Σταυρινίδης: Ο φόβος του πολιτικού κόστους φταίει για την ΣΚΤ

Την άποψη ότι το χρόνιο ενδεχόμενο πολιτικού κόστους στάθηκε εμπόδιο στη λήψη σωστών αποφάσεων για τον Συνεργατισμό, ώστε αυτός να διασωθεί και να μην οδηγηθεί στην πώληση, εξέφρασε ο Διευθυντής Στρατηγικής της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας Γιάννος Σταυρινίδης.

Μιλώντας στην εκπομπή «Μεσημέρι και κάτι» του SIGMA, ο κος Σταυρινίδης, ερωτηθείς αν η ΣΚΤ

θα μπορούσε να σωθεί με βάση το αρχικό πλάνο, απάντησε ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί διαφορετικά, αν ο Συνεργατισμός έμπαινε σε ένα ειδικό καθεστώς, όπως μπαίνουν όλες οι τράπεζες που βρίσκονται υπό κρατική στήριξη, κάτι που σημαίνει «λίγα λόγια και πολλά έργα».

Πρόσθεσε δε ότι θα μπορούσε, αν υπήρχε σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, η ΣΚΤ να ρευστοποιήσει τις εξασφαλίσεις, εκφράζοντας, εν τέλει, την άποψη πως, αν τελικά όλοι γύρω από την τράπεζα συμπεριφέρονταν με υπευθυνότητα, θα μπορούσαν όντως τα πράγματα να έχουν έρθει αλλιώς.

«Κάναμε νομική συγχώνευση και οι παλαιοί Συνεργατιστές καταψήφισαν. Με τις ψήφους του Υπουργείου Οικονομικών περάσαμε τη συγχώνευση και κάναμε τα 18 πιστωτικά ιδρύματα ένα. Ήταν ένα δύσκολο τοπίο, ένα δύσκολο κλίμα και μια ατμόσφαιρα βεβαρημένη», τόνισε, κάνοντας λόγο για λήψη σκληρών αποφάσεων, ώστε η Κύπρος να μην οδηγηθεί σε νέες περιπέτειες.

Ερωτηθείς σχετικά με τον «λογαριασμό», ο κος Σταυρνίδης, αφού παρέθεσε τα ποσά της συναλλαγής, απάντησε ότι το κράτος έκανε αυτό που του ζητούσαν να κάνει όλα τα χρόνια, ήτοι «κοινωνική πολιτική».

Πάντως, όπως εκτίμησε, σε 12 μήνες θα είναι σε λειτουργία ο Φορέας Διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, παραπέμποντας, ωστόσο, σε πολιτικές αποφάσεις για τα περαιτέρω.

«Η ΣΚΤ θα παραμείνει για 12 μήνες και θα μετεξελιχθεί σε Φορέα, κι αυτός δεν θα έχει τους τραπεζικούς όρους για να διαχειριστεί τις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις», τόνισε.

Περί έρευνας στον Συνεργατισμό

Κληθείς να σχολιάσει τις απόψεις περί διεξαγωγής έρευνας για τη διαχείριση της τράπεζας, απάντησε ότι κάτι τέτοιο δεν περνάει από το χέρι του.

«Όλοι δουλέψαμε με μεγάλο ζήλο κι αποφασιστικότητα, και πήραμε δύσκολες αποφάσεις. Φέραμε την Altamira, φώναζαν έξω από την τράπεζα. Κλείναμε ένα κατάστημα, φώναζαν. Κάναμε νομική συγχώνευση, πάλι φώναζαν. Ήταν ένα πάρα πολύ δύσκολο σκηνικό. Όλοι είχαν άποψη για τον Συνεργατισμό. Βιώσαμε μεγάλη εκροή καταθέσεων και προσπαθήσαμε να μαζέψουμε το τέρας, τον ελέφαντα στο δωμάτιο, που ήταν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε ποσοστό 62%, με τους πελάτες -είτε μπορούσαν είτε όχι- να σταματούν να πληρώνουν τη ΣΚΤ. Οποιαδήποτε επιχείρηση με 62% μη-πληρωμές, θα κλείσει. Έμεινε ένα 38% συνεπέστατο. Οι καταθέτες έπρεπε να στέκονται απέναντι σε 38% συνεπείς πελάτες και 62% ασυνεπείς. Τα δικά τους λεφτά είχαν δανειστεί. Αυτή ήταν όλη η ιστορία», είπε.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το 2013 το κούρεμα δεν έγινε, διότι το κράτος αποφάσισε να υποκαταστήσει την ευθύνη των καταθετών του Συνεργατισμού να ανακεφαλαιοποιήσουν την τράπεζά τους, ενώ -όπως είπε- αν οποιαδήποτε στιγμή λαμβανόταν απόφαση για αντικατάσταση των μετόχων με τους καταθέτες, θα επερχόταν η αποτυχία.

«Έγιναν 16 αξιολογήσεις, προχωρήσαμε με πάρα πολλά σχέδια, αλλά κάποια στιγμή ο χρόνος τελείωσε και ο χρόνος δεν ήταν αρκετός για να διαχειριστούμε δάνεια με μεγάλες καθυστερήσεις εφτά ή οκτώ ετών, όταν το πρότυπο λέει καθυστέρηση μέχρι 90 ημέρες. Αν είχαμε τρεις μήνες σε καθυστέρηση, θα ήμασταν πάρα πολύ καλά», σημείωσε.

Η παρέμβαση των εποπτικών Αρχών

Όπως επισήμανε, όταν ο χρόνος τελείωσε, ήρθε ο επόπτης, λέγοντας ότι τα δάνεια σε μεγάλη καθυστέρηση που έχουν ως εξασφάλιση μεγάλο ακίνητο δεν μπορούν να εκποιηθούν λόγω απουσίας νομικού πλαισίου, οπότε οι εξασφαλίσεις μηδενίζονται κι αυτό προκάλεσε νέες προβλέψεις ύψους €800 εκ. και ανάγκη για €600 εκ. νέων κεφαλαίων.

«Εκείνη τη στιγμή η τράπεζα δεν έχει πρόσβαση σε κεφάλαια και πρέπει να πάει στους καταθέτες της και να τους κάνει μετόχους. Στις 9 Μαρτίου ανακοινώσαμε τη συναλλαγή. Τρεις μήνες μετά είμαι εδώ, μαζί σας, για να συζητήσουμε ότι η συναλλαγή ολοκληρώθηκε κι ευτυχώς με τους καταθέτες στη ΣΚΤ ως καταθέτες και όχι ως μετόχους, κι αυτό πιστεύω ήταν το μείζον. Έγιναν λάθη; Βεβαίως κι έγιναν. Καθυστερήσεις; Έγιναν και καθυστερήσεις, όπως η νομική συγχώνευση η οποία θα έπρεπε να έχει γίνει νωρίτερα», επισήμανε, διευκρινίζοντας ότι αυτό δεν αποτελούσε υποχρέωση, αλλά μια εθελοντική πρωτοβουλία.

Μάριος Κληρίδης: Δεν πρόκειται για ιδιωτικοποίηση

Την άποψη ότι η πράξη στον Συνεργατισμό δεν είναι ιδιωτικοποίηση, αλλά πώληση υπό συνθήκες οι οποίες προσομοιάζουν με πτώχευση, με σκοπό η Ελληνική Τράπεζα να αναλάβει να αποπληρώσει τους καταθέτες, εξέφρασε ο τέως Γενικός Διευθυντής του Συνεργατισμού Μάριος Κληρίδης.

Μιλώντας στην εκπομπή, ο κος Κληρίδης ανέφερε ότι «δεν έχει καμία σχέση με ιδιωτικοποίηση. Οι ιδιωτικοποιήσεις στο παρελθόν ήταν να μπουν άλλοι επενδυτές, όπως ήταν το κράτος, και σιγά σιγά να αναλάβουν τον Συνεργατισμό όπως τον ξέραμε».

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο λόγος που υπάρχει πρόβλημα είναι ότι υπήρχαν αρκετά υψηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια, την ώρα που το κράτος, ως τώρα, ενδεχομένως να μην επιθυμούσε να «κυνηγάει» τους δανειολήπτες, ώστε να μην υπάρξει πολιτικό κόστος.

Στην ερώτηση αν μπορούσε να γίνει κάτι από την αρχή, ώστε η τράπεζα να μην περιέλθει σε αυτή την κατάσταση, ο κος Κληρίδης απάντησε ότι αυτό που θα μπορούσε να έχει γίνει είναι ο Συνεργατισμός, ο οποίος κεφαλαιοποιήθηκε με χρήματα που είχε υπολογίσει η PIMCO, να είχε κεφαλαιοποιηθεί με υψηλότερα κεφάλαια. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι η επικρατούσα άποψη εκείνο τον καιρό ήταν ότι οι μηχανισμοί εκποιήσεων θα μπορούσαν να είχαν δουλέψει, όπως προέβλεπαν τα σχετικά σχέδια.

«Αν πω ότι αρκετά από τα δάνεια που έχει ο Συνεργατισμός και τα οποία είναι τερματισμένα, θα εισπράξεις μόνο αν μπορέσεις να πάρεις στα χέρια σου την υποθήκη και την πωλήσεις. Αν πεις ότι δεν μπορώ να εισπράξω για οποιονδήποτε λόγο, η τρύπα σου είναι μεγαλύτερη», σημείωσε.

Όσον αφορά στις φωνές που ζητούν τη διεξαγωγή έρευνας, ώστε να αξιολογηθούν εκθέσεις της Κεντρικής Τράπεζας και του Γενικού Ελεγκτή, αλλά και διαπιστώσεις των ευρωπαϊκών εποπτικών Αρχών που αφορούν στο ζήτημα της διαχείρισης, σύμφωνα με τον ίδιο προς το παρόν δεν γνωρίζουμε τη σειρά των γεγονότων.

«Πότε αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι ο Συνεργατισμός πιθανότατα να χρειαζόταν κι άλλα κεφάλαια; Πιστεύω ότι το καταλάβαμε εδώ και αρκετό καιρό, εξ ου και είχαν αρχίσει να διαρρέονται κάποια προβλήματα. Μιλώ για προεκλογικά, πέρσι, αλλά και προηγουμένως. Πώς ξεκίνησε αυτή η ιστορία; Κάπου θα υπάρχει κάποιο χαρτί της Ευρώπης που να λέει “δείτε τι θα κάνετε με τα προβληματικά δάνεια” ή “πρέπει να αντλήσετε κι άλλα κεφάλαια”. Πότε έγιναν αυτές οι επικοινωνίες; Πότε αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε;».

Κληθείς να εκτιμήσει ο ίδιος γιατί αποχώρησε από τον Συνεργατισμό, ο κος Κληρίδης ανέφερε ότι οι ευρωπαϊκές Αρχές έχουν ενημερωθεί για τους λόγους, ωστόσο παρέπεμψε σε πιθανή διερεύνηση στο μέλλον, προκειμένου να διαφανούν οι λόγοι, αρνούμενος να δώσει απαντήσεις δημοσίως, αλλά σε κάποιο σώμα το οποίο αρμοδίως θα κληθεί να διερευνήσει το θέμα.

Ερωτηθείς αν μετάνιωσε για την απόφασή του, ο ίδιος απάντησε αρνητικά, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι ένα άτομο από μόνο του δεν μπορεί να κάνει ουσιαστική διαφορά σε μια ολόκληρη ομάδα που «παίζει» προς μια κατεύθυνση.

Όσον αφορά στον ρόλο που έπαιξε η διαχείριση του Συνεργατισμού και στις φωνές που ακούγονται για «προδιαγεγραμμένη πορεία» την οποία αυτός ακολούθησε, ο κος Κληρίδης απάντησε ότι δεν πρόκειται για κάποια «σκευωρία».

«Προδιαγεγραμμένο ήταν το ότι θα δοθεί η στήριξη και σε κάποια φάση το κράτος πρέπει να φύγει από μέσα για να μπουν ιδιώτες επενδυτές. Γι’ αυτό που γίνεται τώρα, κάπου στο ενδιάμεσο φάνηκε ότι κάποιο πρόβλημα υπήρξε. Πιστεύω ότι το πρόβλημα που υπήρξε ήταν στο πώς διαχειριζόμαστε τα προβληματικά δάνεια, ιδίως εκεί που υπάρχει πολιτικό κόστος», τόνισε.

Σε σχέση με την εντύπωση που έχει δημιουργηθεί ότι κάποια προβλήματα μπήκαν στον αναπνευστήρα εν όψει των προεδρικών εκλογών, καθώς πλέον γίνεται συζήτηση για αλλαγή της νομοθεσίας που αφορά στις εκποιήσεις, ο κος Κληρίδης σχολίασε ότι, ακόμα κι αν αυτό αλλάξει, υπάρχει ακόμα μια τρύπα η οποία, αν δεν διορθωθεί, το πρόβλημα θα επανέλθει. Αυτή η τρύπα, πρόσθεσε, είναι το δικαστικό σύστημα.

«Δεν μπορείς να λες ότι θα εισπράξεις σε πέντε χρόνια μέσω της διαδικασίας εκποιήσεων και το δικαστικό σύστημα, για να αποφασίσει να σε αφήσει, να χρειάζεται 10 χρόνια. Πρέπει να φτιαχτούν πολλά πράγματα την ίδια στιγμή», τόνισε, προσθέτοντας ότι σε αυτή την ιστορία υπάρχουν τρεις παίκτες: Καταθέτες, φορολογούμενοι και δανειολήπτες. Κάποιος από τους τρεις θα έπρεπε να πληρώσει, με το ζητούμενο να είναι η ισορροπία.

Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τον ίδιο, θα πληρώσει ο φορολογούμενος, με την ελπίδα ότι θα υπάρξουν εισπράξεις από τα κακά δάνεια.

«Αυτός ο οποίος είναι στρατηγικός κακοπληρωτής και δεν πληρώνει, γιατί να μπορεί να πάρει το σπίτι του δωρεάν κι εγώ να πληρώνω; Εκεί είναι το ηθικό δίλημμα. Δεν ακούσατε την κουβέντα που κάποιος αισθάνεται βλάκας, επειδή πληρώνει τα δάνειά του; Πρέπει να βρούμε τον τρόπο να προστατεύσουμε αυτούς που θέλουν προστασία, να μην αφήσουμε όμως τους στρατηγικούς κακοπληρωτές να εκμεταλλευτούν το σύστημα», επισήμανε.

Ισχυρίστηκε, πάντως, πως αν το 2014 γινόταν κούρεμα στον Συνεργατισμό, δεν θα εντοπίζονταν και πολλές καταθέσεις που να μπορούν να κουρευτούν κι ως εκ τούτου το κούρεμα μπορεί να μην ήταν καν ανάμεσα στις επιλογές.

«Από τα κουρέματα δεν πλήρωσαν μόνο οι Κύπριοι, πλήρωσαν και ξένοι και οι Ρώσοι. Γι’ αυτό βρέθηκε η Τράπεζα Κύπρου να έχει μεγάλους μετόχους ξένους. Μέρος του κόστους το πλήρωσε τρίτος. Αν κάναμε κούρεμα στον Συνεργατισμό, θα ήταν τοπικό», κατέληξε.