κύκλος διαπραγματεύσεων και στον οποίο θα μπορούν τα εμπλεκόμενα μέρη να παραπέμπουν κατά την διάρκεια των συνομιλιών».

Με άλλα λόγια, οι «όροι αναφοράς», θα αφορούν όλα εκείνα τα θέματα που θα διέπουν τις διαπραγματεύσεις από την έναρξη μέχρι και τη λήξη της διαδικασίας.

Είναι για αυτό που η δική μας πλευρά αντιλαμβάνεται τους «όρους», ως την απάντηση του Γ.Γ του ΟΗΕ στην ανάγκη κατάλληλης προετοιμασίας, πριν οδηγηθούμε στην επανέναρξη νέων συνομιλιών.

Από εκεί και πέρα η διαμόρφωση και το περιεχόμενο που θα προσλάβουν αυτοί οι «όροι» αποτελούν και το μεγαλύτερο στοίχημα για το μέλλον της διαδικασίας και ευρύτερα του Κυπριακού, καθώς θα πρέπει να γίνουν αποδεκτοί από όλα τα μέρη (Ε/κ, Τ/κ, Ελλάδα, Τουρκία, Αγγλία). Εγχείρημα το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί αντικειμενικά ως δύσκολο.

Οι όροι αναφοράς δεν θα αφορούν μόνο την ουσία των διαπραγματεύσεων αλλά και την διαδικασία που θα ακολουθηθεί. Δηλαδή, θα καθορίζει αν θα επανεκκινήσουν για παράδειγμα οι διαπραγματεύσεις από τα ζητήματα της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού μέσω διακοινοτικού διαλόγου ή θα οδηγηθούμε σε μια διεθνή διάσκεψη τύπου Κραν Μοντανά για να συζητηθούν τα θέματα της εξωτερικής πτυχής (ασφάλεια και εγγυήσεις).

Τι θα περιέχουν;

Στο ερώτημα τι θα περιέχουν οι «όροι αναφοράς» κανείς δεν μπορεί να απαντήσει τη δεδομένη στιγμή.

Επιδίωξη της πλευράς μας θα είναι να καταγραφούν οι συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί στο Κυπριακό μέχρι σήμερα και να ξεκαθαριστεί ποιες από αυτές ισχύουν και ποιες όχι.

Το δεύτερο στοιχείο το οποίο αναμένεται ότι θα συμπεριληφθεί στους «όρους αναφοράς» είναι το πλαίσιο Γκουτέρες, το οποίο ωστόσο τυγχάνει διαφορετικών ερμηνειών από τις πλευρές.

Επίσης, αναμένεται ότι θα επιδιωχθεί από την πλευρά μας να συμπεριληφθούν οι Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου (1977 και 1979) αλλά και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Οι κίνδυνοι

Από εκεί και πέρα η αναφορά του Γ.Γ του ΟΗΕ σε «νέες ιδέες» στην πρόσφατη του έκθεση, ενδέχεται να ανοίξει την όρεξη της Τουρκίας να εντάξει στους «όρους αναφοράς», ζητήματα που άπτονται της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου.

Παράλληλα, ο δεύτερος κίνδυνος που ελλοχεύει, είναι η ενδεχόμενη πρόθεση της Άγκυρας να θέσει ως «όρο» την εξασφάλιση του στάτους των Τουρκοκυπρίων και του ψευδοκράτους σε περίπτωση που η νέα διαδικασία αποτύχει, εξασφαλίζοντας έτσι εκ προοιμίου το «διαζύγιο» πριν από το «γάμο».

Τέλος, ως εξόχως επικίνδυνο χαρακτηρίζεται και το γεγονός ότι στην περίπτωση που η διαδικασία διαμόρφωσης «όρων αναφοράς» αποτύχει, κανείς δεν γνωρίζει που θα οδηγηθούν τα πράγματα την επόμενη ημέρα.